Hồi sinh các con sông giúp Nha Trang thoát ngập

Ngày 16-2, ông Châu Ngô Anh Nhân, Giám đốc Ban Quản lý dự án phát triển tỉnh Khánh Hòa, cho biết Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt đề xuất dự án Phát triển tích hợp thích ứng - tiểu dự án tỉnh Khánh Hòa (IRDP) với tổng vốn đầu tư dự kiến khoảng 3.200 tỉ đồng, nhằm khắc phục, tăng cường hạ tầng phía Tây TP Nha Trang.

Mong thoát "tâm lụt miền Trung"

Việc đô thị hóa mạnh mẽ ở phía Tây TP Nha Trang những năm qua đã kéo theo hệ lụy là tình trạng ngập lụt nặng, kéo dài. Cuối năm 2021, lần đầu tiên phố biển Nha Trang bị Google Maps ghi chú là "tâm lụt miền Trung". Ông Ngô Chí - Trưởng thôn Phú Trung 2, xã Vĩnh Thạnh, TP Nha Trang - nói ông sống ở đây từ năm 1981. Liên tục những năm gần đây, mực nước lụt năm sau luôn cao hơn năm trước. "Chỉ mong thoát khỏi cảnh ngập lụt kéo dài để người dân yên ổn làm ăn" - ông Chí nói.

Ông Châu Ngô Anh Nhân cho biết hiện cơ sở hạ tầng thoát nước mưa ở khu vực trung tâm, phía Bắc, phía Nam TP Nha Trang đã cơ bản hoàn thiện nhưng với các khu vực phía Tây thành phố vẫn là "vùng trũng". Việc thoát nước ở khu vực này vẫn cơ bản dựa vào tự nhiên. Trong khi đó, đây là khu vực có tốc độ đô thị hóa nhanh, có sự đan xen giữa khu dân cư hiện hữu và khu đô thị mới nhưng công tác chỉnh trang, kết nối hạ tầng theo quy hoạch chưa được thực hiện đồng bộ nên tình trạng các dòng sông tự nhiên bị bồi lấp và xâm lấn trong thời gian dài đã hạn chế đáng kể khả năng thoát nước tự nhiên. Điều này dẫn đến việc ngập nặng vào mùa mưa ở khu vực phía Tây TP Nha Trang.

Khu vực đô thị phía Tây TP Nha Trang đang dần hình thành theo quy hoạch, tuy nhiên tình trạng ngập lụt thường xuyên xảy ra vào mùa mưa

Ghi nhận thực tế, sông Quán Trường và sông Tắc là 2 con sông bắt nguồn từ Tây TP Nha Trang. Đây là lối thoát lũ tự nhiên của khu vực này ra biển thông qua cửa Bé. Tuy nhiên, ở thượng nguồn 2 con sông này thuộc các xã Vĩnh Trung, Vĩnh Hiệp, Vĩnh Thạnh, Vĩnh Thái… bị người dân xâm lấn, bồi lấp nên dòng chảy chật hẹp, nhiều lau sậy, rác thải… khiến việc thoát nước rất khó khăn. Theo ông Châu Ngô Anh Nhân, việc chống ngập cho TP Nha Trang, đặc biệt là khu vực phía Tây thành phố, là một trong những ưu tiên hàng đầu của tỉnh Khánh Hòa.

Nhiều giải pháp đồng bộ

Trong việc khắc phục hậu quả sau cơn bão Damrey lịch sử vào năm 2017, qua khảo sát đánh giá tình trạng ngập lụt khu vực này, các chuyên gia của Ngân hàng Thế giới đã đưa ra giải pháp chống ngập cho TP Nha Trang là phải hồi sinh các con sông đã bị xâm lấn với mặt cắt thoát nước phù hợp theo từng đoạn, kết hợp kè bảo vệ bờ nhằm tăng cường kết nối chia sẻ lũ giữa sông Cái với sông Tắc, sông Quán Trường.

Theo ông Châu Ngô Anh Nhân, dự án IRDP đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề xuất cũng là hiện thực hóa các giải pháp này với nhiều hạng mục chính. Trong đó, các hạng mục như hệ thống thoát nước, thu gom và xử lý nước thải khu vực phía Tây TP Nha Trang; nhà máy xử lý nước thải Tây TP Nha Trang; đường Vành đai 3 (từ điểm giao đường Võ Nguyên Giáp đến đại lộ Nguyễn Tất Thành) sẽ giúp cải thiện môi trường, đặc biệt là tình trạng ngập phía Tây TP Nha Trang. Dự án được thực hiện trong giai đoạn 2022 - 2028, sử dụng nguồn vốn vay từ Ngân hàng Thế giới với tổng mức đầu tư dự kiến khoảng 3.200 tỉ đồng.

Khu vực đô thị phía Tây TP Nha Trang đang dần hình thành theo quy hoạch, tuy nhiên tình trạng ngập lụt thường xuyên xảy ra vào mùa mưa

"Chúng tôi đang tuyển chọn tư vấn, sau đó lập báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Giai đoạn này sẽ lấy ý kiến phản biện từ chuyên gia, cộng đồng, sau đó báo cáo nghiên cứu khả thi. Báo cáo này sẽ trình HĐND tỉnh thông qua rồi trình bộ ngành, Chính phủ phê duyệt. Dự kiến trong năm 2022 sẽ hoàn thành việc lập báo cáo. Từ năm 2023 sẽ tiến hành đấu thầu thi công" - ông Châu Ngô Anh Nhân cho hay.

Theo ông Châu Ngô Anh Nhân, sẽ đưa ra nhiều giải pháp, trong đó có việc xây dựng kênh đào Vĩnh Trung, nạo vét, khôi phục dòng chảy nối thông phần thượng lưu sông Quán Trường với sông Cái, nạo vét thượng lưu sông Tắc, cải tạo kênh Diên An để nối sông Tắc với sông Suối Dầu, cải tạo kênh Vĩnh Thái - Vĩnh Hiệp nối sông Tắc với sông Quán Trường, nạo vét, phục hồi khả năng thoát nước khu vực sông Bà Vệ - Kim Bồng, xây dựng các cửa điều tiết và trạm bơm nước mưa lưu vực Bà Vệ - Kim Bồng. "Việc hồi sinh và tăng cường kết nối các con sông phía Tây TP Nha Trang kết hợp việc phá dỡ đập ngăn mặn tạm tại cầu Vĩnh Phương sau khi dự án đập ngăn mặn sông Cái hoàn thành vào năm 2023 cùng với hệ thống cảnh báo lũ, vận hành điều tiết lũ tại đập ngăn mặn sông Cái sẽ góp phần giải quyết cơ bản tình trạng ngập úng tại khu vực phía Tây thành phố" - ông Nhân cho biết. 

ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH