Nghị quyết 31 - "Chìa khóa vàng" (*): Tạo bước chuyển mới

Từ ngày đất nước thống nhất, Bộ Chính trị đã ban hành 3 nghị quyết riêng về phát triển TP HCM: Nghị quyết 01-NQ/TW năm 1982 (khóa V), Nghị quyết 20-NQ/TW năm 2002 (khóa IX) và Nghị quyết 16-NQ/TW năm 2012 (khóa XI). Sau 10 năm, ngày 30-12-2022, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Nghị quyết 31-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển TP HCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Nhiều thách thức đặt ra

Nghị quyết 31 đã nêu bật các vấn đề vừa khái quát vừa đủ rõ những nhận định, đánh giá 10 năm thực hiện Nghị quyết 16 của Bộ Chính trị.

Bộ Chính trị đánh giá cao nỗ lực, cố gắng của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TP HCM đã phát huy tốt truyền thống cách mạng kiên cường, đoàn kết, năng động, sáng tạo, vượt qua nhiều khó khăn, thử thách. Sau 10 năm thực hiện Nghị quyết 16, TP HCM đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng - an ninh.

TP HCM tiếp tục là động lực, đầu tàu, dẫn dắt trong vai trò của một trung tâm lớn về kinh tế, tài chính, thương mại, văn hóa, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, giáo dục - đào tạo của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước; là cửa ngõ quan trọng kết nối với khu vực và thế giới.

Quy mô kinh tế của TP HCM năm 2020 so với năm 2010 tăng 2,7 lần, GRDP bình quân đầu người tăng gấp đôi. Sự nghiệp giáo dục - đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, phát triển văn hóa - xã hội đạt nhiều kết quả quan trọng; đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng nâng lên. 

Quan hệ đối ngoại, hợp tác quốc tế được tăng cường và mở rộng; quốc phòng - an ninh, trật tự, an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị đạt kết quả quan trọng, tạo chuyển biến khá tích cực. Phương thức lãnh đạo của Đảng; quản lý, điều hành của chính quyền và hoạt động của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội không ngừng đổi mới; khối đại đoàn kết dân tộc được tăng cường.

"Thành quả phát triển TP HCM thời gian qua đã đóng góp quan trọng vào thành tựu chung của đất nước; khẳng định vị trí, vai trò đặc biệt quan trọng của thành phố trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" - Nghị quyết 31 nêu rõ.

Bên cạnh các kết quả đạt được, vẫn còn những hạn chế, yếu kém làm cho tiềm năng, lợi thế của TP HCM chưa được khai thác hiệu quả. Tính vượt trội, sự năng động, sáng tạo, vai trò đầu tàu, động lực, dẫn dắt đối với vùng và cả nước có chiều hướng suy giảm; kinh tế tăng trưởng chậm, năng lực cạnh tranh quốc tế còn thấp. 

Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phát triển chậm và thiếu đồng bộ; công tác quy hoạch, quản lý đô thị, sử dụng đất đai còn nhiều hạn chế, yếu kém; giao thông quá tải và ùn tắc; triều cường, ngập úng, ô nhiễm môi trường gia tăng; nhà ở, bệnh viện, trường học, hệ thống phúc lợi xã hội chưa đáp ứng nhu cầu của người dân. 

Tình hình an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội còn tiềm ẩn những yếu tố bất ổn. Công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị, quản lý nhà nước có mặt còn hạn chế, yếu kém.

Những hạn chế, yếu kém nêu trên chủ yếu là do: Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện nghị quyết, tinh thần năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, ý thức trách nhiệm, vì lợi ích chung của một số cấp ủy, chính quyền và một bộ phận cán bộ, đảng viên của TP HCM chưa cao; chưa tích cực, chủ động phối hợp với các cơ quan trung ương trong tổ chức thực hiện nghị quyết, kết luận của Bộ Chính trị và nghị quyết của Quốc hội về phát triển thành phố. 

Một số ban, bộ, ngành trung ương chưa thực sự quan tâm, hỗ trợ kịp thời cho TP HCM, dẫn đến một số chủ trương thực hiện chậm hoặc chưa đầy đủ; nhiều khó khăn, vướng mắc chậm được tháo gỡ, giải quyết.

Phát triển mạnh mẽ, toàn diện

Nghị quyết 31 ra đời như "chìa khóa vàng" cho lời giải về những tồn tại và thách thức mà TP HCM đang đối mặt. Tất nhiên, nghị quyết cũng giao cho lãnh đạo TP HCM những trách nhiệm rất nặng nề, không chỉ về kinh tế mà còn các lĩnh vực khác.

