Tạo động lực, niềm tin thúc đẩy phát triển TP HCM

Ngày 26-11, tại TP HCM, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP HCM - đã chủ trì hội nghị lần thứ nhất của Ban Chỉ đạo. Cùng dự hội nghị có Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên - Phó trưởng Ban Thường trực Ban Chỉ đạo.

Triển khai nhanh, hiệu quả

Báo cáo của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, TP HCM và ý kiến phát biểu tại hội nghị đều thống nhất đánh giá Ban Chỉ đạo đã làm việc tích cực, trách nhiệm. Việc triển khai thực hiện Nghị quyết 98 đã đạt nhiều kết quả quan trọng, đáng khích lệ sau gần 4 tháng. Đây là bước khởi đầu tích cực để đẩy nhanh việc triển khai các cơ chế, chính sách đặc thù, tạo điều kiện cho TP HCM phát triển đột phá trong thời gian tới.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết các bộ đã trình Thủ tướng ban hành 2 quyết định để hướng dẫn, triển khai Nghị quyết 98.

Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu tại hội nghị sáng 26-11

Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cho hay thành phố có 7/22 nhiệm vụ hoàn thành, 4 nội dung cơ bản hoàn thành, các nhiệm vụ khác sẽ tập trung hoàn thành trước ngày 31-12. HĐND TP HCM đã ban hành 14 nghị quyết thuộc thẩm quyền; còn 12 nội dung sẽ được thông qua tại kỳ họp cuối năm.

Một số cơ chế, chính sách đã được TP HCM thực thi, gồm: Bố trí vốn hỗ trợ giảm nghèo, giải quyết việc làm (đã bố trí 2.796 tỉ đồng, giải ngân 1.560 tỉ đồng); chi thu nhập tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức mở rộng một số hội đặc thù và cơ quan trung ương đóng trên địa bàn; tổ chức bộ máy TP Thủ Đức; tăng số lượng phó chủ tịch UBND cho 3 quận, TP Thủ Đức và 52 phường, xã…

Bí thư Thành ủy Nguyễn Văn Nên nhìn nhận Nghị quyết 98 có tính đột phá cao nhất từ trước tới nay. Việc Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết 98 là có tính cách mạng rất cao, mới và chưa từng có. Qua gần 4 tháng, thành phố nhận thấy đây là lần triển khai nhanh nhất, hiệu quả nhất và cụ thể nhất trong số những lần triển khai các nghị quyết.

Một số nội dung thể chế hóa còn chậm

Bên cạnh những kết quả đạt được, các ý kiến tại hội nghị cũng nhìn nhận việc ban hành khung pháp lý hướng dẫn một số nội dung quy định tại Nghị quyết 98 chưa kịp tiến độ đề ra.

"Chúng ta đã hoàn thành được khối lượng rất lớn sau 4 tháng Nghị quyết 98 có hiệu lực nhưng một số nhiệm vụ về thể chế hóa vẫn còn chậm. Một số nội dung mới cần có thời gian nghiên cứu, cần sự phối hợp đa ngành giữa trung ương và thành phố" - Chủ tịch UBND TP HCM nêu rõ, đồng thời và kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo các bộ, ngành giúp thành phố về vấn đề này.

Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên phát biểu tại hội nghị

Nêu vướng mắc cụ thể ở lĩnh vực tài chính, Thứ trưởng Bộ Tài chính Võ Thành Hưng cho biết việc thanh toán dự án BT bằng tiền không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) nên không có cơ sở để khẳng định thẩm quyền trình tự, thủ tục ký kết và quản lý hợp đồng BT. Chưa kể, việc ký kết, quản lý hợp đồng BT còn có những ý kiến khác nhau của các bộ, ngành là áp dụng theo Luật Xây dựng, Luật Đầu tư nên khó khăn khi xây dựng dự thảo nghị định.

Ngoài ra, một số chính sách cần thêm thời gian mới có thể triển khai được trên thực tế do phải tuân thủ các bước quy trình thủ tục, như: chính sách thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD); thu hút nhà đầu tư chiến lược xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, do khu bến Cần Giờ chưa có chức năng cảng trung chuyển quốc tế theo quy hoạch hệ thống cảng biển.

Suy nghĩ phải chín, tư tưởng phải thông

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhìn nhận TP HCM có bề dày truyền thống về sự năng động, sáng tạo, tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh, không gian phát triển rất lớn, được cả nước và quốc tế kỳ vọng lớn nhưng khung pháp lý, cơ chế, chính sách còn hạn hẹp.

"Nghị quyết 98 nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc về pháp lý này. Để thực hiện hiệu quả nghị quyết thì suy nghĩ phải chín, tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, hiệu quả, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm" - Thủ tướng nhấn mạnh.

Nêu bật những kết quả đạt được trong việc thực hiện Nghị quyết 98, Thủ tướng nhìn nhận chúng ta đã có tư duy, nhận thức, cách tiếp cận ngày càng tốt hơn, phù hợp hơn; tạo động lực, niềm tin thúc đẩy phát triển TP HCM. Các bộ, cơ quan liên quan và TP HCM tự tin, hiệu quả hơn trong xây dựng các chính sách. Một số công việc ban đầu đã triển khai có kết quả tích cực, góp phần giúp TP HCM đạt kết quả quý sau cao hơn quý trước, tháng sau tốt hơn tháng trước, tăng trưởng kinh tế cao hơn bình quân cả nước.

Tuy nhiên, một số bộ, ngành vẫn có cách làm dè dặt do tư tưởng chưa thông; cách tiếp cận chưa đúng, chưa trúng. Để khắc phục, Thủ tướng nhấn mạnh phải có tư tưởng tấn công mạnh mẽ, chủ động hơn nữa, đẩy mạnh phân cấp, ủy quyền, xóa bỏ thủ tục không cần thiết, vận dụng tốt nhất có thể các nội dung của Nghị quyết 98.

Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành chậm nhất trong 1 tháng tới phải trình ban hành các nghị định theo trình tự, thủ tục rút gọn. Bộ Giao thông Vận tải rà soát, bổ sung chức năng khu bến cảng Cần Giờ tại Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030.

Thủ tướng nhấn mạnh nguyên tắc khi làm dự án phải bảo vệ những gì thiên nhiên ban tặng, vì lợi ích quốc gia, dân tộc và TP HCM. "Bây giờ kỹ thuật có thể nghiên cứu làm đường trên cao hay làm tàu điện ngầm dưới lòng sông. Chi phí làm có thể cao hơn nhưng đổi lại bảo vệ được rừng, khai thác được tiềm năng khác biệt, lợi thế cạnh tranh của Cần Giờ" - Thủ tướng lưu ý.

Về sông Sài Gòn, Thủ tướng đánh giá đây là tài sản vô giá mà thiên nhiên ban tặng, cần đưa vào quy hoạch. Thủ tướng giao Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bộ, ngành, UBND TP HCM để cập nhật quy hoạch, khai thác sông Sài Gòn phát huy vai trò trục chính của thành phố.

Về phân cấp, phân quyền, Thủ tướng khẳng định việc này được thực hiện trên cả nước nhưng TP HCM phải được "ưu tiên cao hơn". Bởi lẽ, một phường của TP HCM bằng một huyện trên cả nước; một huyện của thành phố bằng một tỉnh của cả nước nên phải được cơ chế đặc thù.

"Phân cấp càng mạnh, càng tốt trên tinh thần phân cấp tối đa, cắt giảm thủ tục hành chính nhiều nhất có thể để TP HCM vận hành thông suốt, đỡ chi phí cho người dân và doanh nghiệp" - Thủ tướng yêu cầu.