Nguy cơ nhiễm độc sau vụ cháy nhà máy Bóng đèn Phích nước Rạng Đông

Sau khi đám cháy tại nhà máy Bóng đèn Phích nước Rạng Đông (quận Thanh Xuân, Hà Nội) được dập tắt, chính quyền địa phương đã phát đi khuyến cáo không sử dụng thực phẩm rau, hoa quả, gia cầm, cá, lợn được nuôi trong vòng bán kính 1 km kể từ tâm đám cháy trong thời gian 21 ngày.

Cần khảo sát lượng thuỷ ngân đã phát tán

Trao đổi với Báo Người Lao Động, PGS Trần Hồng Côn (Khoa Hóa, Đại học Quốc gia Hà Nội), cho rằng việc phường Hạ Đình cảnh báo "không dùng thực phẩm nuôi trồng trong bán kính 1 km tính từ vụ cháy" là phù hợp.

Theo vị chuyên gia, cấu tạo của bóng đèn compact, đèn huỳnh quang bên ngoài là vỏ thủy tinh, nhựa, bên trong có hơi thủy ngân tạo ra tia cực tím chiếu vào vỏ huỳnh quang. Khi bóng bị cháy, phần nhựa polyme có thể tách thành các phân tử monome (một loại chất độc hại), đồng thời thủy ngân, bột huỳnh quang bị nung trong nhiệt độ cao sẽ thành thể hơi, hòa vào không khí. Tất cả các loại chất này phát tán với nồng độ cao sẽ gây hại sức khỏe con người với các triệu chứng đau đầu, tức ngực, khó thở... Trong đó, thủy ngân là kim loại nặng độc hại, tích lũy dần trong cơ thể và khó đào thải. Nồng độ thủy ngân trong cơ thể tăng cao có thể gây thiếu máu cùng hàng loạt biến chứng nguy hiểm khác.

Vụ cháy xảy ra khiến 6.000 m2 diện tích bị ảnh hưởng

"Một vài bóng đèn compact, huỳnh quang vỡ cháy không gây ảnh hưởng nhưng hàng vạn bóng đèn cùng vỡ sẽ gây tác động rõ ràng. Tôi cho rằng cần có ngay cuộc khảo sát về số lượng bóng đèn bị vỡ, hàm lượng thủy ngân trong mỗi bóng bao nhiêu để người dân yên tâm, tránh gây hoang mang. Cơ quan chức năng sớm lấy mẫu để đánh giá lượng thủy ngân tồn đọng trên mặt đất, lá cây, nguồn nước mặt trong khu vực để đánh giá" - PGS Trần Hồng Côn nói.

PGS-TS Nguyễn Duy Thịnh, Viện Công nghệ thực phẩm (Đại học Bách khoa Hà Nội), cho rằng việc cảnh báo người dân nguy cơ tồn dư chất độc sau vụ cháy tại nhà máy Bóng đèn Phích nước Rạng Đông là phù hợp. Theo PGS Thịnh, trong chiếc đèn huỳnh quanh sẽ có thủy ngân và ion có khả năng phát xạ. Khi xảy ra cháy, các hợp chất thủy ngân hoặc kim loại thủy ngân sẽ bốc hơi và gây ra ô nhiễm bầu không khí chung quanh nên người dân cần chú ý phòng nhiễm độc. Tuy nhiên, PGS Thịnh cũng cho rằng cơ quan chức năng cần vào cuộc để khảo sát nguy cơ phơi nhiễm, đánh giá mức độ tồn dư hóa chất trên đất, lá cây, nguồn nước trong khu vực để có khuyến cáo cụ thể đối với người dân, không gây hoang mang dư luận.

Cùng quan điểm này, một chuyên gia về an toàn thực phẩm cũng khuyến cáo trong bóng đèn có chì, nhựa, hơi thủy ngân... Khi bóng đèn bị nung nóng, phần nhựa sẽ cháy và tạo ra các sản phẩm khí độc. Các chất độc trên phát tán với nồng độ cao có thể gây hại với sức khỏe con người.

Thuỷ ngân là chất nguy hại cho cơ thể người

Nói về nguy hại đối với sức khoẻ, PGS Thịnh cho rằng hợp chất thủy ngân và kim loại thủy ngân là một loại kim loại độc cho cơ thể, có thể gây ra căn bệnh ung thư nhiều biến chứng khác nhau nếu tích lũy trong cơ thể. Ngoài ra, các hạt bụi thủy ngân này có thể rơi xuống đất, vườn rau, làm phơi nhiễm thủy ngân cho thực phẩm.

Tuy nhiên, một số ý kiến cũng cho rằng việc khuyến cáo người dân ngừng sử dụng thực phẩm bán kính 1 km kể từ tâm đám cháy trong thời gian 21 ngày cần phải có giải thích rõ ràng về nguy cơ, mức độ độc hại, không thể nói chung chung vì có thể gây hoang mang, lo lắng cho người dân sống ở khu vực này.

Ông Lê Tuấn Định, Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội, cho biết sáng nay 30-9, đoàn cán bộ Chi cục Bảo vệ môi trường và Trung tâm quan trắc môi trường Hà Nội sẽ đến hiện trường kiểm tra, ghi nhận số liệu.

Hàng trăm người dân sống xung quanh bị ảnh hưởng bởi vụ cháy

Trước đó, ngoài việc khuyến cáo người dân không ăn thực phẩm sản xuất tại địa bàn trong vòng bán kính 1 km kể từ tâm đám cháy trong thời gian 21 ngày, UBND phường Hạ Đình cũng lưu ý người dân sơ tán trẻ nhỏ, người già, ốm bệnh ra khỏi khu vực chịu ảnh hưởng; Tự theo dõi sức khỏe của các thành viên, nếu có biểu hiện ho, khó thở, đau ngực, sốt bất thường thì phải đưa đi khám tại các bệnh viện để có biện pháp xử lý kịp thời; Không sử dụng nước tại các bể chứa nước hở trong bán kính 1 km kể từ tâm đám cháy; Người dân thay toàn bộ quần áo có nhiễm khói bụi do cháy bằng cách giặt nước sạch nhiều lần; Sau đó ngâm xà phòng nóng từ 70-80 độ trong vòng 30 phút, ngâm tiếp 20 phút với nước tẩy quần áo, rồi xả sạch bằng nước sạch nhiều lần. Vệ sinh toàn bộ ngoại cảnh, bao gồm bể nước, cây cối ban công, tường cửa bằng nước xà phòng đặc 2-3 lần. Sau đó rửa lại bằng nước sạch nhiều lần. Rửa tất cả vật dụng chứa nước, sinh hoạt có bám bụi bằng xà phòng 2-3 lần và nhiều lần bằng nước sạch. Tiêu hủy các loại rau, trái cây tự trồng trong vòng bán kính 500 m; Nếu có trồng cây tiếp tục nên thay đổi đất, dung dịch thủy canh mới để đảm bảo không bị ô nhiễm. Với các loại cây cảnh và phun rửa nhiều lần bằng nước sạch để trôi bụi do cháy.