Trí thức trẻ góp sức cho đất nước

Ngày 28-11, tại TP Đà Nẵng, Trung ương Đoàn TNCS HCM đã tổ chức diễn đàn trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu lần thứ nhất với chủ đề "Phát huy sức mạnh trí thức trẻ Việt Nam trong kỷ nguyên 4.0", quy tụ hơn 200 trí thức trẻ Việt Nam đang làm việc tại 21 quốc gia. Diễn đàn đã tập trung đề xuất các cơ chế thu hút, phát huy người tài một cách thiết thực, hiệu quả nhằm khuyến khích trí thức trẻ người Việt chủ động, nỗ lực cống hiến cho sự nghiệp đổi mới sáng tạo của đất nước.

Kênh tham vấn cho Chính phủ

Dự lễ khai mạc diễn đàn, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình cho biết trung ương dành sự quan tâm đặc biệt đối với đội ngũ trí thức trẻ Việt Nam đang sinh sống trong và ngoài nước đã có sự đóng góp quan trọng vào quá trình đổi mới của đất nước. Phó Thủ tướng cũng đề nghị Trung ương Đoàn tổ chức diễn đàn thường niên để trở thành kênh tham vấn chính sách của Chính phủ. "Chính phủ thực sự coi trọng những ý tưởng, giải pháp, kiến nghị của các bạn và sẽ có nghiên cứu nhằm thể chế hóa thành những chủ trương, chính sách, giải pháp phù hợp với mục tiêu phát triển của đất nước trong thời kỳ mới" - Phó Thủ tướng khẳng định.

Bí thư Thứ nhất Trung ương Đoàn TNCS HCM - anh Lê Quốc Phong - cho rằng cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư mang tới nhiều thách thức nhưng cũng là cơ hội thực hiện khát vọng đưa đất nước phát triển. "Các trí thức trẻ của Việt Nam có kiến thức, kinh nghiệm chủ động hợp lực tạo sức mạnh để Việt Nam khai thác hiệu quả công nghệ 4.0" - anh Phong đề nghị.

Nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại ĐH Công nghệ Nanyang (Singapore) Nguyễn Duy Tâm đã chia sẻ nghiên cứu của mình về quản lý và sử dụng hiệu quả nguồn bức xạ mặt trời phong phú ở Việt Nam. Theo anh Tâm, Việt Nam có ưu thế về lượng chiếu sáng của bức xạ mặt trời, ước tính 1.600-2.700 giờ chiếu sáng/năm với lượng bức xạ trực tiếp trung bình khoảng 4-5 KWh/m2/ngày nhưng chưa tận dụng được. "Vấn đề lớn nhất trong việc sản xuất quy mô lớn và sử dụng đại trà năng lượng mặt trời không chỉ là giá thành đầu tư, mà là khả năng lưu trữ" - anh Tâm cho biết và đề xuất một số giải pháp dựa trên các công nghệ vật liệu mới để giảm tải tác động tiêu cực, tăng cường hiệu quả của việc tận dụng nguồn năng lượng mặt trời...

Theo chị Trần Thị Thanh Mai, cử nhân ĐH Luật Hà Nội, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực là nhiệm vụ then chốt để phát triển bền vững, toàn diện, bảo đảm sự thành công của Việt Nam trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. TS Nguyễn Trọng Hồng Phúc, Trường ĐH Công nghệ Queensland - Úc, cho rằng muốn có nguồn nhân lực có thể nắm bắt và làm chủ công nghệ thì phải đào tạo nguồn giáo viên chất lượng cao. "Để làm được điều này, giáo viên cần các năng lực về công nghệ thông tin, nghề nghiệp và tư duy sáng tạo" - TS Phúc nói.

Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hòa Bình trò chuyện cùng đội ngũ trí thức trẻ. Ảnh HOÀNG DŨNG

Tạo dự án lớn, hiệu quả

Nhiều đại biểu tham dự diễn đàn cho rằng các trí thức trẻ Việt Nam dù ở trong hay ngoài nước thì hãy quy tụ thành các nhóm, đồng lòng, đoàn kết để có nhiều đóng góp cho đất nước Việt Nam. TS Phan Minh Liêm, Viện trưởng Viện Y sinh Việt Nam - Mỹ, đề xuất các trí thức trẻ nên kết nối thông qua diễn đàn này để cộng hưởng sức mạnh, tạo ra những dự án lớn, hiệu quả và có ích cho đất nước.

Cử nhân Cao Thị Ánh Tuyết, ĐH Trắc địa Moscow (Nga), hy vọng diễn đàn không chỉ kết nối các nhà khoa học trẻ Việt Nam trong và ngoài nước mà tạo được kênh chia sẻ nghiên cứu liên ngành để biến các ý tưởng hay, phù hợp thực tiễn áp dụng vào cuộc sống. "Mỗi nhà khoa học trẻ sẽ là một đại sứ khoa học lan tỏa đam mê nghiên cứu và cống hiến tới đông đảo bạn trẻ khác, từ đó xây dựng đội ngũ trí thức tiềm năng" - chị Tuyết chia sẻ.

Nhiều trí thức trẻ cũng bày tỏ mong muốn nhà nước có những chính sách cụ thể, hiện thực để tạo động lực cho người trẻ sáng tạo, cống hiến. Không ít trí thức trẻ cho rằng các cơ chế ưu đãi trong thu hút nhân tài ở một số địa phương lâu nay chưa thực sự hấp dẫn. Những người tài cần môi trường làm việc tốt chứ chưa hẳn cần tiền. Anh Nguyễn Anh Vũ (ĐH Thanh Hoa, Trung Quốc) nói: "Các trí thức trẻ từ nhiều chuyên ngành khác nhau mang đến diễn đàn những góc nhìn mới mẻ, tổng thể hơn về một bức tranh đổi mới công nghệ. Các nhà khoa học ở nước ngoài có thể đóng góp cho đất nước từ xa như đào tạo đội ngũ trí thức trẻ ở Việt Nam, có những nghiên cứu mang tính ứng dụng cho nhiều ngành nghề ở Việt Nam".

TS Trần Kiên, Viện phó Viện Nghiên cứu phát triển xã hội, kiến nghị nhà nước cần ban hành những chính sách chung tạo điều kiện để trí thức trẻ đóng góp cho đất nước. "Các chính sách không cần phân biệt trong và ngoài nước mà hãy quan tâm đến trí thức trẻ, tạo điều kiện cho những nghiên cứu của họ có cơ hội thành hiện thực" - ông Kiên đề xuất.