Hơn 6.000 xã trên cả nước chưa đạt tiêu chuẩn, có thể sáp nhập

Ngày 10-7, Bộ Nội vụ tổ chức hội thảo góp ý kiến xây dựng đề án tổng thể sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã từ nay đến năm 2021.

Tại hội thảo, ông Phan Văn Hùng, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ), cho biết từ 1986 - 2016, số đơn vị hành chính cấp huyện từ 431 đã tăng lên 713; đơn vị hành chính cấp xã tăng từ 9.657 lên 11.162. Như vậy, trong 30 năm, đơn vị cấp xã tăng 1.505 đơn vị, bình quân mỗi năm tăng 50 xã.

Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương cho biết thêm, dựa vào tiêu chuẩn diện tích tự nhiên và quy mô dân số, số lượng đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã theo Nghị quyết 1211/2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, hiện nay có 259 huyện, 6.191 xã trong cả nước chưa đạt 50% tiêu chuẩn. Trong đó có 5.106 xã (gồm: 1.922 xã miền núi vùng cao; 3.173 xã đồng bằng, trung du; 11 xã hải đảo), 794 phường và 291 thị trấn.

Bộ Nội vụ cho biết hiện có trên 6.000 xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn

Theo kết quả đánh giá của Vụ Chính quyền địa phương, quá trình chia, tách đơn vị hành chính đã đạt được một số kết quả tích cực, thúc đẩy sự phát triển về kinh tế - xã hội. Mặc dù vậy, vẫn còn một số bất cập hạn chế khi làm bộ máy cơ quan Nhà nước cồng kềnh, tăng biên chế. Từ việc tăng biên chế dẫn đến chi ngân sách Nhà nước tăng.

Ngoài ra, quá trình chia tách đơn vị hành chính cũng gây khó khăn trong công tác lập kế hoạch, quy hoạch dài hạn, định hướng phát triển kinh tế - xã hội vĩ mô. Đặc biệt, việc chia tách làm cho không gian phát triển bị chia cắt, manh mún, phân tán các nguồn lực, tiềm năng của địa phương cho phát triển kinh tế - xã hội, nhất là trong điều kiện Trung ương đang đẩy mạnh phân cấp, trao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Một trong những tồn tại bất cập được chỉ ra là việc chia, tách đơn vị hành chính gây xáo trộn đến đời sống nhân dân trong việc thay đổi giấy tờ; thủ tục địa chỉ, nơi làm việc đối với số lượng không nhỏ cán bộ, công chức, làm chia, tách không gian văn hóa - xã hội.

Đối với việc các huyện, xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn, ông Phan Văn Hùng cho biết Nghị quyết 18 Trung ương 6 khoá XII yêu cầu đến năm 2021 sắp xếp thu gọn hợp lý các đơn vị hành chính cấp xã chưa đạt 50% tiêu chuẩn theo quy định về quy mô dân số, diện tích tự nhiên; từ năm 2022 - 2030, cơ bản hoàn thành việc sắp xếp thu gọn các đơn vị hành chính cấp huyện, xã theo tiêu chuẩn quy định. Vì vậy, các đơn vị hành chính cấp huyện, xã chưa đạt tiêu chuẩn sẽ phải sắp xếp lại.

Người đứng đầu Vụ Chính quyền địa phương nhấn mạnh, nguyên tắc sắp xếp phải bảo đảm công khai, dân chủ, lấy ý kiến cử tri của địa phương; thực hiện đúng quy trình, thủ tục. Trong đó ưu tiên sáp nhập nguyên trạng một đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã không đạt tiêu chuẩn vào một đơn vị hành chính cùng cấp liền kề.

Về lộ trình thực hiện, trong năm 2018, các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương xây dựng xong đề án. Năm 2019, bố trí nguồn kinh phí cần thiết cho việc xây dựng đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện và cấp xã.

Đến năm 2020, hoàn thành việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã còn lại chưa đạt 50% tiêu chuẩn diện tích tự nhiên, dân số; sắp xếp tổ chức bộ máy, giải quyết chế độ, chính sách đối với những người dôi dư. Và năm 2021 tổng kết và xây dựng đề án tổng thể sắp xếp từ năm 2022 - 2030.