TP HCM thi tuyển cán bộ

UBND TP HCM vừa ban hành Đề án thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý tại các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thành phố.

3 đối tượng được thi

Nhìn nhận việc đề bạt, bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý còn bộc lộ một số hạn chế như thiếu tính cạnh tranh, chưa tạo được động lực và đột phá trong công tác cán bộ, UBND thành phố cho biết việc thi tuyển sẽ tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, từng bước đổi mới quy trình bổ nhiệm, góp phần lựa chọn những người có đức có tài; đồng thời hạn chế, loại trừ dần tình trạng cục bộ, khép kín trong công tác quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ. Đây là hướng đi tất yếu.

Theo lộ trình của đề án, năm nay thành phố sẽ thí điểm thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng và tương đương. Từ năm 2023 trở đi sẽ tiếp tục việc trên, đồng thời tổ chức thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp sở, cấp huyện và tương đương.

Người được đăng ký dự tuyển phải là cán bộ, công chức, viên chức thuộc 3 nhóm, gồm nhân sự tại chỗ, từ nơi khác hoặc được đề cử. Hai nhóm đầu phải trong quy hoạch của chức danh tuyển chọn hoặc tương đương, người được đề cử có thể không nằm trong quy hoạch nhưng được cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm đề cử.

Hội đồng thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp sở, huyện không quá 17 người, do Chủ tịch UBND TP làm chủ tịch, 2 phó chủ tịch hội đồng gồm Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy và phó chủ tịch UBND TP phụ trách đơn vị có chức danh thi tuyển.

Với thi tuyển chức danh lãnh đạo, quản lý cấp phòng thì hội đồng thi tuyển do lãnh đạo cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm chức danh thi tuyển quyết định, tối đa 11 người, có thể mời thêm chuyên gia, nhà khoa học. Thành viên hội đồng không có quan hệ gia đình với ứng viên; không là người đang bị xem xét xử lý hoặc thi hành kỷ luật.

Theo đề án, quy trình tuyển dụng diễn ra gần 80 ngày, tính cả thời gian phúc khảo và giải quyết khiếu nại, tố cáo (nếu có).

Để được chọn, ứng viên phải trải qua 2 vòng thi là viết (180 phút) và trình bày đề án (70 phút). Ứng viên đạt từ 50 điểm trở lên từ vòng thi viết mới được tham gia thi vòng trình bày đề án. Trường hợp các thí sinh có điểm bằng nhau, hội đồng thi lấy ý kiến cấp ủy và lãnh đạo cơ quan có thẩm quyền bổ nhiệm để quyết định, ưu tiên theo 4 tiêu chí là nữ (đơn vị chưa có lãnh đạo nữ); người giữ chức vụ cao hơn; cùng giữ chức vụ tương đương thì ưu tiên người có thời gian giữ chức vụ lâu hơn; không giữ chức vụ lãnh đạo thì ưu tiên người thâm niên công tác lâu hơn.

Cán bộ, công chức TP HCM giải quyết thủ tục hành chính cho người dân

Tạo làn gió mới

TS Nguyễn Thị Thiện Trí, Khoa Luật Hành chính - Nhà nước, Đại học Luật TP HCM, cho biết bà đánh giá cao đề án này của UBND TP HCM.

Theo bà Trí, đề án cho thấy quyết tâm đổi mới quy trình bổ nhiệm cán bộ lãnh đạo, quản lý của chính quyền thành phố. Việc thi tuyển tốt hơn so với đề bạt, bổ nhiệm bởi việc đề bạt, bổ nhiệm khá khép kín, không thu hút nhiều người. Thực tế có nhiều người bên ngoài muốn vào nhà nước làm nhưng cơ chế không dễ. Đề án tạo ra một làn gió mới, tạo ra sự cạnh tranh, làm cho đội ngũ cán bộ sau khi thi tuyển ngày càng chất lượng hơn. Chỉ người muốn làm thì mới đăng ký thi tuyển nên họ là những người nhiệt huyết, cống hiến. Qua đó cũng giúp chính quyền sàng lọc từ đầu những người không có năng lực hoặc đi lên từ quen biết.

