Trùng tu biệt thự: Kinh nghiệm quý

Ngôi biệt thự Pháp có tuổi đời 100 năm nằm ở vị trí đắc địa - hai mặt phố (số 49 Trần Hưng Đạo và 46 Hàng Bài, phường Hàng Bài, quận Hoàn Kiếm) này đã cơ bản hoàn thành việc trùng tu, mang lại diện mạo mới, khiến nhiều người dân và dư luận ở thủ đô quan tâm, nêu ý kiến.

Biệt thự 49 Trần Hưng Đạo là tòa nhà 2 tầng, nằm trong khuôn viên khá rộng, có diện tích khoảng 990 m2. Biệt thự này là một trong những công trình điển hình của kiến trúc Pháp ở Việt Nam, vốn một thời gian dài bị bỏ hoang nên nhiều hạng mục đã xuống cấp trầm trọng, gần như hỏng hoàn toàn. Dự án trùng tu căn biệt thự được lập năm 2016 với vốn đầu tư 14,7 tỉ đồng. Tháng 4-2022, dự án được khởi công, đến nay đã đi vào giai đoạn hoàn thiện.

Biệt thự số 49 Trần Hưng Đạo trước và...

... sau khi cơ bản hoàn thành trùng tu. Ảnh: Hữu Hưng

Khó khăn nhất trong việc bảo tồn, tu bổ biệt thự 49 Trần Hưng Đạo là không có hồ sơ công trình, chỉ còn ít ỏi tư liệu liên quan. Hình ảnh còn lưu trữ chỉ là đen trắng, khi phóng to lên cũng không xác định rõ được kiến trúc bị hư hại… Do đó, các bên liên quan đã nghiên cứu kiểu dáng kiến trúc những căn biệt thự xung quanh khu vực này để tiến hành phục dựng.

Thế nên, khi việc trùng tu căn biệt thự cơ bản hoàn thành, những ý kiến khác nhau đã xuất hiện. Trong đó, nhiều ý kiến cho rằng phối màu sơn không phù hợp, quá hiện đại… hay bàn luận về các chi tiết khác. Đại diện bên phục dựng cũng đã có những giải thích về việc phối màu sơn, cho rằng dự án mới cơ bản hoàn thành, chưa phải cuối cùng.

Chuyện có những ý kiến khác nhau về việc phục dựng biệt thự 49 Trần Hưng Đạo là bình thường với một công trình xây dựng tuổi đời cả 100 năm, không có hồ sơ và đã xuống cấp trầm trọng. Đó là điều bổ ích để các bên cùng trao đổi, rút kinh nghiệm, nhất là cho việc phục dựng hàng trăm biệt thự khác ở Hà Nội.

Theo Sở Xây dựng TP Hà Nội, thủ đô hiện có 1.216 biệt thự được quản lý, trong đó 367 căn thuộc sở hữu nhà nước, 372 căn đan xen sở hữu và 117 căn có sở hữu thuộc một tư nhân. Số biệt thự được phân theo nhóm, gồm: 222 căn thuộc nhóm 1, phải bảo tồn nguyên trạng; 356 căn thuộc nhóm 2, phải giữ kiến trúc bên ngoài; 638 căn thuộc nhóm 3, được phép phá dỡ khi xuống cấp ở mức độ nguy hiểm để xây theo quy hoạch nếu được cơ quan có thẩm quyền cho phép.

Hơn 1.200 biệt thự Pháp nêu trên đều đã có tuổi đời trên dưới 100 năm và đã xuống cấp nghiêm trọng, cần phải trùng tu, tu bổ, thậm chí phá dỡ để bảo đảm an toàn. Vì thế, kinh nghiệm từ việc trùng tu biệt thự 49 Trần Hưng Đạo hữu ích cho rất nhiều trường hợp khác.