Ngày Tết, uống rượu sao cho an toàn?

Ngày Tết, ai cũng vui hết mình, quan niệm của nhiều người Việt ta là vậy. Vậy là đi đến đâu cũng uống, vào nhà nào cũng uống, uống trong lúc tỉnh, uống trong lúc xỉn say. 

Thực trạng đáng lưu tâm

Đầu Xuân gia đình sum họp, không thể thiếu rượu. Khi cả nhà uống "rượu tất niên", chia thành vòng theo tuổi, hoài niệm, đùa giỡn, kể thành tích năm qua hoặc than thở về những gì bất hạnh đã qua. Chỉ với hương vị của rượu mới có thể có hương vị của ngày Tết, vậy nên tặng loại rượu nào, uống loại rượu nào trong ngày Tết là câu hỏi khiến nhiều người băn khoăn.

Nói chung, bạn phải uống thứ gì đó ngon trong Tết Nguyên đán, nhưng bây giờ giá rượu cũng rất khác, từ vài triệu đến vài chục triệu đồng. Không cần ra nước ngoài, cứ ở trong nước có thứ rượu ngon nào mà không mua được! Nhưng giá cả thì quá cao so với thu nhập bình quân của người dân. Hay là uống rượu "quốc lủi" vậy? Rượu trắng đóng chai nút lá chuối đâu mà chả có. Hay là dùng bia thay rượu? Giá rẻ hơn rất nhiều so với rượu nhập ngoại.

Việt Nam là nước tiêu thụ bia cao nhất Đông Nam Á và thứ 3 châu Á sau Nhật Bản, Trung Quốc. Uớc tính tổng gánh nặng trực tiếp của 6 bệnh ung thư mà rượu, bia là một trong những nguyên nhân chính là gần 26.000 tỉ đồng chiếm 0,25% tổng GDP năm 2017; chi phí giải quyết hậu quả của tai nạn giao thông liên quan đến rượu, bia chiếm tới 1% GDP (khoảng 50.000 tỉ đồng theo GDP năm 2017). Năm 2017, chi phí của người dân cho tiêu thụ chỉ riêng đối với bia là gần 4 tỉ USD...

Bên cạnh một vấn đề năm nào Chính phủ cũng phải hết sức lo lắng là an toàn giao thông trong dịp nghỉ Tết (mà nguyên nhân chính vẫn là do rượu bia gây nên), thì an toàn sức khỏe đối với rượu bia là chuyện mọi người không thể không quan tâm. Trong rượu, bia đều có cồn (rượu etylic hay etanol- C₂H₅OH). Nếu lẫn rượu metanol (CH₃OH) thì sẽ dẫn đến ngộ độc rất nguy hiểm. Điều đó cho thấy mọi loại rượu lưu hành trên thị trường nhất thiết phải qua sự kiểm tra của các cơ quan quản lý an toàn thực phẩm. Bao giờ chúng ta mới làm triệt để được việc rất cần thiết này?

Những lời khuyên

Uống một ly sữa trước khi uống rượu, hoặc ăn vài lát bánh mì, vài lát thịt mỡ…; không uống khi bụng đói, để không kích thích niêm mạc dạ dày. Không được uống rượu bia với cá muối, xúc xích, thịt xông khói vì những thực phẩm hun khói này chứa nhiều sắc tố và nitrosamine, sẽ phản ứng với rượu, dẫn đến hại gan, hại niêm mạc miệng, thực quản, thậm chí có thể gây ung thư.

Nên uống nhiều nước, khi uống rượu mạnh nên cho thêm đá vào rượu và uống từ từ để cơ thể có đủ thời gian phân giải chất etanol trong cơ thể. Đối với nam giới, uống vừa phải có nghĩa là không quá 4 ly tiêu chuẩn mỗi ngày và không quá 14 ly tiêu chuẩn mỗi tuần; đối với phụ nữ, không quá 3 ly/mỗi ngày và không quá 7 ly/mỗi tuần. Mỗi ly tiêu chuẩn chứa 215 ml rượu. Hiệp hội dinh dưỡng Trung Quốc đưa ra công thức cho việc uống rượu bia hàng ngày như sau: bia với nồng độ cồn 5%- 800ml đối với nam và 600ml đối với nữ. Đối với rượu vang đỏ có nồng độ cồn 11%, giới hạn trên đối với nam là 360ml và đối với nữ giới là 270ml. Đối với rượu có nồng độ cồn 40%, giới hạn tối đa đối với nam là 110ml, đối với nữ là 75ml.

Dùng rượu để giải tỏa phiền muộn hoặc tăng thêm niềm vui là một thói quen xấu. Uống lâu dài có thể gây hại gan, nhiễm mỡ gan. Uống nhiều rượu còn có thể ngộ độc rượu, co thể dẫn đến đột tử.

