Sự cố vỡ đường hầm thủy điện A Lưới: Do động đất, rung chấn?

Ngày 6-1, Công ty Cổ phần Thủy điện miền Trung (EVNCHP), chủ đầu tư Nhà máy Thủy điện A Lưới (huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên - Huế) đã có báo cáo về nguyên nhân dẫn đến sự cố vỡ đường hầm dẫn nước tại nhà máy thủy điện này.

Như tin đã đưa, sáng 1-1, tại Nhà máy Thủy điện A Lưới xảy ra sự cố xuất lộ nước từ đường hầm tại cơ 177 trên mái chính diện nhà máy với lưu lượng khoảng 9 m3/giây. Vào thời điểm này, nhà máy vận hành phát điện 2 tổ máy với tổng công suất 20 MW. Sự cố khiến nước chảy tràn xuống nhà máy làm ngập sân nhà máy khoảng 30 cm, kéo theo bùn đất và đá nhưng không gây thiệt hại về người, cũng như không ảnh hưởng đến vùng dân cư xung quanh.

Theo báo cáo của EVNCHP, đường kính hầm dẫn nước của Nhà máy Thủy điện A Lưới là 3,2 m, qua kiểm tra phát hiện nứt khoảng 3/4 chu vi đường ống tại vị trí hàn nối ống, khoảng hở lớn nhất giữa hai đốt hầm khoảng 20 mm. Phần đường hầm có bê-tông áo và không áo, không có dấu hiệu bất thường.

Hiện trường vụ vỡ đường hầm dẫn nước ở thủy điện A Lưới

Về nguyên nhân, EVNCHP cho biết đang phối hợp với tư vấn và nhà thầu thi công để xác định. Nhận định ban đầu cho thấy đoạn hầm bị sự cố nằm từ chân giếng đứng số 2 đến nhà máy đi qua vùng phân bố đá granitdiorit phức hệ Quế Sơn và đá cát bột kết, đá phiến sét hệ tầng Long Đại. Các vị trí bị sự cố đều nằm trong vùng phân bố đá phiến sét hệ tầng Long Đại. Tại vị trí Km 11+331,8 nằm cách đứt gãy bậc IV về phía hạ lưu là 41 m và cách đứt gãy bậc V về phía thượng lưu là 25 m.

Cũng theo EVNCHP, trong quá trình vận hành từ năm 2012 đến nay, khu vực công trình thủy điện A Lưới ghi nhận hơn 60 lần rung chấn và động đất. Trận động đất lớn nhất ghi nhận vào ngày 15-5-2014 có cường độ 4,7 độ Richter, tâm chấn cách nhà máy 4,9 km về hướng Bắc - Đông Bắc. Một tuần trước khi xảy ra sự cố ở đường hầm dẫn nước, ngày 25-12-2020, nhà máy ghi nhận thêm một trận rung chấn. Những đợt rung chấn như vậy gây dịch chuyển của các khối đất đá, ảnh hưởng đến sự ổn định của liên kết hàn đường ống áp lực.

Nhà máy Thủy điện A Lưới có công suất 170 MW, sản lượng bình quân năm 649 triệu KWh; khởi công từ năm 2007 và vận hành phát điện vào tháng 5-2012. Thủy điện A Lưới có hồ chứa nằm ở xã Hồng Thượng, huyện A Lưới và có cửa xả tràn qua sông ở tỉnh Sê Kông - Lào. Để phát điện, nước từ hồ được dẫn qua cửa ở xã Phú Vinh (A Lưới) vào hệ thống đường hầm lót thép xuyên dãy Trường Sơn dài gần 12 km để tạo áp lực về tuabin nhà máy ở xã Hồng Hạ. Sau khi xảy ra sự cố, EVNCHP đã đóng cửa nhận nước vào hầm để kiểm tra, khắc phục và dự kiến phát điện trở lại vào tháng 2-2021.

Vào năm 2016, sau hàng loạt diễn biến động đất tại A Lưới, theo đề nghị của UBND tỉnh Thừa Thiên - Huế, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) đã phê duyệt nội dung và dự toán đề tài cấp quốc gia "Nghiên cứu đánh giá độ nguy hiểm động đất phục vụ quy hoạch phát triển vùng lãnh thổ, bảo đảm an toàn công trình thủy điện, thủy lợi và di tích văn hóa tỉnh Thừa Thiên - Huế". Đề tài được giao cho Viện Vật lý địa cầu thực hiện đến tháng 12-2019 với tổng mức kinh phí gần 7 tỉ đồng nhưng hiện nay chưa được công bố kết quả.

Ông Hồ Thắng, Giám đốc Sở KH-CN tỉnh Thừa Thiên - Huế, cho biết đề tài nghiên cứu đang thực hiện ở giai đoạn cuối. Riêng hạng mục thuộc đơn vị này phụ trách nghiên cứu thì sẽ tổ chức báo cáo nghiệm thu cấp cơ sở vào thời gian tới.