Với Quyết định 32/2023, UBND TP HCM sẽ chính thức thu phí sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố trên địa bàn từ ngày 1-9. Sở Giao thông Vận tải (GTVT) đang phối hợp các bên liên quan xây dựng mức phí cụ thể, báo cáo UBND trước khi trình HĐND TP HCM quyết định.
Dự kiến tăng thu 1.522 tỉ đồng
Việc thu phí sử dụng lòng đường, vỉa hè được xem là động thái kịp thời của chính quyền TP HCM khi khu vực này thường xuyên bị lấn chiếm để buôn bán, họp chợ tự phát, gây ảnh hưởng giao thông, mỹ quan đô thị. Quyết định 32/2023 nhằm sắp xếp lại trật tự vỉa hè, lòng đường cũng như đáp ứng các nhu cầu thiết yếu của người dân.
Theo quyết định trên, tuyến đường được cho thuê phải có tối thiểu 1,5 m bề rộng cho người đi bộ và 2 làn ô tô cho một chiều đi. Hoạt động kinh doanh, giữ xe hoặc các hoạt động khác phải bảo đảm trật tự, an toàn giao thông; không chắn ngang nơi đường giao nhau, trước cổng và trong phạm vi 5 m hai bên cổng trụ sở cơ quan, tổ chức. Việc sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố phải được cơ quan chức năng có thẩm quyền cấp phép hoặc chấp thuận. Phạm vi được phép sử dụng tạm thời một phần lòng đường, hè phố phải được phân định cụ thể.
Vỉa hè của nhiều tuyến đường ở TP HCM đang bị chiếm dụng để kinh doanh. Ảnh: ANH VŨ
Tổ chức, cá nhân phải có phương án sử dụng tạm thời hè phố làm điểm tổ chức kinh doanh dịch vụ, mua bán hàng hóa theo hướng dẫn của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Nếu làm hư hỏng công trình đường bộ, hệ thống hạ tầng kỹ thuật, cây xanh thì tổ chức, cá nhân phải có trách nhiệm sửa chữa, khôi phục theo hiện trạng ban đầu hoặc tốt hơn. Đồng thời, bảo đảm trật tự, an toàn giao thông theo phương án đã được cơ quan chức năng giao quản lý tài sản kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ chấp thuận; thu dọn phương tiện, thiết bị, vệ sinh và hoàn trả nguyên trạng lòng đường, hè phố khi kết thúc sử dụng.
UBND TP HCM nêu rõ phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè là khoản thu đối với tổ chức, cá nhân được phép sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố theo quy định của pháp luật. Điều này phù hợp với quy hoạch, kế hoạch và quy định của nhà nước về quản lý, sử dụng lòng đường, hè phố tại Luật Phí và Lệ phí và các văn bản hướng dẫn thi hành.
TP HCM hiện có 4.869 tuyến đường có bề rộng từ 5 m trở lên. Theo dự thảo Đề án thu phí lòng đường, hè phố trên địa bàn TP HCM do Sở GTVT xây dựng, mức phí dự kiến áp dụng theo 5 khu vực, dựa trên giá đất bình quân. Cụ thể, mức phí thuê lòng đường và vỉa hè là 50.000 - 350.000 đồng/m2/tháng; mức 20.000 - 100.000 đồng/m2/tháng dành cho hoạt động khác. Dự kiến, nguồn thu phí dùng tạm lòng đường, vỉa hè khoảng 1.522 tỉ đồng/năm.
Rà soát danh mục tuyến đường
Đại diện Sở GTVT TP HCM cho biết Quyết định 32/2023 là cơ sở để các sở, ngành, địa phương tổ chức các hoạt động ngoài mục đích giao thông. Sở GTVT sẽ tổng hợp và cùng các địa phương thống nhất ban hành danh mục tuyến đường, vỉa hè tổ chức các hoạt động ngoài mục đích giao thông, trình UBND và HĐND TP HCM thông qua mức phí, triển khai đến người dân. Mức phí được quy định căn cứ trên Luật Phí và Lệ phí; toàn bộ số phí thu được sẽ nộp vào ngân sách thành phố. Đại diện Sở GTVT TP HCM nhấn mạnh vỉa hè dù hẹp hay rộng vẫn ưu tiên dành 1,5 m cho người đi bộ; phần còn lại nếu đủ điều kiện mới tổ chức hoạt động khác ngoài mục đích giao thông.
Hàng loạt vỉa hè ở quận 3-TP HCM bị hàng quán chiếm để xe máy. Ảnh ANH VŨ
Song song với xây dựng danh mục các tuyến đường có thu phí khi sử dụng lòng đường, vỉa hè, Sở GTVT cùng các địa phương rà soát để ban hành danh mục các tuyến đường cấm sử dụng tạm vỉa hè trong vành đai khu trung tâm thành phố, khu thương mại, di tích lịch sử, mặt tiền trường học, bệnh viện, cơ sở tôn giáo - tín ngưỡng. "Quyết định 32/2023 và đề án thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, vỉa hè trên địa bàn TP HCM sẽ từng bước đưa việc sử dụng, quản lý vỉa hè, lòng đường vào nền nếp, công khai, minh bạch, bảo đảm an toàn cho người đi bộ" - đại diện Sở GTVT cho hay.
