Thu phí đỗ ô tô qua điện thoại: Hạn chế tiêu cực

Ông Ngô Hải Đường, Trưởng Phòng Quản lý và Khai thác hạ tầng giao thông đường bộ Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM, cho biết dự án thí điểm ứng dụng công nghệ hiện đại trong quản lý thu phí đỗ ô tô trên địa bàn quận 1 (thu phí đỗ ô tô qua điện thoại) vừa được UBND TP chấp thuận. Trong tuần này, Sở GTVT sẽ làm việc với các đơn vị liên quan lên phương án cụ thể trong việc triển khai dự án.

Thí điểm 150-170 ô

Các vị trí sẽ thực hiện thí điểm gồm khu vực trước khách sạn New World trên đường Lê Lai cùng 2 tuyến đường Phan Chu Trinh và Phan Bội Châu (phường Bến Thành), với quy mô dự kiến từ 150-170 ô đỗ xe. Sở GTVT là đơn vị chủ trì, cùng UBND quận 1 và Chi nhánh Viettel TP HCM (thuộc Tập đoàn Viễn thông Quân đội - Viettel) theo dõi sát quá trình triển khai thí điểm tại những khu vực này để báo cáo UBND TP về kết quả thực hiện.

Theo ông Ngô Hải Đường, giải pháp công nghệ trong việc triển khai thí điểm là ở các vị trí trên sẽ có hệ thống camera kết hợp phần mềm phân tích hình ảnh nhận diện điểm đỗ trống và giám sát hoạt động bãi đỗ ô tô. Có 4 phân hệ chức năng chính trong mô hình thu phí này, gồm: Cấu hình hệ thống và giám sát bãi đỗ; ứng dụng giám sát hoạt động bãi đỗ dành cho người giám sát tại bãi đỗ; tìm kiếm bãi đỗ ô tô cho chủ phương tiện và cuối cùng là báo cáo phân tích, thống kê hoạt động của toàn hệ thống thu phí. Trong đó, với ứng dụng quản lý bãi đỗ trên thiết bị di động, hệ thống sẽ cập nhật thông tin chi tiết khi ô tô vào hoặc ra khỏi bãi cũng như tính toán chính xác thời gian đỗ của từng phương tiện. Chức năng này đồng thời giúp tính toán số tiền mà chủ xe phải trả theo quy định.

Còn chức năng tìm kiếm bãi đỗ ô tô cho chủ phương tiện sẽ giúp mô phỏng vị trí bãi đỗ và giúp người dùng xem chi tiết thông tin về bãi đỗ để có thể tìm kiếm vị trí đỗ theo từng địa điểm nhất định. Ứng dụng này cũng giúp tài xế thanh toán trước phí đặt chỗ đỗ ô tô.

Ông Ngô Hải Đường cho biết mục tiêu của dự án là xây dựng và đề xuất giải pháp khả thi nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác quản lý thu phí sử dụng tạm lòng đường để đỗ ô tô. Đồng thời, mô hình này cũng giúp sắp xếp lại trật tự lòng, lề đường và góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông ở những khu vực có nhu cầu đỗ ô tô tạm thời lớn... Mặt khác, việc triển khai thí điểm ngoài tăng cường phát triển hệ thống giao thông thông minh, bảo đảm thu phí sử dụng tạm lòng đường một cách chính xác và hiệu quả, còn giúp hạn chế những tiêu cực phát sinh trong quá trình thu phí. Ông Đường thông tin thời gian thí điểm dự kiến thực hiện trong 3 tháng, bao gồm cả việc triển khai lắp đặt thiết bị và cấu hình hệ thống. Toàn bộ chi phí thí điểm do Tập đoàn Viettel chi trả.

Phí tính theo giá hiện hành

Theo ghi nhận của phóng viên, tại những vị trí chuẩn bị cho thí điểm thu phí đỗ ô tô qua điện thoại là nơi có nhu cầu gửi xe tạm thời dưới lòng đường rất lớn, đặc biệt là khu vực trước khách sạn New World trên đường Lê Lai. Đoạn kéo dài khoảng 200 m phía Công viên 23-9 tại khu vực trên vốn đang tổ chức cho ô tô dưới 10 chỗ đậu bên lề đường (sát vỉa hè) với mức phí thấp nhất 5.000 đồng/xe/lượt, cao nhất 20.000 đồng/lượt (ban ngày), 40.000 đồng/lượt (ban đêm). Điểm giữ xe này hầu hết mỗi ngày đều kín chỗ, với cách sắp xếp cho ô tô đỗ ở từng ô được kẻ vạch theo chiều ngang (đầu xe hướng ra đường). Có 2 nhân viên thuộc Đội Quản lý trật tự đô thị quận 1 túc trực làm việc tại khu vực này đến 21 giờ 30 phút mỗi ngày để bán vé cho các chủ phương tiện và họ cho rằng việc áp dụng mô hình thu phí mới sẽ hiệu quả hơn khi không phải bán vé thủ công. Đồng thời, mô hình này cũng giúp các phương tiện ra, vào bãi đỗ thuận tiện và nhanh chóng.

Tương tự, đường Phan Chu Trinh và Phan Bội Châu - 2 tuyến đường cũng áp dụng thí điểm cho đỗ ô tô trả phí qua điện thoại - đang tổ chức cho ô tô con đậu sát vỉa hè có tính phí. Đường Phan Chu Trinh, đoạn đối diện cửa Tây chợ Bến Thành dài hơn 100 m từ giao lộ với đường Lê Thánh Tôn đến Lê Lai, bãi đỗ cũng được kẻ ô và cho ô tô đỗ theo chiều ngang với mức phí thấp nhất 5.000 đồng/xe/lượt. "Khu vực này vốn đã tổ chức làm nơi giữ ô tô nên sẽ không thay đổi gì nhiều nếu áp dụng mô hình mới. Tuy nhiên, chúng tôi vẫn lo ngại nếu trường hợp ô tô đỗ lộn xộn hoặc gây mất trật tự thì ai sẽ là người xử lý và xử lý như thế nào, liệu có kịp thời hay không?" - chủ một cửa hàng tại khu vực phía sau bãi đỗ này đặt vấn đề.

TS Nguyễn Hữu Nguyên (Hội Quy hoạch và Phát triển đô thị Việt Nam) đánh giá việc áp dụng thu phí đỗ ô tô qua điện thoại sẽ mang lại nhiều hiệu quả khi không chỉ khắc phục những hạn chế của hình thức thu phí thủ công mà còn làm giảm bất cập trong quá trình thu phí hiện nay. Theo TS Nguyên, mô hình mới sẽ giúp kiểm soát thời gian đỗ của từng ô tô, từ đó quy ra mức phí mà chủ phương tiện phải trả. Việc này hạn chế tình trạng ô tô đậu kéo dài nhưng mức phí vẫn áp dụng đồng đều với các phương tiện gửi trong thời gian ngắn, làm giảm hiệu quả của việc quản lý thu phí và khiến nhiều tiêu cực có thể phát sinh. "Nhiều trường hợp sử dụng lòng đường làm bãi đỗ ô tô, thời gian kéo dài, gây mất trật tự đô thị và quá tải hạ tầng. Vì vậy, việc thu phí sử dụng tạm lòng đường bằng công nghệ là hoàn toàn phù hợp bởi sẽ tăng cường được công tác quản lý, giúp việc thu phí chính xác và hiệu quả. Còn nguồn thu, nên sử dụng vào việc duy tu, bảo dưỡng, nâng cấp hạ tầng..." - TS Nguyên nói.