Dạy học cá thể hóa: Khó khăn trăm bề

Lớp học có đông học sinh rất khó để dạy học cá thể hóa

Năm 2014, tuyển sinh vào các lớp đầu cấp ở quận Tân Phú - TPHCM tiếp tục quá tải khi số trẻ vào lớp 1 là 7.000 em. Đảm bảo không có học sinh nào thất học, các trường trong quận phải gồng mình nhận học sinh, đẩy sĩ số học sinh/lớp tăng cao. Đó cũng là tình hình chung của nhiều quận- nơi có tỉ lệ dân nhập cư đông như Thủ Đức, Bình Tân, Gò Vấp ...

Quá tải

Ông Tạ Tân, Trưởng phòng GD-ĐT quận Tân Phú- TP HCM, cho biết với 7.000 trẻ vào lớp 1, tăng 2.000 em so với số học sinh hoàn thành chương trình tiểu học (hết lớp 5) thì quận cần 57 phòng học mới nếu tính chuẩn 35 học sinh/lớp. Tuy nhiên, với 16 trường tiểu học hiện có thì các trường phải gánh 7.000 em, đẩy sĩ số lớp học lên 45 học sinh/lớp. Ở bậc THCS, số học sinh vào lớp 6 tăng hơn số tốt nghiệp THCS 1.000 em nên 11 trường THCS phải chia sẽ. Sỉ số học sinh/lớp bậc THCS ở quận trung bình 48 em.

Tại quận Thủ Đức, số trẻ vào lớp 1 năm 2014 là 7.600 em. Ông Lê Minh Tấn, Trưởng phòng GD-ĐT quận cho biết sĩ số bình quân ở bậc tiểu học trong quận từ 40-42 học sinh/lớp. Một số trường, sĩ số thậm chí còn cao hơn.

Từ năm học 2009-2010 ngành GD-ĐT đã triển khai dạy học theo định hướng cá thể hóa đến từng đơn vị trường học nhưng kết quả vẫn chưa đồng đều như ý muốn. Lãnh đạo phòng GD-ĐT nhiều quận, huyện cho rằng quá tải trường lớp là một trong những nguyên nhân khiến cho việc dạy học cá thể hóa khó khăn hơn rất nhiều. Quy định chuẩn ở bậc tiểu học là 35 học sinh/lớp, THCS là 45 em nhưng thực tế sĩ số lớp học thường rất cao khiến cho giáo viên không có điều kiện quan tâm đến từng học sinh.

Trong một tiết học ở Trường THCS Lý Phong, quận 5

TS Huỳnh Công Minh, nguyên Giám đốc Sở GD-ĐT TP HCM, cho rằng thành công của việc dạy học cá thể hóa hầu hết tùy thuộc vào điều kiện cơ sở vật chất, cụ thể là nơi nào sĩ số ít, trang thiết bị đủ cho học sinh tự học thì việc vận dụng phương pháp dạy học cá thể hóa sẽ rất thuận lợi và có hiệu quả tốt hơn.

Chia nhóm chỉ là biện pháp

Ông Tạ Tân cho biết trong hoàn cảnh lớp học có đông học sinh, nhiều giáo viên trong quận đã tổ chức chia lớp học thành nhiều nhóm, mỗi nhóm 10 học sinh để có điều kiện tiếp cận đến từng nhóm. Với những học sinh yếu thì giáo viên phải quan tâm hơn.

Trong thực tế, nhiều trường ở TP HCM đã tổ chức dạy học bằng cách chia lớp thành nhiều nhóm nhỏ nhằm phá vỡ lối dạy học thụ động. Bà Vũ Thị Mỹ Hạnh- nguyên Hiệu trưởng Trường tiểu học Lương Định Của (quận 3), cho biết khi trường thí điểm chia nhóm học sinh trong lớp đã nổ ra cuộc tranh luận về việc thay đổi chỗ ngồi của học sinh. Nhưng đây là cách thức tổ chức lớp phù hợp với một số tiết học làm cho học sinh thích thú, có điều kiện thảo luận, nêu quan điểm.

Theo TS Huỳnh Công Minh, dạy học theo hướng cá thể hóa không có nghĩa là chia nhóm hay không chia nhóm mà đây chỉ là một trong nhiều biện pháp để thực hiện cách dạy cá thể hóa. Để dạy học cá thể hóa, giáo viên phải quan tâm tới từng đối tượng học sinh, dạy cho từng cá nhân chứ không phải dạy theo số đông. Muốn vậy, giáo viên phải nắm được năng lực tiếp nhận và cả đặc điểm tâm sinh lý của từng em để có phương pháp phù hợp. trong một trường phổ thông, thầy cô nào mạnh dạn dám xung kích đi đầu thì dễ thành công. Ngoài vai trò của giáo viên, các em học sinh cũng phải có cách học mới. Đòi hỏi trước tiên là các em phải chủ động tích cực trong học tập chứ không ngồi nghe thụ động.

Hiệu trưởng một trường THCS cho rằng dạy học cá thể hóa là vấn đề không dễ thực hiện. Ngoài yếu tố cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học… thì giáo viên có vai trò rất quan trọng. Thực tế hiện nay có một bộ phận giáo viên chậm thích nghi và chưa sẵn sàng.