Không phải tự nhiên, đêm diễn của Bob Dylan tại Việt Nam lại được tổ chức ở một trường đại học. Điều đó như nhắc nhớ đến thời kỳ vàng son cách đây gần nửa thế kỷ khi Bob cầm đàn guitar, thổi harmonica hát cho sinh viên nước Mỹ nghe để kêu gọi hòa bình, chấm dứt chiến tranh tại Việt Nam.
Với đại đa số khán giả trẻ hiện nay, có thể họ không biết nhiều đến giọng ca phản chiến đầy ý nghĩa này. Điều đó hoàn toàn dễ hiểu khi họ đều được sinh ra sau chiến tranh, đều muốn nghe những gì gần gũi với sở thích của họ hơn là tìm về quá khứ. Thế nhưng, điều không thể phủ nhận, sức lay động của những giọng ca vì hòa bình, trong đó có Bob Dylan, đã ít nhiều tạo dấu ấn sâu đậm trong đời sống âm nhạc của thế giới, dù những ca khúc của ông không nằm trong danh sách ca khúc yêu thích của họ.
Ý nghĩa lớn của cuộc đời lớn
Nhiều sáng tác của ông, như Blowin’ In The Wind, The Times They Are A - Changin’, được xem là bài hát cho các phong trào vì hòa bình. Người ta vẫn không quên bộ đôi Bob Dylan - Joan Baez xuống đường hát cho những cuộc phản chiến, kêu gọi hòa bình. Điều đó được thể hiện rõ nét qua lời ca của ông, trong đó chủ yếu kết hợp với các hoạt động chính trị, xã hội cũng như ảnh hưởng của triết học, văn học.
Chính vì vậy, lời ca của Bob Dylan thường tạo nên những dấu ấn cực kỳ sắc nét. Vì vậy, mọi người thường nói bài hát của Bob Dylan là thơ. Không chỉ nổi bật với lời ca, dấu ấn của Bob Dylan còn thể hiện ở sáng tạo trong từng giai điệu của ca khúc.
Bob Dylan ở tuổi 70. Ảnh: Tư liệu
Đó là sự kết hợp, khám phá nhiều thể loại âm nhạc một cách sáng tạo, từ các bài hát dân gian, blues, phúc âm, roll và rockabilly, với tiếng Anh, Scotland và âm nhạc dân gian Ireland, bao gồm cả nhạc jazz và swing. Sự cộng hưởng của tất cả các yếu tố đó cùng với hành trình rong ruổi khắp nơi để truyền bá thông điệp hòa bình đã khiến cho cái tên Bob Dylan trở thành huyền thoại trong lòng người yêu nhạc.
Hình ảnh quen thuộc của Bob Dylan là một nghệ sĩ vừa hát vừa đàn guitar, keyboard hoặc thổi harmonica trên sân khấu. Với danh nghĩa một nghệ sĩ, ông rong ruổi khắp thế giới từ những năm 1980 với chuyến lưu diễn mang tên Never Ending Tour (Chuyến lưu diễn không bao giờ kết thúc) cùng những ca khúc mạnh mẽ và sắc bén của mình để kêu gọi chấm dứt chiến tranh trên trái đất này. Thành tựu của ông được nhìn nhận ở khía cạnh một ca sĩ nhưng điều lớn nhất đọng lại trong trái tim người hâm mộ là khả năng sáng tác của ông, những ca khúc đầy triết lý và nhân văn.
“Nhân vật lớn” của 5 thập kỷ
Bob Dylan tên thật là Robert Allen Zimmerman, sinh ngày 24-5-1941, là một ca sĩ - nhạc sĩ người Mỹ và là một nhân vật lớn trong âm nhạc phổ biến của 5 thập kỷ. Vương triều âm nhạc mang tên ông được xác lập từ những năm 1960, khi ông bắt đầu đưa những bất ổn xã hội vào trong ca khúc của mình. Ca khúc đầu tiên đánh dấu cho thời kỳ ca khúc phản chiến của Bob Dylan ra đời phải kể đến ca khúc dài 6 phút Like A Rolling Stone.
Bob Dylan cùng với ca sĩ Joan Baez năm 1963. Ảnh: Tư liệu
Đây là ca khúc mở đầu cho một loạt ca khúc cùng chủ đề ra đời sau đó và nổi đình đám trên khắp thế giới trong phong trào đấu tranh cho quyền công dân ở Mỹ và chống chiến tranh, gồm Blowin’ In The Wind và The Times They Are A-Changin’. Ca khúc của ông tưởng chừng đơn giản, khẳng khái và dứt khoát nhưng trong đó là một tổ khúc những triết lý được ông chiết xuất từ cuộc sống, chính trị, triết học và cả văn học.
