TP HCM kiến nghị khẩn về vốn cho metro

Theo UBND TP HCM, tuyến metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) có tổng mức đầu tư dự án hơn 43.700 tỉ đồng. Trong đó, vốn ODA chiếm hơn 38.200 tỉ đồng (gồm hơn 14.333 tỉ đồng vốn cấp phát từ trung ương và gần 23.932 tỉ đồng vốn vay lại), còn gần 5.500 tỉ đồng là vốn đối ứng từ ngân sách TP.

Phân bổ lại vốn vay cho metro số 1

Tính đến nay, dự án đã giải ngân hơn 10.340 tỉ đồng trong tổng số 14.333 tỉ đồng vốn ODA từ trung ương; còn hơn 4.000 tỉ đồng vốn ODA chưa giải ngân thuộc 2 thỏa thuận vay đã ký gồm: thỏa thuận vay VN11-P7 (8,647 tỉ yen Nhật) và thỏa thuận vay VN15-P5 (9,167 tỉ yen Nhật). Tuy nhiên, do chậm trễ trong việc xác định vốn ODA cấp phát từ ngân sách trung ương còn lại của dự án khiến TP HCM không kịp giải ngân vốn ODA cấp phát từ thỏa thuận vay VN11-P7. Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP HCM (MAUR) đã có Công văn số 1019/BQLĐSĐT-QLDA1 gửi Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam. Sau đó, JICA đã có thông báo thời hạn giải ngân của Hiệp định vay số VN11-P7 kết thúc vào ngày 22-11-2020. Như vậy, việc tiếp tục gia hạn thỏa thuận vay VN11-P7 cho dự án là không thể thực hiện được.

Bảy đoàn tàu thuộc tuyến metro số 1 đã về đến TP HCM để chờ ngày chạy thử nghiệm .Ảnh: THU HỒNG

Để tháo gỡ vốn cho thỏa thuận vay VN15-P5, có hiệu lực đến tháng 6-2026, UBND TP HCM vừa có văn bản gửi Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị cho phép TP giải ngân 9,671 tỉ yen Nhật (khoảng 1.952 tỉ đồng). Bởi theo UBND TP, nguyên nhân của việc chậm giải ngân là các bộ, ngành có liên quan không thống nhất với nhau về giá trị cấp phát. Trong đó, Bộ Tài chính muốn tính theo yen Nhật mà Chính phủ đã vay nhưng Bộ Kế hoạch và Đầu tư lại muốn quy đổi sang VNĐ. Tuy nhiên, đến thời điểm này, các bộ trên thống nhất xác định vốn ODA theo thỏa thuận vay VN15-P5 bằng VNĐ nên UBND TP đề nghị sớm được giải ngân nguồn vốn trên.

Theo đại diện MAUR, nút thắt cơ bản về xác định giá trị cấp phát vốn ODA đã được tháo gỡ nhưng để có thể giải ngân, TP HCM vẫn phải chờ trung ương phê duyệt điều chỉnh quyết định đầu tư dự án tuyến metro 1 với tổng mức đầu tư được quy đổi sang VNĐ theo tỉ giá ngoại tệ phù hợp quy định của pháp luật hiện hành và các điều ước quốc tế có liên quan. Đồng thời, chờ bổ sung bố trí vốn vào kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 và dự toán ngân sách năm 2021 cho dự án theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Do đó, TP kiến nghị các thủ tục liên quan sớm được giải quyết để dự án có thêm điều kiện được đẩy nhanh.

Đẩy nhanh khoản vay cho tuyến metro số 2

Theo MAUR, ngoài tuyến metro số 1, tiến độ tuyến metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) cũng bị chững lại do chưa được tháo gỡ một số vướng mắc về vốn. Để gỡ vướng, UBND TP HCM vừa có báo cáo việc triển khai vốn ODA từ chính phủ Đức cho tuyến metro số 2 đến các bộ liên quan.

Theo đó, UBND TP kiến nghị Bộ Tài chính sớm xem xét, thẩm định vay lại, làm cơ sở triển khai khoản vay bổ sung với Ngân hàng Tái thiết Đức (KfW). Đồng thời, kiến nghị KfW xem xét gia hạn thời gian giải ngân đến khi hoàn thành dự án vào năm 2026 và điều chỉnh lịch trả nợ bắt đầu từ năm 2027. Song song đó, kiến nghị KfW tiếp tục đồng hành với dự án và triển khai khoản vay bổ sung cho dự án như đã cam kết.

Dự án tuyến metro số 2 dùng vốn ODA từ chính phủ Đức thông qua KfW với phần vốn khoảng 249 triệu USD (5.700 tỉ đồng) dùng cho gói thầu tư vấn kiểm soát thực hiện dự án và giám sát thi công (CS2B), tư vấn đánh giá, chứng nhận an toàn hệ thống và các gói thầu mua sắm thiết bị tại dự án. Giá trị khoản vay nói trên thuộc nguồn vốn vay lại của Chính phủ, dự kiến giữa năm 2022, Chính phủ tiến hành ký kết sẽ kịp tạm ứng và giải ngân cho gói thầu tư vấn kiểm soát CS2B. Dự án tuyến metro số 2 trước đó ký 2 khoản vay với KfW tổng giá trị 313 triệu USD. Hai khoản vay này hết hiệu lực vào cuối năm 2020 nhưng chưa được gia hạn do KfW đang xem xét huy động lại tư vấn thực hiện dự án, tư vấn CS2B.

Tuyến metro số 2 đi qua 6 quận gồm 1, 3, 10, 12, Tân Bình và Tân Phú với tổng diện tích mặt bằng thu hồi là 251.136 m2 với 603 trường hợp bị ảnh hưởng. Toàn tuyến dài hơn 11 km, trong đó 9 km đi ngầm, còn lại chạy trên cao, chuyển tiếp và đường dẫn depot. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 47.800 tỉ đồng với 9 ga ngầm, 1 ga trên cao và 1 depot tại Tham Lương.

Đại diện MAUR cho biết tính đến thời điểm này, công tác giải phóng mặt bằng cơ bản hoàn tất thủ tục ban hành quyết định bồi thường với 601/603 trường hợp (đạt 99,67%); tỉ lệ bàn giao mặt bằng đạt 79%. Trước mắt, đối với 7 nhà ga đã có mặt bằng "sạch", MAUR sẽ triển khai thi công di dời hệ thống hạ tầng kỹ thuật như cáp viễn thông, hệ thống cấp - thoát nước, điện…

Liên quan đến các thủ tục về vốn, MAUR khẳng định khi các vướng mắc được tháo gỡ, công tác thi công sẽ được triển khai sớm nhất song song với tiến độ giải phóng mặt bằng.