Sai phạm tài chính ở Hà Nội hơn 1.600 tỉ đồng

Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra về việc quản lý đầu tư xây dựng một số dự án phát triển nhà ở, khu đô thị và quản lý, sử dụng quỹ đất, quỹ nhà để lại từ các dự án khu nhà ở, khu đô thị của UBND TP Hà Nội, giai đoạn 2002-2014.

Chỉ rõ địa chỉ trách nhiệm

Theo kết luận thanh tra, UBND TP Hà Nội đã ưu ái cho nhiều dự án trên địa bàn dẫn đến thất thu ngân sách hàng ngàn tỉ đồng. Trong đó, các sai phạm tập trung vào việc thẩm định, phê duyệt quy hoạch, phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất... Cụ thể, theo TTCP, việc tính toán và phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất đối với các dự án không căn cứ vào thông tư của Bộ Tài chính về phương pháp xác định giá đất và khung các loại đất.

Dự án khu đô thị mới Kim Văn - Kim Lũ bị kết luận có nhiều sai phạm

Nổi bật là lô đất CT2 thuộc dự án khu đô thị mới Kim Văn - Kim Lũ (quận Hoàng Mai) do Công ty Vinaconex 2 làm chủ đầu tư. Dự án này đã được giao đất trong thời gian dài nhưng các sở, ngành không tham mưu trình UBND TP phê duyệt giá thu tiền sử dụng đất mà vẫn đầu tư xây dựng và bán căn hộ cho khách hàng gây thất thu hơn 733 tỉ đồng. Ngoài ra, một số dự án chủ đầu tư tự điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích thay đổi.

Kiểm tra ở 9 dự án, TTCP phát hiện thất thu ngân sách 205,95 tỉ đồng. Nhiều dự án sai phạm về quy hoạch làm tăng diện tích xây dựng, sàn xây dựng và tầng hầm; sử dụng diện tích đất thuê sai quy hoạch... nhưng chưa xác định được phần diện tích để thu bổ sung về ngân sách. TTCP kết luận để xảy ra những sai phạm này, trách nhiệm thuộc về Thường trực UBND TP Hà Nội, các sở: Tài chính, Quy hoạch - Kiến trúc, Tài nguyên và Môi trường (TN-MT), Xây dựng, Cục Thuế và các chủ đầu tư.

Đáng chú ý, theo quy định của UBND TP Hà Nội, chủ đầu tư các dự án khu nhà ở, khu đô thị phải thực hiện nghĩa vụ nộp 20% quỹ đất ở hoặc 30% quỹ nhà để bổ sung vào quỹ nhà ở của TP. Tuy nhiên, quá trình thực hiện, UBND TP Hà Nội đã có sự ưu ái đặc biệt cho các dự án khi cho phép cơ chế nộp tiền. Đặc biệt, có trường hợp TP bỏ tiền ra mua lại số căn hộ thuộc 30% quỹ nhà mà chủ đầu tư có nghĩa vụ phải nộp cho TP.

Quá trình thanh tra cũng cho thấy việc Sở TN-MT cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở, quyền sử dụng đất ở khi không đủ điều kiện theo quy định gồm: Dự án khu đô thị mới Dịch Vọng do Công ty CP Phát triển đô thị Từ Liêm làm chủ đầu tư; dự án Kim Văn - Kim Lũ của Vinaconex 2 hợp tác với DNTN Xây dựng số 1 Điện Biên.

Thu, chi sai chức năng

Theo TTCP, sai phạm về tài chính được phát hiện qua thanh tra là gần 1.600 tỉ đồng. Trong đó, số tiền hơn 12 tỉ đồng do xác định tiền sử dụng đất của dự án không đúng vị trí quy định tại bảng giá đất của dự án khu nhà ở số 628 Hoàng Hoa Thám (quận Ba Đình) do Tổng Công ty Viglacera làm chủ đầu tư. Số tiền sử dụng đất chưa nộp tại lô đất CT2 khu đô thị Kim Văn - Kim Lũ tạm tính hơn 733 tỉ đồng. Ngoài ra, hơn 611 tỉ đồng do việc xác định nghĩa vụ tài chính của chủ đầu tư phải thực hiện theo quy định của UBND TP Hà Nội chưa đúng, chưa đủ và chưa nộp; 106 tỉ đồng do các chủ đầu tư dự án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch xây dựng nhưng không thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với phần diện tích tăng thêm.

Trong nội dung kết luận thanh tra, Sở Tài chính không có chức năng thu, quản lý nguồn thu ngân sách nhưng đã thực hiện việc thu, quản lý và sử dụng các khoản thu gần 3.000 tỉ đồng gồm: tiền sử dụng đất, chênh lệch giữa giá bán nhà và giá thành xây dựng, khoản thu từ bán nhà chung cư của các dự án khu nhà ở, khu đô thị bàn giao cho TP. Sau đó, UBND TP Hà Nội đã cho phép sử dụng nguồn thu này để chi gồm: hoàn trả vốn điều lệ quỹ đầu tư phát triển TP 400 tỉ đồng, hoàn trả vốn điều lệ quỹ phát triển đất TP 215 tỉ đồng… Khoản chi này là không đúng chức năng, quy định về quản lý ngân sách và vi phạm Luật Ngân sách.

Từ kết quả nêu trên, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP Hà Nội tổ chức kiểm điểm trách nhiệm tập thể, cá nhân qua các thời kỳ để xảy ra sai phạm nêu tại kết luận thanh tra. Căn cứ vào kết quả kiểm điểm, có biện pháp xử lý đối với những tập thể, cá nhân. Đối với những hành vi nếu có dấu hiệu cấu thành tội phạm, yêu cầu chuyển cơ quan điều tra xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.