Những người làm "công quả"

Con tôi đang cấp tiểu học, tôi nghĩ công việc chắc là đơn giản nên cũng hào hứng nhận. Vào guồng rồi mới tá hỏa. Năm ấy, cô chủ nhiệm xin ý kiến tại buổi họp phụ huynh đầu năm rằng sắp vào mùa nóng, cần gắn máy lạnh cho các cháu mát mẻ, các lớp khác đều có cả rồi. Chẳng ai phản đối, Ban Đại diện CMHS được nhờ đốc thu.

Bộ máy lạnh khoảng 10 triệu đồng, lớp 50 học sinh, tính ra mỗi em đóng 200.000 đồng thôi. Nhiều người đóng tiền vui vẻ. Nhưng rồi có người phản ứng, không chịu đóng, khiến chúng tôi bất ngờ. Có trường hợp mắng té tát: "Mấy người ỷ giàu muốn thu bao nhiêu thì thu hả, tôi làm thuê đâu màng tới máy lạnh. Không nộp!".

Mới thu được 4 triệu, lỡ "trớn" rồi, lẽ nào trả lại, Ban Đại diện CMHS chúng tôi chậc lưỡi, bảo nhau, thôi tụi mình chịu phần còn lại vậy. Sáu triệu chia ba, mỗi người đóng 2 triệu để đủ 10 triệu mua máy lạnh.

Ba hôm sau thì máy lạnh được gắn. Các thầy cô vui ra mặt, các cháu cũng phấn khởi. Nhiều em đâu biết ba/mẹ mình chẳng hề góp tiền.

Vậy nhưng suốt mấy tháng trời, Ban Đại diện CMHS chẳng hề nhận được một lời động viên, chia sẻ nào từ các phụ huynh. Họ xem đó là nghĩa vụ chúng tôi phải làm, chắc vậy!

Thế rồi, không ai bảo ai, tại buổi họp sơ kết học kỳ I, cả Ban Đại diện CMHS đồng loạt từ nhiệm. Cô giáo chủ nhiệm hoảng quá, năn nỉ. Cũng có người ở lại, có người kiên quyết rút.

Hỏi ra thì biết không riêng trường hợp này mà nhiều lớp cũng thế, nhiều trường cũng thế và dường như ở đâu cũng thế. Ai đâu chịu "ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng" mà lại bị xỉa xói, mắng mỏ là "hội phụ… thu" hay xách mé hơn là "cánh tay nối dài của hiệu trưởng".

Những người chưa bao giờ đi họp phụ huynh học sinh hoặc chưa từng tham gia Ban Đại diện CMHS thì đừng vội phán xét. Chẳng ai muốn làm mấy chuyện bao đồng này, bằng chứng là tại các cuộc họp phụ huynh, hễ người nào được giới thiệu, tiến cử... thì đều tìm cách từ chối khéo để khỏi cực thân. Mấy ai biết rằng từ năm 2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Thông tư 55 về điều lệ Ban Đại diện CMHS, theo đó ban này có những nhiệm vụ và quyền hạn rất rõ ràng, như là: Kiến nghị với hiệu trưởng những biện pháp cần thiết nhằm thực hiện nhiệm vụ năm học của nhà trường và về quản lý, giáo dục học sinh; quyết định chi tiêu phục vụ các hoạt động của ban đại diện từ nguồn ủng hộ, tài trợ tự nguyện; phối hợp với hiệu trưởng giáo dục đạo đức cho học sinh; bồi dưỡng, khuyến khích học sinh giỏi, giúp đỡ học sinh yếu kém; giúp đỡ học sinh nghèo, vận động học sinh bỏ học trở lại học...

Chính những người tham gia Ban Đại diện CMHS cũng không chắc biết những "quyền" này. Họ làm chủ yếu là vì cái chung. Ban Đại diện CMHS cũng đâu có tự "đẻ" ra quyền để mà chi phối người khác. Các nguồn thu ngoài học phí cũng đều là tự nguyện, ai cũng đóng như ai. Vậy, sao lại trách họ?

Chuyện này không nhỏ đâu. Cả nước vừa bắt đầu năm học mới, cũng vừa họp phụ huynh đồng loạt. Thiếu Ban Đại diện CMHS đúng nghĩa thì nhà trường không thể hoàn thành nhiệm vụ "trồng người"!