"Tick xanh trách nhiệm" còn khiêm tốn

Ngày 28-2, tại siêu thị GO! An Lạc (quận Bình Tân, TP HCM), Tập đoàn Central Retail Việt Nam tổ chức lễ phát động chương trình "Tick xanh trách nhiệm" và vinh danh 15 nhà cung cấp tiên phong tham gia chương trình này.

Chưa có sự khác biệt rõ ràng

Trao đổi tại sự kiện, ông Trần Huy Đường, Chủ tịch HĐTV Công ty TNHH Langbiang Farm, cho biết ông đăng ký tham gia vì thấy đây là chương trình hay, giúp nâng chất lượng hàng Việt, người tiêu dùng được hưởng lợi và nâng cao sức khỏe cộng đồng của người Việt. "Công ty tôi trước đây trồng và kinh doanh hoa, những năm gần đây phát triển thêm mặt hàng rau. Vì đây là mặt hàng thực phẩm thiết yếu trong bữa ăn hằng ngày nên yêu cầu về chất lượng, an toàn thực phẩm phải được đặt lên hàng đầu" - ông Đường nói.

"Tick xanh trách nhiệm" là tên gọi tắt của chương trình "Kiểm soát chất lượng hàng hóa trên địa bàn TP HCM" được TP HCM triển khai từ tháng 3-2024, nhằm định hướng hoạt động sản xuất lương thực, thực phẩm an toàn, bền vững với sự tham gia tự nguyện, tự giác, chủ động nâng cao trách nhiệm của các chủ thể trong chuỗi cung ứng; qua đó đáp ứng yêu cầu tiêu dùng nội địa, hướng đến xuất khẩu. Tuy nhiên, sau 1 năm, chỉ mới có khoảng trên dưới 100 doanh nghiệp (DN) là nhà cung cấp ký cam kết tham gia chương trình với 11 nhà phân phối tại TP HCM.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, một số nhà cung cấp cho biết khi tham gia chương trình, DN tự tin về việc kiểm soát chất lượng hàng hóa và mong muốn sản phẩm sẽ được hưởng quyền lợi về truyền thông, sản lượng cung ứng… nhưng đến nay, các quyền lợi này còn rất mờ nhạt. Bà Nguyễn Thị Kiều Oanh, Giám đốc HTX Mekong Delta Foods, cho hay HTX muốn xây dựng DN xanh để người tiêu dùng tin tưởng, tăng khả năng cạnh tranh cho sản phẩm và được ưu tiên lưu thông vào nhiều hệ thống nên đã tham gia chương trình, chấp nhận phát sinh một số chi phí như chi phí giám sát vùng trồng, vật tư...

Tương tự, một số DN đã ký kết tham gia chương trình ngay từ tháng 3-2025, cho biết sau khi ký, DN đã chủ động quản lý sản xuất ở mức cao hơn, không thể lơ là vì chỉ cần 1 sơ suất nhỏ cũng có thể dẫn đến thiệt hại lớn. Phía siêu thị cũng kiểm tra, kiểm soát DN chặt hơn, yêu cầu nhà cung cấp khắc phục đến từng chi tiết nhỏ trong quy trình sản xuất, chế biến. "DN sẵn sàng chấp nhận tốn thêm chi phí để cải thiện, hoàn chỉnh mô hình sản xuất theo đúng tiêu chuẩn đăng ký. Lẽ ra, khi đã bảo đảm quy trình kiểm soát chất lượng, hàng hóa của DN phải được ưu tiên đưa vào phân phối nhưng thực tế, sản lượng tiêu thụ của chúng tôi đã bị giảm đáng kể trong vòng 1 năm qua. Điều này là một sự thiếu công bằng rất lớn đối với DN tham gia Tick xanh trách nhiệm" - đại diện 1 DN cung cấp trái cây cho các hệ thống bán lẻ lớn ở TP HCM bức xúc.

Theo DN này, bộ phận mua hàng của các siêu thị vẫn duy trì cách làm cũ, ưu tiên chọn mua hàng giá rẻ từ những nhà cung cấp chưa chuẩn quy trình và ép nhà cung cấp đã chuẩn quy trình bán theo giá rẻ như vậy. "Quy trình sản xuất chuẩn thì giá thành không thể rẻ, còn nếu bán ra giá rẻ, DN sẽ không có lợi nhuận để tái đầu tư sản xuất, quản trị DN. Ngoài ra, sản phẩm cũng chưa được dán logo Tick xanh để làm dấu hiệu cho người tiêu dùng nhận biết" - vị đại diện này bộc bạch.

Cần hợp tác chặt chẽ hơn

Theo ông Nguyễn Minh Hùng, Phó Phòng Quản lý Thương mại - Sở Công Thương TP HCM, trong năm đầu tiên, chương trình chủ yếu vận động, truyền thông cho DN và toàn xã hội biết về chương trình. Bước sang năm thứ 2, chương trình sẽ tập trung vào một số nhóm nhiệm vụ. "Chương trình sẽ nâng cao mức độ cam kết và làm đúng cam kết của các DN. Sở Công Thương đang phối hợp cùng Hội Công nghệ cao làm hệ thống truy xuất nguồn gốc hàng hóa với kỳ vọng truy xuất được nguồn gốc các sản phẩm Tick xanh. Thời gian tới, những DN ký cam kết chương trình Tick xanh không chỉ đơn giản là ký cam kết với hệ thống phân phối mà tham gia vào quy trình truy xuất nguồn gốc"- ông Hùng nói.

Cũng theo ông Hùng, hiện chưa có công cụ phần mềm nào để quản lý từng sản phẩm nên chưa dán Tick xanh lên từng sản phẩm. Giải pháp tình huống hiện tại là nhà phân phối bố trí khu vực riêng để bày bán sản phẩm trong chương trình và truyền thông về khu vực hàng hóa này để người tiêu dùng nhận biết, tiêu dùng sản phẩm Tick xanh.

Bà Võ Thị Bích Thủy, Phó Giám đốc Phòng Quản lý chất lượng Saigon Co.op, cho biết đơn vị đã ký kết với hơn 20 nhà cung cấp và đang vận động thêm nhiều nhà cung cấp tìm hiểu, tham gia chương trình. Tại hệ thống phân phối của Saigon Co.op, các sản phẩm tham gia "Tick xanh trách nhiệm" sẽ được dán logo "Tick xanh"; trên bảng giá cũng có logo để người tiêu dùng dễ nhận diện.

Theo các DN, cần có sự hợp tác chặt chẽ hơn giữa các bên liên quan để đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá chương trình, từ đó tăng độ nhận biết của DN, người tiêu dùng về chương trình. Ông Jose Mestre, Giám đốc Thương mại ngành thực phẩm tươi sống tập đoàn Central Retail Việt Nam, tin rằng khi người tiêu dùng ủng hộ các sản phẩm gắn "Tick xanh trách nhiệm" sẽ có thêm nhiều nhà cung ứng tham gia vào chương trình này, góp phần xây dựng môi trường bán lẻ bền vững, an toàn, trách nhiệm.