Chiều 15-2, với sự chứng kiến của Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Văn Thể, Đại sứ Mỹ tại Việt Nam Daniel J. Kritenbrink đã trao chứng chỉ công nhận năng lực giám sát an toàn hàng không mức 1 (CAT1) của Cục Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) cho Cục Hàng không Việt Nam (HKVN).
Khó hơn tiêu chuẩn ICAO
Bộ GTVT cho biết việc đạt được CAT1 là điều kiện bắt buộc để các hãng HKVN được phép mở đường bay đến Mỹ. Còn theo Đại sứ quán Mỹ, với chứng chỉ này, các hãng hàng không có thể thiết lập dịch vụ bay thẳng đến Mỹ và liên danh với các hãng hàng không Mỹ sau khi hoàn thành các bước cần thiết còn lại. Các bước cần thiết này bao gồm các sân bay Việt Nam phải được Cục Quản lý an ninh giao thông Mỹ xác nhận tuân thủ những tiêu chuẩn an ninh và thông lệ được khuyến nghị của Tổ chức Hàng không Dân dụng quốc tế (ICAO); các hãng HKVN được Bộ Giao thông Mỹ cấp thẩm quyền kinh tế.
Đại sứ Mỹ Daniel J. Kritenbrink trao giấy chứng nhận cho Cục trưởng Cục Hàng không Việt Nam Đinh Việt Thắng. (Ảnh do Đại sứ quán Mỹ cung cấp)
Từ năm 2012, Việt Nam bắt đầu đặt mục tiêu được phê chuẩn CAT1. Sau 2 đợt thanh sát thử vào năm 2013 và năm 2017, đến tháng 11-2018, các chuyên gia của FAA đã tiến hành thanh sát chính thức, phát hiện chỉ còn 14 điểm chưa đạt yêu cầu, trong đó có một vấn đề tương đối khó là về quản lý thủy phi cơ. Ông Đinh Việt Thắng, Cục trưởng Cục HKVN, chia sẻ: "Thời điểm đó, ta dùng phi công giáo viên bay của Boeing 787, A320 để đánh giá, thủy phi cơ nhưng đoàn Mỹ cho rằng đó là 2 việc khác nhau, kiểu như "ông lái được Ferrari không có nghĩa là lái được Toyota" nên yêu cầu giám sát viên riêng cho 6 chiếc thủy phi cơ. Họ chưa yêu cầu khắc phục ngay nhưng Cục HKVN quyết tâm và trong vòng 2 tháng đã hoàn thành việc khắc phục tất cả 14 khiếm khuyết này".
Ông Thắng cho biết lấy được CAT1 còn khó hơn đợt thanh sát của ICAO do có những tiêu chuẩn rất khắt khe. Đơn cử như ICAO chấp nhập việc thuê giám sát viên, trong khi FAA yêu cầu cao hơn, về lâu dài không chấp nhận việc đi thuê giám sát viên. "Liên quan đến thanh tra, kiểm tra, giám sát, họ xem từng biên bản, hồ sơ điều tra sự cố, hồ sơ giám sát bay, cấp chứng chỉ, yêu cầu các phòng thi lắp camera, các bài thi đưa vào ngân hàng câu hỏi. Tất cả số liệu phải thiết lập bởi các hệ thống cơ sở dữ liệu để lưu trữ, trích xuất, theo dõi…; bất kể lúc nào ấn nút cũng có thể biết người này được cấp bằng lái ngày nào, hết hạn ngày nào, những chứng chỉ nào, có khiếm khuyết nào trong quá trình làm việc..." - ông Thắng chia sẻ.
Dễ bị xuống hạng
Theo ông Đinh Việt Thắng, đạt được CAT1 hết sức khó khăn nhưng để duy trì còn khó hơn. Theo quy trình, sau 1 năm, FAA sẽ đánh giá lại toàn bộ quá trình chấp hành, sau đó có những kỳ kiểm tra bất thường.
Đặc biệt, khó khăn hơn nữa là thị trường hàng không đang phát triển mạnh, số lượng tàu bay, số lượng sân bay và lưu lượng hoạt động bay ngày càng tăng. Trong khi đó, yêu cầu của FAA đòi hỏi nhà chức trách hàng không phải thường xuyên tăng cường năng lực quản lý của mình. Trong đó có yêu cầu cao về việc đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực; số lượng, chất lượng phải tăng nhằm đáp ứng tốc độ phát triển của các hãng hàng không. Nhiều quốc gia trong khu vực Đông Nam Á đã từng đạt tiêu chuẩn CAT1 nhưng sau đó bị hạ xuống hạng CAT2 như Thái Lan, Indonesia, Philippines, Ấn Độ.
Ông Thắng cho biết vấn đề hết sức quan trọng hiện nay là bổ sung đội ngũ giám sát viên. Hiện nay, trong gần 30 thanh tra, giám sát viên bay, chỉ có 30% giám sát viên bay là người của Cục HKVN, 70% thuê các phi công kỳ cựu của các hãng, trong khi FAA về lâu dài không chấp nhận việc đi thuê giám sát viên. Các nước trong khu vực bị đánh tụt CAT2 chủ yếu liên quan đến vấn đề nguồn nhân lực, do thiếu giám sát viên bay.
Xác định nguồn nhân lực là yếu tố cốt lõi để duy trì CAT1, Cục HKVN đã thông qua chương trình bổ sung, tăng cường và nâng cao nguồn nhân lực, phấn đấu đến năm 2025, tất cả giám sát viên bay thuộc biên chế của Cục HKVN.
Ba thách thức lớn
Vietnam Airlines (VNA) đã nghiên cứu từ lâu và có kế hoạch xúc tiến bay thẳng đến Mỹ cuối năm 2019, đầu năm 2020. Vietjet Air có kế hoạch mua máy bay tầm xa để nghiên cứu mở đường bay này. Bamboo Airways cũng có tham vọng bay thẳng tới Mỹ. Cả 3 hãng hàng không đều hào hứng với việc mở đường bay thẳng tới Mỹ. Theo ông Dương Trí Thành, Tổng Giám đốc VNA, dự kiến VNA sẽ bay tới Los Angeles với tần suất 4 chuyến/tuần, sau đó là các chuyến bay thường nhật tới bờ Tây nước Mỹ, nơi có đông cộng đồng người Việt.
Cục HKVN đánh giá thị trường hàng không Mỹ hết sức tiềm năng nhưng việc mở đường bay tới Mỹ sẽ có 3 thách thức lớn mà các hãng hàng không phải tính toán kỹ. Thứ nhất, việc đầu tư đội tàu bay tầm xa phù hợp bay tới Mỹ rất tốn kém. Các máy bay của chúng ta hiện nay cũng là máy bay tầm xa song nếu bay thẳng đến Mỹ sẽ phải giảm tải, ảnh hưởng đến hiệu quả kinh doanh. Các hãng phải có quá trình đầu tư máy bay tầm xa hơn để bảo đảm hiệu quả kinh tế, như A350-URL, Boeing 777X...
Thứ hai, thị trường hàng không tại Mỹ là thị trường cạnh tranh rất khốc liệt. Thứ ba, hệ thống tư pháp của Mỹ hết sức phức tạp, rất nhiều quy định, nhiều vấn đề có thể kiện cáo, đưa ra tòa nên cần nghiên cứu kỹ về hệ thống pháp lý của nước này và phải có đội tư vấn hết sức chuyên nghiệp để tránh tổn thất không cần thiết.
Bình luận (0)