Những tiếng nổ giữa thời bình: Đi tìm… cái chết

Ngày 26-10, người dân thôn 5, xã Đắk Cấm, TP Kon Tum, tỉnh Kon Tum, vẫn đang tổ chức tang lễ cho ông A Then (46 tuổi) và vợ là bà Y Đưch (45 tuổi) thiệt mạng vào ngày 23-10, do đạn nổ.

Nhặt được 1 quả đạn, tan nát cả gia đình

Khoảng hơn 12 giờ trưa 23-10, ngôi làng của người dân tộc Xê Đăng ở thôn 5, xã Đắk Cấm đang chìm trong yên ắng bỗng ai nấy giật thót bởi một tiếng nổ kinh hoàng phát ra từ nhà ông A Then.

Người dân đang tổ chức tang lễ cho vợ chồng ông A Then và bà Y Đưch

Khi mọi người chạy tới, chứng kiến cảnh tượng đau đớn: Ông A Then nằm dưới đất, thi thể không nguyên vẹn; bà Y Đưch nằm bất động, trên người đầy máu; còn 2 con ông Then là A Theo (9 tuổi) và Y Thuy (15 tuổi) cũng đang gào khóc với những vết thương ở tay, chân, mặt. Khi xảy ra vụ việc, 2 người con trai lớn của ông Then là A Thăng và A Thíu không có ở nhà.

Hai con ông A Then đang được điều trị tại bệnh viện

Nhắc lại buổi trưa định mệnh, A Thăng vẫn chưa hết bàng hoàng: "Hôm đó em đang đi bẫy chim thì nghe thấy tiếng nổ lớn phát ra từ phía làng mình. Linh tính mách bảo có chuyện chẳng lành nên em chạy về ngay. Khi về tới nhà mọi người đã đưa 2 em đi cấp cứu. Bố và mẹ vẫn đang nằm bất động, trên người chảy rất nhiều máu".

Bà Y Doái (53 tuổi), sống cạnh nhà nạn nhân kể sau khi nghe tiếng nổ, bà chạy ngay sang, lúc này nhiều người cũng tới xem nhưng phải chạy ra ngoài vì cảnh tượng quá khủng khiếp. Thấy vậy, bà huy động mọi người đưa nạn nhân đi cấp cứu. "Đến bây giờ tôi vẫn còn bị ám ảnh bởi cảnh tượng bi thảm ngày hôm đó" - bà Doái nhớ lại.

Thăng cho biết có nghe em là A Theo kể lại chuyện đi câu cá với ba và nhặt được một quả đạn ở lòng suối H’Lôi nên mang về nhà. Ông A Then cấm con không được nói với ai, nếu nói sẽ bị đánh.

Mấy ngày trước khi xảy ra vụ nổ, ông Then mang quả đạn ra tháo, mọi người nhìn thấy bỏ chạy nên ông mang cất đi. Trong nhà, bà Y Đưch là lao động chính, hằng ngày đi cạo mủ cao su thuê, ông Then thường bị đau ốm nên hôm nào khỏe thì đi phụ giúp cho vợ, 2 con lớn cũng không có việc làm ổn định.

Cược mạng với nghề "hot"

Những năm trước đây giá sắt có lúc lên tới hơn chục ngàn đồng/kg khiến nghề rà phế liệu trở nên "hot". Chỉ cần đầu tư một máy rà kim loại, cuốc xẻng là người ta có thể kiếm được vài trăm ngàn mỗi ngày. Vì vậy, nhiều người dân ở khu vực huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum, rủ nhau đi rà phế liệu. Địa bàn làm ăn của những người rà phế liệu là các quả đồi khi xưa diễn ra chiến tranh ác liệt.

Anh Hà Phúc Thơm, ở thôn 7, thị trấn Pleikần, kể những năm trước, thấy nhiều người đi rà sắt kiếm được nhiều tiền nên anh cũng sắm máy đi rà. Hằng ngày, anh cùng một người nữa đi hết quả đồi này sang quả đồi khác để tìm kiếm những mảnh đạn còn sót lại sau chiến tranh.

Làm nghề lâu ngày, tích lũy được nhiều kinh nghiệm nên chỉ cần nghe tiếng máy rà là anh biết được ngay là sắt hay đồng, lớn hay nhỏ. Nhiều lúc cũng rà trúng bom nhưng không dám lấy mà bỏ lại. "Gặp bom chưa nổ thì máy để gần sẽ tắt ngay. Lúc đào cũng phải thật nhẹ nhàng, xem phần đầu bom gắn kíp nổ đã bị "thối" chưa, nếu thối rồi thì mới dám lấy sắt còn không thì phải bỏ lại" - anh Thơm nói và cho biết những quả bom nào chưa nổ, đầu gắn kíp đã bị ăn mòn thì phải tránh thật xa vì chỉ cần tác động nhẹ vào quả bom cũng có thể phát nổ.

Cũng theo anh Thơm, anh đã chứng kiến nhiều người đi rà phế liệu bắt gặp bom to chưa nổ nhưng liều mình đem về nhà cưa để lấy sắt, lấy thuốc nổ bán. Đi rà phế liệu được một thời gian, gần nhà anh Thơm có người cưa bom gây nổ khiến 4 người trong gia đình tử vong. Thấy vậy, anh quyết định bỏ nghề. 

Kỳ cuối: Hai kỷ vật buồn