Nhiều người thích uống trà sau khi uống rượu, họ muốn có tác dụng bổ ẩm giải rượu, tiêu thực tích trệ, điều hòa kinh mạch, tuy nhiên, thói quen này rất phản khoa học. Nguyên nhân là sau khi uống rượu acetaldehyde (CH₃CHO) đã chuyển hóa chưa được phân hủy hoàn toàn sẽ gây kích ứng mạnh cho thận, dễ gây tổn thương chức năng thận.

Uống bia không nên dùng hải sản. Bia chứa nhiều vitamin B1, chất này có thể phân giải purin thành acid uric, hàm lượng purin trong hải sản thường rất cao cho nên nếu nồng độ acid uric trong máu tăng cao sẽ dẫn đến viêm khớp, khiến mắc bệnh gút (gout)

Uống nhiều rượu bia sẽ làm hại gan khiến bạn ngày càng gầy đi, gan là cơ quan tiêu hóa lớn nhất trong cơ thể con người, khi gan bị tổn thương thì khả năng tiêu hóa sẽ không tốt, từ đó dẫn đến sụt cân. Tổn thương gan do uống nhiều rượu bia là không thể hồi phục. Gan do sẽ phát triển thành xơ gan ở giai đoạn sau, và hậu quả cuối cùng của xơ gan là ung thư gan.

Lưu ý khi đang dùng dược phẩm

Uống rượu và sử dụng thuốc ngủ an thần (chẳng hạn như thuốc ngủ và thuốc chống lo âu) có thể làm tăng nguy cơ như uống rượu quá liều. Một lưu ý nghiêm trọng hơn là uống rượu trong khi sử dụng thuốc kháng histamine không kê đơn cũng có thể nguy hiểm. Uống rượu trong khi sử dụng thuốc giảm đau opioid (như oxycodone, morphine) hoặc thuốc phiện bất hợp pháp (như heroin) cũng rất nguy hiểm.

Khi nồng độ cồn trong máu (BAC) tăng, tác dụng đối với cơ thể và nguy cơ gây hại cũng tăng. Ngay cả khi BAC tăng nhẹ cũng có thể làm giảm khả năng phối hợp vận động, gây khó chịu và suy giảm khả năng phán đoán. Điều này có thể làm tăng nguy cơ tổn hại do té ngã, gây ra tai nạn xe hơi, gây ra hành vi bạo lực và quan hệ tình dục ngoài ý muốn. Khi BAC đạt đến nồng độ cao hơn nữa, chứng mất trí nhớ, bất tỉnh và tử vong có thể xảy ra. BAC có thể tiếp tục tăng ngay cả sau khi một người ngừng uống rượu hoặc bất tỉnh. Rượu vào dạ dày và ruột tiếp tục đi vào máu và lưu thông khắp cơ thể. Rất nguy hiểm nếu để một người bất tỉnh ngủ thiếp đi và cảm thấy không có gì sai. Có một nguy cơ tiềm ẩn khi uống quá liều rượu là một người có thể bị nghẹn do nôn mửa và ngạt thở. Ở nồng độ rất cao, rượu sẽ ngăn chặn các tín hiệu trong não kiểm soát các phản ứng tự động, như phản xạ bịt miệng. Nếu không có phản xạ bịt miệng, một người bị bất tỉnh do uống quá nhiều có nguy cơ bị nghẹn do chính chất nôn của họ và chết vì ngạt thở. Ngay cả khi người đó sống sót thì mức độ uống quá liều rượu này có thể gây tổn thương não lâu dài.

Các dấu hiệu và triệu chứng chính của việc uống quá liều rượu

Lú lẫn, hôn mê, khó duy trì ý thức rõ ràng hoặc không thể tỉnh táo, nôn mửa , co giật , thở chậm lại (ít hơn 8 nhịp thở mỗi phút), thở không đều (các hơi thở cách nhau 10 giây hoặc lâu hơn), nhịp tim chậm, da ẩm ướt, không phản ứng (chẳng hạn như thiếu phản xạ bịt miệng để tránh bị nghẹn), nhiệt độ cơ thể rất thấp, da hơi xanh hoặc nhợt nhạt

Trong khi chờ nhân viên y tế đến: Không để người say rượu một mình vì họ có thể bị thương do ngã hoặc ngạt thở. Cho người say rượu ngồi trên sàn ở tư thế ngồi hoặc ngồi thẳng một phần, không ngồi trên ghế. Giúp người say rượu đang nôn mửa, b ảo anh ấy hoặc cô ấy nghiêng người về phía trước để tránh bị nghẹn. Nếu người say rượu bất tỉnh hoặc đang nằm, hãy lăn người đó nằm nghiêng (với một tai úp xuống sàn) để tránh bị nghẹn. Hãy cảnh giác để giữ an toàn cho bạn bè và gia đình.