Nghị quyết 31 đưa ra quan điểm cũng như yêu cầu rất cao về mục tiêu và tầm nhìn. Quan điểm xuyên suốt Nghị quyết 31 là xây dựng và phát triển TP HCM văn minh, hiện đại là nhiệm vụ chính trị quan trọng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, của cả hệ thống chính trị, nhất là Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thành phố, với phương châm: "TP HCM vì cả nước, cả nước vì TP HCM".

Đồng thời, tập trung ưu tiên hoàn thiện thể chế, chính sách, điều kiện thuận lợi để tạo bước chuyển có tính đột phá trong huy động sức mạnh tổng hợp, khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, vị trí chiến lược, thúc đẩy TP HCM phát triển nhanh, bền vững. 

Xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị thành phố đoàn kết, gương mẫu, trong sạch, vững mạnh toàn diện; xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, trình độ cao, năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung; phát huy dân chủ, đồng thuận xã hội, ý chí tự lực, tự cường, truyền thống cách mạng kiên cường, đoàn kết, nghĩa tình của Đảng bộ và nhân dân thành phố.

Nghị quyết 31 được kỳ vọng tạo ra bước chuyển mới cho TP HCM phát triển nhanh và bền vững. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Mục tiêu đến năm 2030, TP HCM trở thành thành phố văn minh, hiện đại, nghĩa tình, năng động sáng tạo, có nguồn nhân lực chất lượng cao; là thành phố dịch vụ - công nghiệp hiện đại, đầu tàu về kinh tế số, xã hội số, trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, văn hóa, giáo dục, khoa học - công nghệ của cả nước; hội nhập quốc tế sâu rộng, có vị thế nổi trội trong khu vực Đông Nam Á. Tăng trưởng bình quân đạt khoảng 8%-8,5%/năm; GRDP bình quân đầu người khoảng 14.500 USD; kinh tế số đóng góp 40% vào GRDP.

Tầm nhìn đến năm 2045, TP HCM phát triển ngang tầm các đô thị lớn trên thế giới, trở thành trung tâm kinh tế, tài chính, dịch vụ của châu Á; là điểm đến hấp dẫn toàn cầu; kinh tế, văn hóa phát triển đặc sắc, người dân có chất lượng cuộc sống cao. TP HCM là hạt nhân của vùng TP HCM và vùng Đông Nam Bộ, cực tăng trưởng của cả nước; nơi thu hút các định chế tài chính và tập đoàn kinh tế quốc tế.

Đòn bẩy để hiện thực hóa mục tiêu

Nghị quyết 31 cũng chỉ rõ những nhiệm vụ và giải pháp mà TP HCM cần phải làm để hiện thực hóa các mục tiêu trên.

Một là, tập trung phát triển kinh tế nhanh và bền vững trên cơ sở đổi mới mô hình tăng trưởng, cơ cấu lại kinh tế, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và năng lực cạnh tranh quốc tế, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực. 

Trong đó, TP HCM phải cơ cấu lại tổng thể kinh tế; phát triển TP Thủ Đức trở thành cực tăng trưởng mới, là đô thị sáng tạo, tương tác cao, hạt nhân thúc đẩy kinh tế - xã hội. Tập trung xây dựng thành phố trở thành trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực để sớm xây dựng thành công Trung tâm Tài chính quốc tế TP HCM.

Hai là, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, quản lý và thực hiện quy hoạch; phát triển đô thị bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu; đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại.

Ba là, phát triển mạnh mẽ văn hóa, xã hội, giáo dục - đào tạo, chăm sóc sức khỏe nhân dân, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân, xây dựng con người TP HCM văn minh, hiện đại, nghĩa tình, xứng đáng với thành phố mang tên lãnh tụ Hồ Chí Minh.

Bốn là, bảo đảm quốc phòng - an ninh; nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Năm là, tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh.

Sáu là, ban hành chính sách, pháp luật vượt trội; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, phát huy tính năng động, sáng tạo vì lợi ích chung của cán bộ TP HCM, đáp ứng yêu cầu phát triển thành phố trong giai đoạn mới. 

Trên cơ sở tổng kết, tiến hành bổ sung, sửa đổi, sớm ban hành chính sách, pháp luật vượt trội, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho TP HCM khai thác hiệu quả tiềm năng, thế mạnh, huy động mọi nguồn lực đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững.

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 7-3