Công an thị xã Dĩ An liệu có bỏ lọt tội phạm?

Ngày 23-11, Báo Người Lao Động đăng bài "Cần làm rõ vụ tai nạn thương tâm", phản ánh việc Công an thị xã Dĩ An (tỉnh Bình Dương) không khởi tố vụ xe khách tông chết 2 con gái của chị Lê Thị Kim Chung, dù tài xế này không có bằng lái đúng chủng loại (dùng bằng B2 để lái xe 29 chỗ). Nguyên nhân không khởi tố, theo Công an thị xã Dĩ An, là xe khách bị mất phanh. Ngay sau khi báo đăng, hàng loạt luật sư (LS) đã lên tiếng cho rằng cơ quan công an bỏ lọt tội phạm.

Hai cháu có lỗi gì đâu?

Theo tài liệu phóng viên thu thập, trong vụ tai nạn này, chị Chung và con không phạm phải bất cứ lỗi lầm nào. Chị Chung chở 2 con trên xe máy, dừng xe đúng phần đường quy định để chờ đèn xanh thì bị xe khách lao tới. Hậu quả, 2 con gái của chị (19 tháng tuổi và 10 tuổi) chết tại chỗ, chị bị thương tật hơn 50%.

Chị Lê Thị Kim Chung và di ảnh 2 con gái Ảnh: NHƯ PHÚ

Luật sư (LS) Nguyễn Thị Thu Thủy, nguyên Phó Chánh Tòa Hình sự TAND TP HCM, bức xúc: "Dù sao đi nữa, chúng ta cũng phải đứng về phía nạn nhân, người ta đang dừng đèn đỏ chờ đèn xanh mà xe lao đến cướp đi mạng sống mà không khởi tố sao được? Trong việc này, 2 trẻ nhỏ đã thiệt mạng, vậy ai là người cướp đi sinh mạng của các cháu? Nạn nhân có lỗi gì trong vụ việc này chứ?".

Theo LS Thủy, chính người cầm lái, người chủ phương tiện mới là người có lỗi vì đã tước đoạt sinh mạng của 2 cháu. LS chỉ ra: "Không có giấy phép lái xe (GPLX) phù hợp mà vẫn lái gây tai nạn thì phải xác định người gây tai nạn không có GPLX".

LS Thủy nhấn mạnh: "Người được cấp GPLX phải được học pháp luật về giao thông. Như vậy, phải biết trước khi cho xe lưu thông thì tài xế phải kiểm tra kỹ thuật xe như: kèn, đèn, phanh".

Lỗi cơ bản: Không bằng lái

LS Trần Bá Học (Đoàn LS TP HCM) nhận định: "Trong vụ tai nạn này, do mất phanh là liên quan đến an toàn kỹ thuật được cho là nguyên nhân trực tiếp. Chủ xe và cơ quan đăng kiểm đã để tình trạng phương tiện không bảo đảm an toàn lưu thông".

Theo ông Học, vấn đề tiếp theo cần phải xác định lỗi không có GPLX khi điều khiển. "Tôi cho rằng đây là lỗi cơ bản vì phải phân biệt giữa yếu tố khách quan (mất phanh) và yếu tố chủ quan (điều khiển không có bằng lái) mới nói đến lỗi để khởi tố hình sự chứ nguyên nhân dẫn đến tai nạn là một yếu tố mang tính hệ quả của nhiều lỗi khác nhau (an toàn kỹ thuật, không có giấy phép, chạy quá tốc độ, không giữ khoảng cách an toàn...). Ngoài ra, cần phải hiểu khi một người điều khiển phương tiện giao thông vì sao phải bắt buộc có GPLX đủ điều kiện. Bởi lẽ, lúc đó anh mới hiểu biết một cách đầy đủ nhất để bảo đảm an toàn khi điều khiển phương tiện. Với loại xe đó phải giữ khoảng cách bao xa với xe phía trước khi chạy với tốc độ bao nhiêu. Nếu anh chạy nhanh, khoảng cách không bảo đảm thì khi phanh quá gấp cũng có thể dẫn đến tai nạn do mất phanh, lật xe..." - ông Học phân tích và khẳng định vì những lẽ đó, cơ quan điều tra cần phải xem xét lại một cách toàn diện vụ án chứ không thể dựa vào một nguyên nhân duy nhất là khách quan do mất phanh để không khởi tố hình sự.

