Khơi thông vốn đầu tư công

Chiều 15-3, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong chủ trì hội nghị giải ngân vốn ngân sách trên địa bàn TP. Đến dự có Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP Trần Lưu Quang.

Chỉ rõ vướng mắc

Đánh giá tình hình giải ngân vốn ngân sách của TP HCM trong năm 2018, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Lê Thị Huỳnh Mai cho biết tính đến hết niên độ ngân sách năm 2018 (ngày 31-1-2019), TP chỉ đạt 76% tổng kế hoạch vốn được giao. Theo bà Mai, một trong những nguyên nhân chính ảnh hưởng đến tỉ lệ giải ngân chung của TP là do chậm giải ngân nguồn vốn ODA vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ, chỉ giải ngân được 2,6%. Bên cạnh đó, vốn ODA cấp phát từ ngân sách trung ương giải ngân cũng chỉ đạt 63%. "Nguyên nhân chủ yếu là do Dự án đầu tư xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 TP, tuyến Bến Thành - Tham Lương đang thực hiện điều chỉnh tăng tổng mức đầu tư nên TP chưa có cơ sở để giải ngân kế hoạch vốn đã được trung ương giao trong năm 2018. Còn dự án Cải thiện môi trường nước TP lưu vực kênh Tàu Hủ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ giai đoạn 2 thì vướng thủ tục pháp lý do thay đổi về chính sách thuế nhập khẩu đối với hàng hóa, thiết bị tạo tài sản cố định của các dự án ODA" - bà Mai thông tin.

Trong khi đó, vốn TP cũng chỉ giải ngân đạt 90% kế hoạch với nguyên nhân chính là do khó khăn trong giải phóng mặt bằng. Cụ thể, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng của một số dự án trọng điểm của TP còn thực hiện chậm, kéo dài, trong năm phải điều chỉnh giảm kế hoạch vốn; công tác bồi thường đôi khi chưa nhận được sự đồng thuận của người dân, vấp phải phản ứng quyết liệt; công tác thẩm định, phê duyệt đơn giá bồi thường T1, T2 còn chậm làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện và giải ngân vốn của dự án.

Ở góc độ địa phương, Chủ tịch UBND quận 2 Nguyễn Phước Hưng nói thực tế thời gian thẩm định giá đất T1, T2 quá lâu, người dân đồng ý giá T1, đến khi có giá T2 thì họ lại không đồng ý nữa vì giá đã thay đổi.

Là đơn vị phụ trách nhiều công trình giao thông cấp bách, quan trọng của TP, Phó Giám đốc Sở Giao thông Vận tải (GTVT) Trần Quang Lâm lo lắng khi tỉ lệ giải ngân của đơn vị chỉ đạt 90% so với kế hoạch vốn giao đợt 1 từ đầu năm 2018, dù luôn được ưu tiên bố trí vốn ngân sách. Lý do, theo ông Lâm, chi phí bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trong các dự án giao thông không chỉ chiếm tỉ trọng tương đương, thậm chí còn lớn hơn nhiều so với chi phí xây lắp trong tổng mức đầu tư dự án được phê duyệt. "Vì vậy, tiến độ thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ triển khai dự án và kết quả giải ngân vốn" - ông Lâm nói.

Dự án Cải thiện môi trường nước TP lưu vực kênh Tàu Hủ - Bến Nghé - Đôi - Tẻ giai đoạn 2 chậm giải ngân đang được TP HCM gấp rút tháo gỡ. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Những việc phải làm ngay

Trước tình hình trên, ông Trần Quang Lâm đề xuất TP sớm ban hành quy trình thực hiện công tác bồi thường giải phóng mặt bằng, tiến độ triển khai đối với dự án có giải phóng mặt bằng. Từ đó, UBND các quận, huyện có trách nhiệm chỉ đạo các đơn vị trực thuộc thực hiện. Phó Giám đốc Sở GTVT cũng kiến nghị UBND TP phân công Ủy viên ủy ban, Giám đốc Sở GTVT quyết định điều chỉnh tăng, giảm kế hoạch vốn giữa các dự án thuộc Chương trình giảm ùn tắc giao thông, giảm tai nạn giao thông đã được giao kế hoạch vốn, theo nguyên tắc không tăng so với tổng vốn kế hoạch đã giao của UBND TP nhằm sử dụng hiệu quả, linh hoạt nguồn vốn với tình hình thực tế của từng dự án.

Đề cập về giá T2, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Nguyễn Văn Hồng cho biết đối với những dự án mới triển khai, sở sẽ tham mưu ban hành ngay từ đầu năm kế hoạch thẩm định, trình phê duyệt giá đất cụ thể thời điểm T2 năm 2019 để phục vụ việc bố trí vốn chi trả bồi thường, hỗ trợ, tái định cư.

Đồng tình với những đề xuất trên, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong còn chỉ rõ giải ngân chậm có nguyên nhân người đứng đầu một số cơ quan chưa quan tâm đến công tác quản lý dự án, giao hẳn cho cấp phó; thiếu đôn đốc, giám sát dẫn đến công tác thẩm định, phê duyệt dự án kéo dài. "Dù là nguyên nhân khách quan hay chủ quan thì đó vẫn là trách nhiệm của người đứng đầu và chủ đầu tư dự án" - ông Nguyễn Thành Phong nói.

Chủ tịch UBND TP chỉ đạo đến ngày 31-7, giải ngân dưới 50% thì phải tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, người đứng đầu, cá nhân liên quan. Đến cuối năm 2019, giải ngân dưới 90% thì không xét thi đua hoàn thành tốt nhiệm vụ và không chi thu nhập tăng thêm theo Nghị quyết 54 của Quốc hội cho người đứng đầu và cá nhân liên quan. Đặc biệt, ông Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh: "Dự án được giao kế hoạch vốn chuẩn bị đầu tư năm 2019 phải cam kết hoàn tất công tác phê duyệt quyết định đầu tư trong năm. Trường hợp dự án đã được giao vốn chuẩn bị đầu tư nhưng đến ngày 31-12-2019 không được cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư mà không có lý do khách quan sẽ xem xét không tiếp tục giao vốn chuẩn bị dự án trong năm tiếp theo". Chủ tịch UBND TP chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư chỉ bố trí vốn cho những chủ đầu tư ký cam kết giải ngân hết số vốn đăng ký. Bên cạnh đó, mỗi đơn vị phải đăng ký một giải pháp cải cách hành chính trong đầu tư công, đó là tiêu chí để xét chi thu nhập tăng thêm và khen thưởng cuối năm.