Tính giá đất bồi thường không sát thị trường khiến dân bức xúc, khiếu kiện

ĐBQH Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ) Tính giá đất bồi thường không sát khiến dân bức xúc, khiếu kiện

Sáng nay 27-5, Quốc hội (QH) nghe Ủy viên Ủy ban Thường vụ QH, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của QH Vũ Hồng Thanh đã trình bày Báo cáo của Đoàn giám sát của QH về việc thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến hết năm 2018.

Phát biểu thảo luận, đại biểu (ĐB) QH Hoàng Quang Hàm (Phú Thọ), Ủy viên thường trực Ủy ban Tài chính - Ngân sách của QH, cho biết cơ bản thống nhất với báo cáo giám sát và đồng tình rằng Chính phủ đã có nhiều nỗ lực trong công tác qui hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị, làm thay đổi bộ mặt đô thị, đóng góp quan trọng cho phát triển đất nước.

Đi vào cụ thể, ĐB Hàm cho biết Nghị quyết của Đảng từ năm 2012 đã chỉ rõ "đối với các dự án xây dựng kết cấu hạ tầng kinh tế, xã hội, chỉnh trang đô thị, cần qui hoạch cả phần diện tích đất bên cạnh công trình kết cấu hạ tầng, vùng phụ cận để thu hồi đất, tạo nguồn từ đất đai đầu tư cho công trình này, hỗ trợ người dân có đất bị thu hồi và tăng thu ngân sách".

Đây là chủ trương đúng đắn mang lại nhiều lợi ích, kể cả cho người dân nhưng thực tế triển khai ít, nơi làm, nơi không, công trình làm, công trình không mặc dù cách làm này đã thành công ở nhiều quốc gia trên thế giới và một số địa phương ở trong nước.

Về giá đất để tính tiền bồi thường cho người có đất bị thu hồi và tính tiền sử dụng đất, cho thuê đất phải nộp ngân sách, ĐB Hàm đánh giá hiện nay rất bất cập không sát với thị trường làm thiệt hại cho người dân, gây bức xúc, khiếu kiện, thất thu ngân sách.

Do đó ông đề nghị Chính phủ cần theo sát diễn biến của thị trường để điều chỉnh khung giá đất kịp thời, chấm dứt tình trạng có khu vực đã áp mức giá tối đa của Chính phủ nhưng vẫn thấp hơn nhiều so với thị trường; cũng cần hoàn thiện các phương pháp tính giá đất và các vấn đề liên quan đến xác định giá đất để các địa phương xác định Bảng giá đất, giá đất cụ thể phù hợp thị trường, bảo đảm lợi ích cho người dân và không gây thất thoát ngân sách.

Cho rằng đây là vấn đề rất khó, do cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, nhưng ĐB Hoàng Quang Hàm khẳng định không thể không làm vì Hiến pháp qui định "Đất đai là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện chủ sở hữu, thống nhất quản lý".

"Đất đai là của nhân dân, nhân dân đã trao quyền đại diện chủ sở hữu cho nhà nước nên nhà nước phải có trách nhiệm ban hành chính sách, tổ chức thực hiện chính sách để đảm bảo quyền lợi cho người dân, người được Hiến pháp trao cho quyền sở hữu đất đai. Không tính toán được giá đất sát thị trường thì không thể chấm dứt được khiếu kiện, mất an ninh trật tự xã hội và thất thoát nguồn thu từ đất đai" - ĐB Hàm nói.

Vị ĐB tỉnh Phú Thọ cũng đề nghị Chính phủ cần rà soát lại các dự án không tuân thủ qui chuẩn xây dựng Việt Nam về bố trí đất cho giáo dục, y tế, bãi đỗ xe, cây xanh, giao thông nội bộ…; các dự án không tuân thủ giấy phép xây dựng, các qui định về phòng cháy chữa cháy… không tuân thủ hợp đồng đã ký kết với người dân mua nhà, đất, căn hộ để yêu cầu chủ đầu tư có phương án giải quyết, bảo đảm quyền lợi hợp pháp cho người dân.

"Đây là vấn đề rất bức xúc, tại nhiều chung cư người dân tập trung đông người, treo băng rôn khẩu hiệu để đòi quyền lợi; có chung cư như tòa nhà Kinh đô tại ngõ 102 Trường Chinh, Hà Nội từ năm 2017 đến nay người dân nhiều lần tập trung phản đối nhà đầu tư, khẩu hiệu, băng rôn giăng kín mặt tiền tòa nhà, kéo dài, chưa chấm dứt" - ĐB Hàm dẫn chứng.

ĐB Hoàng Quang Hàm cũng đề nghị Chính phủ cần rà soát lại các dự án treo (qui hoạch nhưng không thực hiện) để xử lý dứt điểm đảm bảo quyền lợi cho người dân; đối với những vùng đất qui hoạch cho lâu dài, chưa thực hiện dự án ngay được, thì cần di dời người dân để tạo quĩ đất sạch hoặc phải có chính sách để bảo đảm quyền lợi cho người dân về sửa chữa, cải tạo nhà, về tách hộ, …

"Đây cũng là vấn đề rất bức xúc vì liên quan đến qui hoạch đất từ trung ương đến địa phương và người dân ở vùng đất qui hoạch này không an cư được, thậm chí mua bán chuyển nhượng nhà cũng khó khăn, mất giá… có dự án như dự án khu Bình Quới - Thanh Đa, TP HCM liên quan đến hơn 4.000 hộ dân, gần 15.000 nhân khẩu, có chủ trương qui hoạch từ 1992 đến nay đã 27 năm chưa thực hiện"- vị ĐB tỉnh Phú Thọ dẫn chứng.

Ngoài ra, chính sách để thực hiện các dự án đầu tư xây dựng công trình theo hình thức hợp đồng BT còn nhiều bất cập như xác định giá trị quyền sử dụng đất của quĩ đất thanh toán cho nhà đầu tư chưa rõ ràng về phương pháp, thời điểm xác định; hầu hết các dự án BT thực hiện chỉ định thầu; hoặc thanh toán cho nhà đầu tư theo hình thức giao đất … là những kẽ hở gây thất thoát lãng phí.