Sai phạm trong thi học sinh giỏi quốc gia

Các chuyên gia giáo dục đã mổ xẻ những bất cập trong kỳ thi chọn học sinh (HS) giỏi quốc gia 2019, đặc biệt là đề thi. Thanh tra Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) cũng chỉ ra hàng loạt bất cập, sai phạm trong việc tổ chức kỳ thi HS giỏi quốc gia các năm 2015, 2016, 2017.

Vừa ra đề vừa luyện thi

Theo kết luận thanh tra một số vấn đề liên quan đến Cục Quản lý chất lượng - Bộ GD-ĐT mà thanh tra bộ vừa nêu, việc tổ chức kỳ thi HS giỏi quốc gia các năm 2015, 2016, 2017 có nhiều bất cập, sai phạm. Theo đó, một số người ra đề thi đề xuất là thành viên trong hội đồng ra đề thi nhưng lại tham gia bồi dưỡng, tập huấn cho đội tuyển dự thi của các tỉnh, thành phố. Điều này rất dễ dẫn đến việc lộ bí mật, thiếu khách quan trong kỳ thi.

Thanh tra Bộ GD-ĐT cũng chỉ ra hàng loạt sai sót khác như giám khảo chưa chấm bài thi độc lập theo quy định, việc cộng điểm trên bài thi không đúng. Kiểm tra xác suất chấm lần 1 của 27 bài thi HS giỏi quốc gia năm 2017 cho thấy nhiều bài thi được nâng điểm. Quá trình chấm thi, trong "phiếu thống nhất" không có điểm của giám khảo 1 và giám khảo 2 nhưng lại có điểm thống nhất của 2 giám khảo. Điểm trên phiếu thống nhất không giống như điểm được nhập vào máy tính.

Quá trình chấm phúc khảo cũng không minh bạch, có sai phạm. Qua kiểm tra xác suất 4 bài thi có điểm thay đổi sau khi phúc khảo (2 bài môn hóa học, 2 bài môn sinh học) cho thấy không có biên bản mở, kiểm tra túi bài thi theo quy định; biên bản tổ chấm ghi không đúng với thực tế của việc tăng điểm bài thi.

Kỳ thi HS giỏi quốc gia 2019 diễn ra từ ngày 13 đến 15-1 tiếp tục vấp phải những phản ứng của các chuyên gia, đặc biệt là về đề thi. GS Phùng Hồ Hải (Viện Toán học, Viện Hàn lâm Khoa học Tự nhiên) cho rằng đề thi môn toán trong kỳ thi HS giỏi quốc gia 2019 là quá khó so với năng lực chung của HS. GS Hà Huy Khoái, nguyên Viện trưởng Viện Toán học, cũng nhận xét đề thi chưa sáng tạo, quá khó với thí sinh. Đề đã thiếu sự phân loại và chưa phù hợp thi HS giỏi.

Đổi mới toàn diện kỳ thi

Trả lời báo chí chiều 21-1, Bộ GD-ĐT thừa nhận việc tổ chức thi HS giỏi quốc gia vẫn còn có hạn chế như một số đơn vị mời các thầy cô giáo hoặc đưa HS trong đội tuyển về Hà Nội để ôn tập trước khi thi, gây ra thắc mắc hoặc băn khoăn, nghi ngại trong dư luận về tính khách quan, công bằng của công tác tổ chức thi và kết quả thi.

Lãnh đạo Cục Quản lý chất lượng cho hay đã thực hiện nhiều giải pháp đổi mới thi để khắc phục tình trạng này trong kỳ thi HS giỏi 2019. Cụ thể, tăng cường huy động các cán bộ trẻ, được đào tạo ở nước ngoài, ở nhiều trường đại học… tham gia công tác chuyên môn của kỳ thi. Đồng thời hạn chế đến mức tối đa việc mời cán bộ, giáo viên, giảng viên đã nghỉ hưu giới thiệu đề đề xuất và tham gia các hội đồng ra đề thi, chấm thi. Bộ GD-ĐT cũng không cử những người dạy cho các đội tuyển dự thi chọn HS giỏi quốc gia của các địa phương năm tổ chức thi tham gia để dần khắc phục tình trạng địa phương tập trung về Hà Nội hoặc tìm mời chuyên gia ôn tập, luyện thi.

Ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, cho hay cục đã mở rộng thành phần ra đề đề xuất đến các chuyên gia, giáo viên trường THPT chuyên. "Đề đề xuất do tự tay chuyên gia, giáo viên giới thiệu niêm phong gửi đến được bảo quản theo chế độ mật tại thùng sắt niêm phong ở cục và được bàn giao cho hội đồng ra đề thi tại khu vực cách ly tuyệt đối còn nguyên niêm phong" - ông Trinh nói.

Cũng theo ông Trinh, khâu soạn thảo đề thi và sử dụng đề đề xuất liên tục được cải tiến để bảo đảm khách quan, công bằng. Các khâu làm phách, chấm thi, nhập điểm và xét giải được thực hiện theo hướng tách bạch với sự phân công, phân nhiệm cụ thể giữa cán bộ tham gia làm phách và cán bộ phụ trách chấm thi. Bộ GD-ĐT đang nghiên cứu, xem xét toàn diện các khía cạnh của công tác thi chọn HS giỏi để tiếp tục đổi mới kỳ thi này.