Về phía địa phương, ông Nguyễn Thành Phát, Trưởng Phòng Quản lý trật tự đô thị quận 1, cho biết quận sẽ sớm triển khai thực hiện kịp thời và hiệu quả Quyết định 32/2023 để bảo đảm trật tự và mỹ quan đô thị. Trong khi đó, ông Phan Thế Huy, Trưởng Phòng Quản lý đô thị quận 3, thông tin quận đang xây dựng kế hoạch để tuần tới sẽ triển khai xuống các phường. Địa phương đang chờ Sở GTVT hướng dẫn và HĐND TP HCM ban hành biểu giá để tiến hành thu phí.
Khuyến khích sử dụng vỉa hè vào ban đêm
TS Dương Như Hùng, Trưởng Khoa Quản lý công nghiệp - Trường ĐH Bách khoa TP HCM, nêu rõ đặc thù của thành phố là gắn với kinh tế vỉa hè và đã trở thành nét văn hóa lâu đời. Với quan điểm quản lý sử dụng lòng đường, vỉa hè trên địa bàn cần bảo đảm mỹ quan, văn minh, trật tự, TS Hùng đánh giá Quyết định 32/2023 đã đặt ra những quy chuẩn chung, là tiền đề để đưa việc sử dụng vỉa hè vào trật tự, bảo đảm mỹ quan. "Tuy nhiên, khi chọn tuyến đường để triển khai thu phí, các địa phương, sở, ngành cần khảo sát, đánh giá kỹ thực trạng giao thông và tác động nhằm tránh ùn ứ. Ngoài ra, nên khuyến khích sử dụng vỉa hè vào ban đêm vì nhu cầu kinh doanh, buôn bán rất phong phú" - ông Hùng lưu ý.
Theo TS Nguyễn Hữu Nguyên, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị TP HCM, thu phí sử dụng lòng đường, vỉa hè ở TP HCM là hoàn toàn cần thiết bởi tình trạng lấn chiếm đang diễn ra tràn lan. Góp ý thêm, ông Nguyên cho rằng cần quan niệm vỉa hè được sử dụng đa năng ngoài mục đích phục vụ người dân đi bộ, chẳng hạn có thể làm bãi đậu xe, nơi buôn bán, nơi cung cấp dịch vụ... Khi cho phép thu phí sử dụng vỉa hè, phải xác định đâu là mục đích chính. TP HCM không đặt nặng vấn đề thu ngân sách hay dựa vào nguồn thu này để tăng trưởng. Số tiền thu được cần sử dụng để đầu tư, chỉnh trang vỉa hè, đường. Trên hết, phải bảo đảm tính trật tự, quy củ trong việc sử dụng vỉa hè và không để tái diễn vỉa hè tự phát như trước đây.
Cũng theo TS Nguyễn Hữu Nguyên, cần nghiên cứu ban hành mức phí phù hợp cho từng khu vực. Ví dụ, mức phí áp dụng cho vỉa hè ở quận 1 khác ở TP Thủ Đức vì giá trị kinh tế thu được ở 2 nơi này khác nhau. Ngoài ra, cũng cần xây dựng chính sách theo hướng quan tâm nhu cầu, sinh kế của người dân bởi ngoài những gia đình khá giả, có mặt tiền để kinh doanh thì còn nhiều hộ kinh doanh nhỏ, không khá giả.
"Yếu tố nhân văn trong thu phí vỉa hè phải được coi trọng" - chuyên gia này nhấn mạnh.
Phải kiểm tra, giám sát tốt!
Ông Nguyễn Minh Mẫn, Giám đốc Truyền thông - Marketing Công ty TSTtourist, nhận định con số nguồn thu dự tính khoảng 1.552 tỉ đồng/năm từ việc thu phí lòng đường, vỉa hè được nộp toàn bộ vào ngân sách có ý nghĩa lớn trong việc cải tạo, đầu tư hạ tầng giao thông. "Việc hợp thức hóa việc sử dụng một phần lòng đường, vỉa hè sẽ thật sự hiệu quả khi nhà nước nâng cao chức năng quản lý và giám sát triển khai, đồng thời người kinh doanh tuân thủ quy định" - ông Mẫn nhìn nhận.
Dẫn kinh nghiệm Thái Lan phân chia rõ phạm vi sử dụng lòng đường, vỉa hè tùy độ rộng, chức năng của tuyến đường và có phương án bảo đảm an toàn cho người đi bộ, ông Mẫn nhấn mạnh việc tổ chức thu phí cần đi kèm với xây dựng quy hoạch phạm vi triển khai và cách quản lý, giám sát hiệu quả để đạt cả mục tiêu tăng ngân sách lẫn kích thích tiêu dùng.
Ông Phạm Quý Huy, Giám đốc Công ty Kiwi Travel, nêu thực trạng ở nhiều tuyến đường, người đi bộ phải đi xuống lòng đường vì vỉa hè bị khai thác, lấn chiếm để kinh doanh, buôn bán. Do đó, nếu khai thác có thu phí với lòng đường, vỉa hè, cần có biện pháp quản lý chặt chẽ.
và quét mã QR
Bình luận (0)