Nghịch lý ế ẩm nhà tái định cư

Khu tái định cư Đền Lừ III nằm trên địa bàn 2 phường Tân Mai và Hoàng Văn Thụ của quận Hoàng Mai (TP Hà Nội) có vị trí khá đắc địa, với mặt tiền là tuyến phố Tân Mai rộng trên 50 m, liền ngay đó là hồ Đền Lừ đã được cải tạo cảnh quan sạch đẹp. Thế nhưng, khu tái định cư gồm 3 tòa chung cư cao tầng với hàng trăm căn hộ này lại đang hoang vắng không một bóng người dù đã hoàn thành xây dựng từ năm 2017 để phục vụ cho việc tái định cư cho người dân khi giải phóng mặt bằng khu di dân Đền Lừ III.

Việc khu tái định cư Đền Lừ III "ế ẩm" dù đã xây dựng xong từ 6 năm nay là một vấn đề gây không ít bức xúc và từng được đưa ra chất vấn tại các phiên họp của HĐND TP Hà Nội. Toàn thành phố hiện có 199 tòa nhà chung cư tái định cư với 17.957 căn hộ (do nhà nước đầu tư xây dựng) đã bàn giao và đưa vào sử dụng. Tuy nhiên, còn hơn 400 căn hộ bỏ trống. Cùng với đó, cũng có tới 103 tòa nhà tái định cư không có nhà sinh hoạt cộng đồng; 54 tòa nhà không có diện tích kinh doanh dịch vụ, theo thiết kế là chỗ để xe, phòng kỹ thuật…

Có nhiều nguyên nhân được đưa ra để lý giải cho việc người dân chưa mặn mà với nhà tái định cư hay để trống hàng trăm căn hộ tái định cư. Trong đó, có ý kiến cho rằng người dân đã quen với nơi ở cũ, không muốn chuyển tới sinh sống tại nhà tái định cư, nhất là với những người thuộc diện di dời khỏi khu phố cổ. Đúng là có nguyên nhân này, song còn nhiều nguyên nhân chính yếu khác.

Trước hết là mối lo của người dân trước chất lượng nhà tái định cư khi nhiều tòa tái định cư thiếu vắng các hạng mục tiện ích cơ bản, gắn liền với đời sống của người dân như không có tầng hầm, không có chỗ để xe, thiếu hệ thống xử lý nước thải, phòng cháy chữa cháy, khu vui chơi, sân thể thao...

Nguyên nhân quan trọng không kém được chỉ ra là vị trí không phù hợp khi nhiều chung cư tái định cư ở vị trí quá xa xôi, cách nơi ở cũ hàng chục km, không thuận tiện cho sinh hoạt, không có giao thông, bệnh viện, trường học…

Với sự phát triển của TP Hà Nội, sắp tới tại thủ đô sẽ còn nhiều dự án cần giải phóng mặt bằng, đi liền với đó là yêu cầu tái định cư cho người dân. Theo Sở Xây dựng Hà Nội, trong giai đoạn 2021-2030, trên địa bàn thành phố sẽ xây dựng nhiều công trình trọng điểm, nên nhu cầu về nhà ở tái định cư lên đến 16.000 căn hộ. Trong khi đó, muốn giải phóng mặt bằng thì yêu cầu bắt buộc phải bố trí được nhà tái định cư cho người dân hoặc người dân đồng ý nhận tiền đền bù.

Xem ra nếu không giải quyết các bất cập, để nhà tái định cư ế ẩm thì ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống người dân và cùng với đó là tiến độ xây dựng các công trình trọng điểm ở Hà Nội.