Tuy nhiên, TS Nguyễn Thị Thiện Trí cũng cho rằng đề án còn những hạn chế khiến cơ chế thi tuyển khó tạo bứt phá. Thứ nhất, hội đồng thi tuyển không khác gì so với đề bạt, bổ nhiệm khi thành phần và người có thẩm quyền quyết định không thay đổi so với trước. Quan điểm thì tốt nhưng cách làm chưa sát, còn luẩn quẩn trong mô hình cũ. Trong khi sự tham gia của người ngoài như chuyên gia, nhà khoa học là không bắt buộc nên quy trình cơ bản vẫn mang tính nội bộ. Do đó, nên bổ sung nhà khoa học, chuyên gia uy tín theo tỉ lệ 1/3 hoặc 1/4 vào hội đồng để có sự đánh giá khách quan hơn. Kết hợp nhiều góc nhìn từ nhiều thành phần thì hội đồng sẽ chọn được cán bộ vừa có tầm nhìn, vừa có lý luận vừa có thực tiễn, có thể sử dụng trong 20 năm chứ không dừng lại ở 1-2 năm.

Thứ hai là đối tượng thi tuyển còn hẹp, chỉ gói trong đội ngũ cán bộ, công chức được quy hoạch nên chưa tạo sự bứt phá. Thành phố cần mở rộng nhóm người được thi tuyển để đạt mục đích chính của đề án là thu hút nhân tố mới và hạn chế chạy chức, chạy quy hoạch. Đối tượng mở rộng có thể vẫn là người trong khu vực công nhưng tập trung nhiều tiêu chí về chuyên môn, năng lực hơn; ngoài ra có thể tính đến người ở khối tư nhân.

Thứ ba, muốn cơ chế này thành công thì các khâu sau thi tuyển cần nghiêm ngặt. Thi tuyển chỉ là bước đầu. Khâu gọt giũa, quản lý, sử dụng, giám sát như thế nào để thành một cán bộ chất lượng cao mới quan trọng. Cách quản lý không công bằng, không khách quan mà vẫn theo cơ chế cũ thì sẽ làm mất đi những mục đích tốt đẹp ban đầu khi tuyển.

Việc chuyển từ một cơ chế truyền thống sang cơ chế mới phải có lộ trình chứ không thể làm ngay được. Cần phải có thời gian để tránh gây xáo trộn trong đội ngũ cán bộ công chức, nhất là đang trong diện quy hoạch. Đây là bước đầu trong lộ trình đổi mới nên không thể tránh khỏi những cái chưa được như mong muốn. Nhưng làm được bước đầu là rất đáng hoan nghênh. Nếu không có bước số 1 thì không có bước số 2, nếu không làm tiếp bước số 2 thì lãng phí những đầu việc trước đó nên dù có khó khăn, thành phố kiên trì thực hiện, dần hoàn thiện cơ chế để áp dụng rộng rãi.

Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan

Thận trọng là cần thiết

Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan cho biết ban đầu thành phố muốn làm đề án lớn cho toàn hệ thống chính trị, bao gồm cả khối Đảng, đoàn thể, HĐND và chính quyền. Tuy nhiên, do khối lượng công việc lớn và tính chất mới mẻ, nhiều vấn đề đặt ra nên tiến độ chưa đạt yêu cầu. Hiện nay, thành phố làm thí điểm khối chính quyền. Đây cũng là lý do thành phố làm chậm hơn so với các địa phương.

Theo ông Võ Văn Hoan, thành phố thận trọng thí điểm từng bước vì còn nhiều vấn đề chưa thể lường hết, nhất là khi thi tuyển với quy hoạch bổ nhiệm là 2 phương pháp khác nhau. Chưa kể, các tình huống đặt ra như thi tuyển mà trong quy hoạch thì như thế nào, không nằm trong quy hoạch có thi tuyển được không, công chức giữa sở này với sở khác có thi tuyển qua lại được không, tính ưu tiên, tính cá biệt sẽ được tính toán như thế nào… Đó là những vấn đề đặt ra trong công tác tổ chức thi tuyển mà trước giờ chưa có tiền lệ nên làm phải từ từ. Thành phố tổ chức thi tuyển cấp phòng trước để đánh giá, rút kinh nghiệm, sau đó mới tổ chức lên cấp sở, huyện.

Từng cơ quan, đơn vị phải chủ động mở rộng phương thức thi tuyển để từng bước thực hiện bài bản, thành quy trình chung. Ông Võ Văn Hoan cũng khẳng định công chức thuộc diện quy hoạch không vì thi tuyển mà tâm tư. Bởi nếu được quy hoạch thì người đó cũng phải chứng minh bản thân am hiểu lĩnh vực chuyên môn, có đề án, trình bày đề án trước hội đồng gắn với công việc, đưa ra những giải pháp khả thi để đưa một phòng ì ạch thành phòng năng động.

N.Phan