Thủ tướng: Phải nâng mức hưởng thụ cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Sáng 13-8, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị toàn quốc tổng kết Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025 và định hướng nội dung giai đoạn 2026-2030. Hội nghị được tổ chức trực tiếp tại trụ sở Chính phủ, trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Đồng chủ trì hội nghị có: Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến; Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia; Phó Thủ tướng Mai Văn Chính; Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh; lãnh đạo các ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo các tỉnh, thành phố; các đại sứ, đại diện các tổ chức quốc tế tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc hội nghị, trong không khí cả nước đang có nhiều hoạt động sôi nổi kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KT-XH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi không chỉ là trách nhiệm, nghĩa vụ, mà còn là tình cảm sâu sắc, mệnh lệnh từ trái tim, mang tính nhân văn cao cả đối với đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi - nơi còn nhiều khó khăn về hạ tầng cả về giao thông, giáo dục, y tế, vệ sinh môi trường, sinh kế của người dân còn nhiều khó khăn, còn nhiều tập quán lạc hậu…

Thủ tướng Chính phủ cho rằng việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia này còn manh mún, chia cắt, thiếu đồng bộ, gắn kết, trọng tâm, trọng điểm. Do đó, Thủ tướng yêu cầu hội nghị tập trung thảo luận đánh giá khách quan những kết quả đạt được, những hạn chế, khó khăn, nêu ra bài học kinh nghiệm, đề xuất giải pháp để việc thực hiện Chương trình thời gian tới hiệu quả hơn.

Người đứng đầu Chính phủ nhấn mạnh việc phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi phải có cách tiếp cận toàn dân, toàn diện, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc nhằm mang lại lợi ích cho cộng đồng, nâng mức hưởng thụ cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi…

Theo Thủ tướng, với địa phương có các sản phẩm tiêu biểu (OCOP), cần phải xây dựng thương hiệu, quy hoạch vùng trồng nguyên liệu bài bản; ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; liên kết với doanh nghiệp để cung ứng hàng hoá, vật tư phục vụ sản xuất, tiêu thụ sản phẩm; huy động ngân hàng hỗ trợ vốn; đẩy mạnh liên kết giữa các hộ gia đình, hợp tác xã; phát triển hộ kinh doanh thành doanh nghiệp, doanh nghiệp nhỏ thành doanh nghiệp lớn, doanh nghiệp lớn thành doanh nghiệp đa quốc gia, tham gia chuỗi giá trị toàn cầu...

Đầu tư 137.000 tỉ đồng cho chương trình

Theo Ban Chỉ đạo Trung ương các chương trình mục tiêu quốc gia, nước ta có 53 dân tộc thiểu số với dân số trên 14,4 triệu người, cư trú trên địa bàn chiếm khoảng 3/4 diện tích tự nhiên của cả nước. Sau sắp xếp địa giới hành chính và tổ chức bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp, cả nước có khoảng 1.516 xã thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn 32 tỉnh, thành phố.

Tiếp nối các chính sách, chương trình trước đó của Đảng, Nhà nước, năm 2019 và 2020, Quốc hội có các nghị quyết phê duyệt Đề án tổng thể và Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030. Ngay sau đó, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025. Theo các nghị quyết của Quốc hội và Chính phủ, tổng mức vốn để thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2025 là trên 137.000 tỉ đồng.

Chương trình của Chính phủ gồm 10 dự án; đã hỗ trợ đất ở cho 10.549 hộ; hỗ trợ nhà ở cho 42.567 hộ, hỗ trợ trực tiếp đất sản xuất cho 13.387 hộ, hỗ trợ chuyển đổi nghề cho 54.899 hộ; hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 479.358 hộ; đầu tư xây dựng 809 công trình nước sinh hoạt tập trung.

Quy hoạch, sắp xếp, bố trí, ổn định dân cư ở những nơi cần thiết cho 25.056 hộ; các địa phương đã triển khai hỗ trợ khoán bảo vệ 1.478.962 ha diện tích rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, tương đương 323.769 hộ được hỗ trợ; triển khai 403 dự án hỗ trợ phương thức sản xuất theo chuỗi giá trị, với tổng giá trị lên tới 306 tỉ đồng; triển khai hỗ trợ 383 dự án, mô hình chăn nuôi, trồng trọt với 36.654 hộ tham gia…

Sau 5 năm thực hiện chương trình, có 6 nhóm nhiệm vụ cơ bản đạt hoặc vượt kế hoạch đề ra. Trong đó, mục tiêu về tỉ lệ giảm nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt bình quân 3,4%, vượt dự kiến chương trình là 3,2%; thu nhập bình quân của người đạt bình quân 43,4 triệu đồng, tăng 3,1 lần so với năm 2020; bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc; tăng cường công tác y tế để đồng bào được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe hiện đại, tiếp tục khống chế, tiến tới loại bỏ dịch bệnh…

Tuy nhiên có 3 nhóm mục tiêu chưa đạt về cải thiện cơ sở hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội ở các xã, thôn đặc biệt khó khăn.