Sẽ tạo tiền lệ xấu nếu không khởi tố

LS Nguyễn Văn Đức (Đoàn LS TP HCM) cho rằng công an và VKSND tỉnh Bình Dương cần xem xét, hủy ngay các quyết định không khởi tố vụ án của Cơ quan CSĐT Công an thị xã Dĩ An.

LS này lý giải theo kết quả giám định của Sở Giao thông Vận tải tỉnh Bình Dương, phanh chính của xe gây tai nạn không bảo đảm an toàn kỹ thuật theo quy định. Như vậy, chủ phương tiện và tài xế đã đưa phương tiện giao thông không bảo đảm an toàn kỹ thuật vào tham gia giao thông. Đồng thời, tài xế xe gây tai nạn giao thông không có giấy phép điều khiển xe theo quy định tại điều 58 Luật Giao thông Đường bộ. Đây là 2 lỗi chính của tài xế. Nếu tài xế đưa xe đủ điều kiện an toàn kỹ thuật vào tham gia giao thông và có giấy phép điều khiển xe theo quy định thì sẽ không xảy ra tai nạn gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng như vậy.

"Vụ tai nạn giao thông do tài xế Nguyễn Thái Dương gây ra đã đủ yếu tố cấu thành tội "Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ" theo điều 202 Bộ Luật Hình sự. Công an và VKSND thị xã Dĩ An không khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với tài xế Nguyễn Thái Dương là bỏ lọt tội phạm" - LS Đức nhấn mạnh và nói thêm rằng cơ quan tố tụng cũng cần xem xét trách nhiệm hình sự đối với chủ phương tiện do có dấu hiệu của các tội: "Đưa vào sử dụng các phương tiện giao thông đường bộ không bảo đảm an toàn" và tội "Điều động hoặc giao cho người không đủ điều kiện điều khiển các phương tiện giao thông đường bộ", theo Bộ Luật Hình sự.

LS Trần Minh Hùng (Đoàn LS TP HCM) cũng cho rằng không khởi tố vụ này là bỏ lọt tội phạm. Chủ phương tiện, tài xế chịu trách nhiệm duy trì tình trạng an toàn kỹ thuật của phương tiện theo tiêu chuẩn quy định khi tham gia giao thông đường bộ giữa 2 kỳ kiểm định. Tuy nhiên, trong vụ này, chủ xe và tài xế không bảo đảm các quy định trên; tài xế có dấu hiệu của tội "Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ", quy định tại điều 202 Bộ Luật Hình sự. Theo LS Nguyễn Tri Đức (Đoàn LS TP HCM), Công an thị xã Dĩ An không khởi tố vụ này để làm gương thì sẽ tạo tiền lệ không tốt.

"Các đối tượng kinh doanh vận tải như ông chủ xe Trần Thanh Giống sẽ bất chấp, coi thường pháp luật, tùy nghi sử dụng lao động vô tội vạ, sử dụng tài xế không có GPLX đủ điều kiện sử dụng vận hành phương tiện. Ngay cả người lao động là những tài xế không có GPLX theo luật định vẫn bất chấp sử dụng phương tiện một cách cẩu thả như trường hợp tài xế Nguyễn Thái Dương thì lúc đó tình hình an ninh trật tự, an toàn giao thông đường bộ sẽ sinh ra nhiều hậu quả khôn lường" - LS Đức nhấn mạnh.