|
Hai lần kết hôn Bob Dylan hai lần kết hôn, với bà Sara Lownds vào năm 1965. Họ có 4 đứa con là Jesse Byron Dylan (sinh năm 1966) là một đạo diễn phim nổi tiếng và là doanh nhân thành đạt; Anna Lea, Samuel Isaac Abraham, Jakob Luke (là một ca sĩ nổi tiếng trong ban nhạc The Wallflowers). Bob và Sara Dylan ly dị vào năm 1977. Năm 1986, Dylan tái hôn với ca sĩ Carolyn Dennis (nổi tiếng với nghệ danh Carol Dennis). Họ có một con gái chung là Desiree Gabrielle Dennis-Dylan (sinh năm 1986) nhưng sau đó không lâu, vào năm 1992, cặp đôi này lại ly dị. Thực tế thì cuộc sống, hôn nhân, con cái của Bob Dylan luôn là một bí ẩn với công chúng cho tới khi ông phát hành cuốn sách mang tên Down The Highway: The Life Of Bob Dylan vào năm 2001. Hiện Bob Dylan đang sinh sống tại Malibu, California, Mỹ. |
Từ năm 1994, Dylan dành nhiều thời gian cho việc viết sách và vẽ. Ông đã xuất bản 3 cuốn sách về hội họa. Các tác phẩm của ông đều được trưng bày trong các phòng triển lãm nghệ thuật lớn.
Người từ chối công cụ lăng xê
Bob Dylan sở hữu mọi thứ mà người khác mơ ước, giàu có và danh tiếng. Những tưởng Bob sẽ dành một khoảng thời gian nào đó cho chính mình, ít nhất là khi ông không còn trẻ. Thế nhưng, với ông, “nếu cuộc sống không âm nhạc thì chẳng khác nào là sự vô nghĩa”. Đó là lý do vì sao ông cứ rong ruổi với âm nhạc mang chân lý của riêng mình.
Tính đến năm 2010, ông cùng với ban nhạc của mình, gồm 3 thành viên: Tony Garier (bass), Donnie Herron (với khả năng chơi nhiều nhạc cụ) và tay guitar Charlie Sexton, đã làm nên hơn 2.300 buổi biểu diễn. Những buổi diễn không kèn trống quảng bá rầm rộ nhưng đều gặt hái thành công vang dội.
Nhà phê bình Richard Williams và Andy Gill nhận xét rằng: “Bob Dylan, người từ chối công cụ lăng xê đã có một cách riêng để quảng bá cho đêm diễn của mình. Đó là ông không bao giờ cho biết trước những thứ sẽ có trong chương trình. Mọi thứ tưởng chừng như không có kế hoạch gì nhưng lại được tính toán một cách cẩn thận và chi tiết đến mức không có bất kỳ sai sót nào có thể xảy ra”.
Bob Dylan lý giải: “Tôi cố tránh những công bố trước đêm diễn chỉ để bảo đảm cho cảm xúc của khán giả luôn trọn vẹn bởi sự bất ngờ. Chúng tôi chơi nhạc luôn cần sự ngẫu hứng nhưng điều đó không có nghĩa chúng tôi không chuẩn bị gì”. Nguyên tắc làm việc của Bob chưa bao giờ bị phá vỡ và minh chứng rõ nét là chương trình diễn ra tại Việt Nam lần này, khán giả không được biết trước về chương trình cho tới khi đêm diễn chính thức được diễn ra. Cách làm đó của Bob Dylan luôn giúp ông gặt hái thành công và ngay cả cách làm đó cũng trở thành một phần trong phong cách của Bob Dylan trên thị trường âm nhạc hiện nay.
|
Một trong 100 người quan trọng nhất thế kỷ Với tất cả những gì ông làm được, dễ hiểu vì sao ông sở hữu một bộ sưu tập lớn những giải thưởng âm nhạc danh giá, trong đó có thể kể đến giải Grammy, Quả cầu vàng và cả Oscar.
Tên ông được vinh danh ở nhà kỷ niệm rock & roll, nhà vinh danh tác giả của riêng Nashville (cái nôi của dòng nhạc đồng quê) và nhà vinh danh tác giả của thế giới. Năm 2008, tên ông được đặt cho một con đường ở quê hương ông - Duluth, Minnesota như một cách để vinh danh ông.
Không chỉ vậy, ông còn được nhận một giải thưởng Pulitzer danh giá vào năm 2008 vì “tác động mạnh mẽ và sâu sắc của ông cho nền âm nhạc và văn hóa Mỹ, đánh dấu sự hợp thành hoàn hảo giữa nhạc và thơ”.
Ông nằm trong danh sách 100 người quan trọng nhất thế kỷ do People bình chọn vì “ông là nhà thơ lớn, nhà phê bình lỗi lạc và luôn nghĩ đến thế hệ kế thừa”.
Nhà sử học Howard Sounes nhận định: “Có những người rất nổi tiếng trong lĩnh vực văn hóa mà ai cũng biết là Mozart, Picasso, Frank Lloyd Wright, Shakespeare, Dickens. Và Bob Dylan cũng được xếp trong danh sách những nghệ sĩ vĩ đại ấy”. |
và quét mã QR
Bình luận (0)