Năm 2018: Còn 2-3 cơn bão

Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, sáng 17-9, sau khi đi vào phía Nam tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), bão số 6 đã suy yếu thành áp thấp nhiệt đới và sau đó tiếp tục suy yếu thành một vùng áp thấp. Do ảnh hưởng hoàn lưu vùng áp thấp suy yếu từ bão số 6, ngày 18-9, ở khu vực vùng núi và trung du Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to, riêng khu vực Việt Bắc và các tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An có mưa to đến rất to.

Ở các tỉnh phía Nam, mưa chỉ rải rác, có nơi mưa vừa, mưa to nhưng mang tính chất cục bộ và xảy ra vào chiều tối. Từ ngày 20-9 trở đi thì tình hình thời tiết trở nên xấu hơn, mưa nhiều hơn do khu vực Nam Bộ thiết lập một trục rãnh thấp ở trên cao.

Bão dồn về phía Nam

Dù cơn bão lớn đã qua nhưng theo TS Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia, dự báo từ tháng 9 đến hết năm 2018, trên biển Đông còn có khả năng xuất hiện khoảng 3-5 cơn bão và áp thấp nhiệt đới (ATNĐ), trong đó có 2-3 cơn ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền nước ta, tập trung ở khu vực Trung Bộ.

Ngoài bão và ATNĐ gây mưa lớn, gió mạnh trên biển và đất liền, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác có khả năng xảy ra trên phạm vi cả nước, đặc biệt các hiện tượng giông lốc, mưa đá, mưa lớn cục bộ, lũ quét và sạt lở đất... Bên cạnh đó, cần đề phòng gió mạnh trên các khu vực ven biển và vùng biển phía Nam biển Đông từ tháng 9 đến nửa đầu tháng 10-2018 và vào những tháng cuối năm 2018 trên các vùng biển khu vực Bắc và giữa biển Đông.

Trong khi đó, theo thạc sĩ Lê Đình Quyết, Phó trưởng Phòng Dự báo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ, từ nay đến cuối năm, nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan có thể xảy ra ở khu vực phía Nam. Thứ nhất là bão áp thấp nhiệt đới vẫn còn. Ông Quyết dự báo từ nay đến cuối năm vẫn còn 2-3 cơn bão hoặc áp thấp nhiệt đới. Đáng chú ý là trong những tháng cuối năm, khả năng bão xuất hiện ở Nam Bộ sẽ cao hơn. Bên cạnh đó, hiện tượng giông lốc, sét, gió giật vẫn còn xảy ra, nhất là vào thời điểm chuyển từ mùa mưa sang mùa khô, vào cuối tháng 10 và đầu tháng 11.

Lũ ở ĐBSCL dự kiến đạt đỉnh vào nửa đầu tháng 10. Ảnh: THỐT NỐT

Mùa mưa kết thúc sớm

TS Hoàng Phúc Lâm cho biết lượng mưa năm nay sẽ thấp hơn so với các năm trước từ 15%-30% và có khả năng mùa mưa kết thúc sớm. Riêng ở Trung Bộ, tổng lượng mưa từ tháng 9-2018 đến tháng 2-2019 thấp hơn trung bình nhiều năm. Cảnh báo nguy cơ thiếu hụt mưa trong các tháng chính mùa mưa ở khu vực này.

Tại Tây Nguyên và Nam Bộ, lượng mưa tháng 9-2018 phổ biến ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm cùng thời kỳ. Từ tháng 10-2018 đến tháng 2-2019 ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 15%-30%. Tuy nhiên, ở Nam Bộ, theo ông Quyết, không loại trừ ở thời điểm cuối tháng 9, đầu tháng 10 có những trận mưa vũ lượng lên tới 100 mm.

Trong tháng 9 và tháng 10-2018, mực nước lớn nhất trên thượng lưu hệ thống sông Hồng - Thái Bình có khả năng ở mức báo động (BĐ) 1 đến BĐ2, thấp hơn năm 2017. Nguồn nước từ tháng 9 đến tháng 12, tại các khu vực Tây Bắc, Việt Bắc và Đông Bắc có xu thế ít hơn trung bình nhiều năm từ 10%-20%. Mùa lũ chính vụ khu vực Bắc Bộ có khả năng kết thúc sớm hơn so với trung bình nhiều năm. Tại các sông suối nhỏ thuộc các tỉnh khu vực vùng núi phía Bắc, đặc biệt khu vực phía Tây Bắc Bộ vẫn tiềm ẩn nguy cơ xuất hiện lũ quét và sạt lở đất.

Còn ở Trung Bộ và Tây Nguyên, trong tháng 9 và 10, lượng dòng chảy trên các sông ở Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Quảng Ngãi và Bắc Tây Nguyên ở mức xấp xỉ và cao hơn trung bình nhiều năm từ 10%-60%. Các sông khác ở khu vực Trung Bộ thiếu hụt từ 20%-50%, riêng sông Cái Nha Trang (Khánh Hòa) thiếu hụt từ 60%-70%.

Tại Nam Bộ, đỉnh lũ năm 2018 ở đầu nguồn sông Cửu Long ở mức trên BĐ2-BĐ3, tương đương đỉnh lũ trung bình nhiều năm. Thời gian xuất hiện đỉnh lũ vào khoảng nửa đầu tháng 10-2018.

Từ tháng 9 đến tháng 12-2018, đỉnh triều cao nhất tháng tại ven biển Nam Bộ sẽ thấp hơn cùng kỳ so với năm 2017 khoảng 5-10 cm. Triều cường cao tại Nam Bộ sẽ xuất hiện vào những ngày 8-12 và 25-28 của tháng 10, ngày 6-10 và 23-27 của tháng 11 và ngày 23-26 của tháng 12-2018.

Năm 2018: Nóng kỷ lục

Các nhà nghiên cứu thuộc Tổ chức Khí tượng thế giới (WMO) cho biết có 70% khả năng hiện tượng thời tiết El Nino - tình trạng nhiệt độ bề mặt nước biển ở Thái Bình Dương ấm lên - xảy ra trong những tháng tới. "Biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến cường độ của hiện tượng El Nino và La Nina cũng như tác động của chúng. Hiện tượng La Nina (nhiệt độ bề mặt nước biển mát lên) diễn ra hồi đầu năm 2018 không đủ mạnh để làm giảm nhiệt độ toàn cầu, điều này đồng nghĩa với việc năm nay sẽ là một trong những năm nóng kỷ lục" - Tổng Thư ký WMO Petteri Taalas nói.

Lực lượng cứu hộ tìm kiếm những người bị mắc kẹt trong trận lở đất sau siêu bão Mangkhut ở Philippines hôm 17-9. Ảnh: REUTERS

Theo trang dự báo thời tiết AccuWeather (Mỹ), khi El Nino tăng mạnh, nhiều cơn bão (kèm mưa lớn và lũ lụt) có khả năng hướng đến Nhật Bản vào mùa thu này, song song đó khô hạn hơn mức trung bình sẽ xảy ra ở Đông Nam Á và tình trạng hạn hán gia tăng ở thung lũng Volga của Nga. Hơn nữa, El Nino còn tác động đáng kể đến mùa bão ở Tây Thái Bình Dương với khoảng 27 cơn bão nhiệt đới, 16 cơn bão và 6 siêu bão diễn ra vào cuối tháng 12.

XUÂN MAI