Sân bay Tân Sơn Nhất, Nội Bài thử nghiệm quy trình mới, kỳ vọng giảm delay

Cục Hàng không Việt Nam vừa chấp thuận Kế hoạch thử nghiệm khai thác mô hình A-CDM giai đoạn 1 (Airport Collaborative Decision Making) tại 2 sân bay lớn nhất cả nước.

Trung tâm AOCC, nơi các mắt xích kết nối qua A-CDM portal để cùng chia sẻ nền tảng dữ liệu chung.

A-CDM là quy trình phối hợp giữa các đơn vị để ra quyết định tại sân bay; đồng thời cung cấp một nền tảng phần mềm chung để các đơn vị phối hợp, chia sẻ thông tin, dữ liệu phục vụ công tác ra quyết định tại sân bay.

Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đã chủ trì phối hợp cùng Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam, các hãng hàng không trong nước, các đơn vị phục vụ mặt đất cùng đơn vị tư vấn hàng không của Hà Lan triển khai đề án thiết lập mô hình A-CDM tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất từ năm 2020 đến nay.

Theo ACV, tại các sân bay có sản lượng vận chuyển lớn như Nội Bài hay Tân Sơn Nhất, các quy trình hiện tại chưa tối ưu hiệu quả khai thác do nhiều nguyên nhân: Thông tin chưa thông suốt giữa các đơn vị, mỗi đơn vị thực hiện các quy trình riêng rẽ nên chưa tối ưu hóa các tài nguyên; khai thác theo nguyên tắc "đến trước, phục vụ trước" dẫn đến nhiều trường hợp xáo trộn thứ tự khởi hành; nhiều máy bay phải xếp hàng chờ đến lượt cất cánh, khó có thể kiểm soát được thời gian lăn; giữa hãng hàng không, đơn vị phục vụ mặt đất, sân bay, đơn vị quản lý bay chưa có phương án tối ưu để chia sẻ thông tin về quá trình máy bay quay đầu cũng như trạng thái hoãn chuyến theo thời gian thực…

Công tác phối hợp ra quyết định tại Cảng hàng không (A-CDM) với quy trình chặt chẽ, với nền tảng thông tin thông suốt, với sự phối hợp chia sẻ thông tin theo quy trình thống nhất và đồng bộ giữa các mắt xích chắc chắn giải quyết trọn vẹn các tồn tại của phương thức hiện hành.

Khi triển khai A-CDM sẽ giúp tối ưu hóa việc sử dụng cơ sở hạ tầng sân bay; cải thiện các chỉ số liên quan đến khai thác đúng giờ, giảm thiểu các kế hoạch phân bổ vị trí đỗ, quầy check-in, gate; tối ưu thời gian quay đầu của máy bay; cải thiện khả năng dự báo tình huống và tiết kiệm thời gian bay; giảm thiểu tắc nghẽn trên đường lăn, sân đỗ; tối ưu thứ tự khởi hành; tiết kiệm nhiên liệu, nâng cao hiệu quả vận chuyển…

Giao diện của hệ thống A-CDM Portal, nơi mọi thông tin phục vụ chuyến bay được cập nhật thông suốt và chia sẻ cho các mắt xích cùng khai thác.

Đối với hành khách, khi bay qua các sân bay có hệ thống A-CDM sẽ được trải nghiệm những chuyến bay có tỉ lệ đúng giờ cao, hạn chế những tình huống bay vòng để chờ hạ cánh, giảm thiểu các tình huống máy bay dừng chờ lâu trên đường băng, đồng thời công tác phục vụ hành lý, hàng hóa của chuyến bay sẽ được phục vụ tốt hơn,… do các chuyến bay được lập kế hoạch tốt, có thông tin rõ ràng, được tối ưu hóa các khâu trong quá trình khai thác nhờ A-CDM.

Ví dụ trong trường hợp sân bay đến mật độ bay quá dày hay thời tiết dự báo không thuận lợi, thay vì chuyến bay khởi hành theo kế hoạch và bay vòng trên trời để chờ tiếp thu thì sân bay đến (có A-CDM) thông báo giờ cất cánh tính toán (Calculated Take off Time - CTOT), theo đó điều chỉnh lại giờ cất cánh cho phù hợp, khách chỉ phải chờ tại nhà ga, và khi có CTOT, máy bay khởi hành theo thời gian mới, không phải bay vòng chờ tại nơi đến, tiết kiệm nhiên liệu cho hãng, đem lại những trải nghiệm thuận tiện hơn cho hành khách khi bay.

Đề án triển khai A-CDM tại Nội Bài và Tân Sơn Nhất có 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 sẽ áp dụng phần mềm tự phát triển nội bộ ACDM Portal (do ACV tự phát triển). Giai đoạn 2 sẽ cân nhắc đầu tư mua sắm hệ thống A-CDM hoàn chỉnh

Theo kế hoạch, Giai đoạn 1 được đưa vào thử nghiệm vào tháng 3-2023: Tại Nội Bài từ ngày 26-3 đến ngày 30-4 và tại Tân Sơn Nhất từ ngày 27-3 đến ngày 27-4.