Quyết liệt giải ngân vốn đầu tư công

Ngày 24-4, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái - Tổ trưởng Tổ công tác số 1 của Chính phủ về kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 - chủ trì cuộc họp trực tuyến với 5 địa phương thuộc Tổ công tác số 1 có tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công thấp gồm: TP HCM, Trà Vinh, An Giang, Vĩnh Long, Sóc Trăng.

Tỉ lệ giải ngân quá thấp

Báo cáo tổng hợp tình hình phân bổ, giải ngân của 5 địa phương thuộc Tổ công tác số 1 cho thấy tổng kế hoạch đầu tư vốn ngân sách nhà nước năm 2023 Thủ tướng Chính phủ giao là 92.917,98 tỉ đồng. Trong đó, vốn cân đối ngân sách địa phương là 67.268,66 tỉ đồng, vốn ngân sách trung ương 25.649,32 tỉ đồng.

Đến nay, tổng số vốn ngân sách trung ương đã phân bổ chi tiết là 25.353,32 tỉ đồng (đạt 98,8% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao). Trong đó, các tỉnh Trà Vinh, Vĩnh Long, Sóc Trăng, An Giang đã giao đủ 100% số vốn. Riêng TP HCM do chưa hoàn tất các thủ tục đầu tư nên chưa phân bổ 296 tỉ đồng (1,93% tổng vốn Thủ tướng giao) từ nguồn vốn Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội cho dự án đầu tư xây mới, nâng cấp, cải tạo và mua sắm trang thiết bị cho 146 trạm y tế tuyến xã.

Theo Bộ Tài chính, tổng số giải ngân của 5 địa phương đến hết tháng 3-2023 là hơn 2.553 tỉ đồng, chỉ đạt 2,74% kế hoạch Thủ tướng giao và thấp hơn rất nhiều so với bình quân chung của cả nước (10,35%). Trong số này, Trà Vinh, Vĩnh Long, Sóc Trăng, An Giang giải ngân trên 5%; riêng TP HCM giải ngân rất thấp, chỉ đạt 0,89%.

Báo cáo về những vướng mắc dẫn đến kết quả giải ngân vốn đầu tư công thấp, lãnh đạo các địa phương cho rằng có những vấn đề về thể chế, quy định pháp luật nhưng cũng có những khó khăn trong khâu tổ chức thực hiện.

Dù vậy, lãnh đạo các địa phương cũng thẳng thắn nhận trách nhiệm về việc chậm giải ngân vốn đầu tư công; đồng thời cam kết nỗ lực cao nhất để giải ngân đạt kế hoạch đề ra trong năm 2023.

Theo đó, TP HCM, An Giang, Sóc Trăng đều cam kết phấn đấu giải ngân đạt 100% kế hoạch đầu tư công năm 2023 được giao. Tỉnh Trà Vinh cam kết giải ngân trên 98%. Tỉnh Vĩnh Long cam kết giải ngân vốn ngân sách trung ương đạt 100% và vốn ngân sách địa phương là 95%.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chủ trì cuộc họp trực tuyến kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công tại 5 địa phươngẢnh: QUANG THƯƠNG

Xác định rõ trách nhiệm người đứng đầu

Đánh giá tỉ lệ giải ngân của 5 địa phương là rất thấp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái lưu ý trong điều kiện kinh tế vĩ mô hiện nay với mức tăng trưởng không cao, bình quân quý I/2023 chỉ đạt 3,32%, đòi hỏi phải đẩy nhanh hơn công tác giải ngân vốn đầu tư công để tạo động lực thúc đẩy tăng trưởng, bù đắp lại mức tăng trưởng của các ngành, lĩnh vực khác.

Đề cập những nguyên nhân vướng mắc về thể chế, quy định pháp luật, Phó Thủ tướng chỉ rõ: Luật Đầu tư công đã có, kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm Quốc hội đã phê duyệt danh mục cụ thể. Thủ tướng Chính phủ đã phân bổ vốn, phê duyệt chủ trương đầu tư. Phần việc còn lại về mặt thủ tục phê duyệt dự án, kế hoạch đấu thầu… là của địa phương. Từ phân tích này, Phó Thủ tướng cho rằng phải đưa ra nguyên nhân rõ ràng, trúng vấn đề để tránh mất thời gian bàn đi bàn lại. Tiền và kế hoạch đã có, nếu để đọng mà không giải ngân được sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới tăng trưởng và thanh khoản của nền kinh tế.

Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương phải làm rõ trách nhiệm trong việc chậm giải ngân vốn đầu tư công. "Tại sao cùng một môi trường pháp lý như nhau, Chính phủ chỉ đạo công bằng, công khai, minh bạch, không ưu ái riêng địa phương nào mà có địa phương giải ngân tốt, thậm chí thiếu tiền xin thêm không được, trong khi đó nhiều địa phương lại thấp hơn mặt bằng chung?" - Phó Thủ tướng chất vấn.

Theo Phó Thủ tướng, trong thời điểm hiện nay, có tình trạng cán bộ e ngại, sợ trách nhiệm. Do đó, nếu không có chỉ đạo kịp thời, giao nhiệm vụ, quản lý, xử lý cán bộ một cách bài bản, đúng quy định thì việc đẩy mạnh giải ngân sẽ rất khó. Bên cạnh đó, cần xác định rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm người đứng đầu. Chủ tịch UBND các tỉnh cần tăng cường trách nhiệm hơn nữa; thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đôn đốc chủ đầu tư triển khai thi công, tháo gỡ kịp thời những vấn đề liên quan.