Có tiền nhàn rỗi, mua vàng hay gửi tiết kiệm?

Những ngày cuối năm 2005 và đầu năm 2006, lãi suất tiếp tục tăng, đồng thời giá vàng cũng diễn biến rất phức tạp... Có tiền nhàn rỗi nên đầu tư vào đâu lúc này?

Ngày 9-1, Vietcombank bắt đầu thực hiện đợt phát hành kỳ phiếu với hình thức lãi suất bậc thang bằng cả VNĐ và USD kéo dài đến 9-3 tại tất cả các điểm giao dịch của ngân hàng (NH) này trên toàn quốc. Đây được xem như một biện pháp tăng lãi suất tạo hấp dẫn cho khách hàng. Trước đó, ngày 27-12-2005, NH Xuất nhập khẩu VN (Eximbank) cũng đã tăng lãi suất huy động ngoại tệ, trong đó lãi suất USD được điều chỉnh tăng ở tất cả các kỳ hạn với mức tăng từ 0,3%- 0,75%/năm so với lãi suất cũ. Đây là lần thứ hai trong vòng 2 tháng qua, Eximbank tăng lãi suất tiền gửi USD. Nhiều NH khác cũng đang có kế hoạch tăng lãi suất huy động tiền gửi của cả VNĐ và USD... Một mặt bằng lãi suất mới đang được thiết lập.

Tỉ lệ huy động VNĐ trên 50%

Việc các NH tăng lãi suất huy động tiền gửi được coi là biện pháp đối phó với lạm phát 8,4% của năm 2005 để vẫn có thể tạo sức hấp dẫn ít nhiều đối với người gửi tiền, đồng thời cũng do nhu cầu vốn vay của các doanh nghiệp đang tăng, trong khi lượng khách hàng gửi tiền trước đó nay rút ra chi tiêu, làm ăn trong dịp Tết nhiều hơn. Riêng đối với đồng USD, việc tăng lãi suất còn có nguyên nhân, thời gian qua FED (Cục Dự trữ Liên bang Mỹ) liên tục tăng lãi suất mà lần tăng vào trung tuần tháng 12-2005 vừa qua đã đưa lãi suất cơ bản lên 4,5%/năm. Với mức này, lãi suất của các NH thương mại quốc tế đã lên đến 5,5%- 5,8%/năm, một đầu ra quan trọng cho các NH trong nước nếu bị ứ đọng vốn. Vì vậy các NH có điều kiện nâng lãi suất USD và dự báo lãi suất đồng tiền này sẽ còn tăng.

Tuy nhiên, theo các NH, việc tăng lãi suất gần đây cũng chưa tạo ra được chuyển biến đáng kể về lượng khách hàng cũng như nguồn vốn huy động kể cả đối với VNĐ và ngoại tệ mà chủ lực là USD. Lãnh đạo một NH giải thích, không hẳn là lãi suất kém hấp dẫn mà có thể là do các NH đều đồng loạt tăng nên bị chia khách. Tại Eximbank, sau hơn 10 ngày tăng lãi suất, đồng USD với mức lãi suất được đánh giá là khá hấp dẫn (loại kỳ hạn 1 tháng từ 2,55%/năm lên 3,3%; kỳ hạn 3 tháng từ 3,35% lên 3,85%; kỳ hạn 6 tháng từ 3,7% lên 4,05%; kỳ hạn 12 tháng từ 4,2% lên 4,55%/năm...) song lượng khách hàng chỉ tăng nhẹ. Ông Đào Hồng Châu, Phó Tổng giám đốc Eximbank, cho biết hiện tỉ lệ tiền gửi VNĐ vẫn chiếm trên 50%, số còn lại là tiền gửi ngoại tệ và vàng, trong đó vàng chiếm khoảng 10%, USD khoảng 35%; còn lại 5% là các loại ngoại tệ khác. Ở Vietcombank TPHCM, theo ông Huỳnh Song Hào, phó giám đốc, lượng khách gửi VNĐ cũng đông hơn gửi ngoại tệ. Lý do rất đơn giản dù lãi suất USD thời gian qua có tăng nhanh hơn lãi suất VNĐ nhưng tính ra cũng chỉ bằng xấp xỉ 60% lãi suất VNĐ (tiền gửi USD kỳ hạn 12 tháng hiện khoảng 4,5% so với VNĐ là 8,4%/năm) và mức tăng giá của USD năm 2005 thì chưa tới 1%. Dẫu vậy cũng rất ít hiện tượng chuyển đổi từ USD sang VNĐ hoặc ngược lại.

Lãnh đạo nhiều NH mà chúng tôi tham khảo ý kiến đều cho rằng, ngoài hiện tượng phổ biến có gì gửi nấy (người có sẵn USD gửi USD, có VNĐ gửi VNĐ) hiện cũng đang có xu hướng đa dạng hóa tiền gửi. Người nhiều tiền thường chọn phương án gửi cả VNĐ, USD và cả vàng. VNĐ là để hưởng lãi suất cao, còn USD và vàng vừa để bảo toàn vốn vừa kỳ vọng giá sẽ lên. Ông Nguyễn Công Tụ, Tổng Giám đốc NH Việt Á, cho rằng đây là hướng đầu tư khôn ngoan nhất hiện nay vì có thể chia nhỏ rủi ro. “Tuy nhiên, kiểu đầu tư này chỉ thích hợp với người nhiều tiền”- ông nhấn mạnh.

Vàng: Khó dự đoán

Một trong những sự kiện kinh tế của năm 2005 là giá vàng tăng vọt. Nếu đầu năm, giá vàng còn ở mức 438 USD/ounce (giá trong nước khoảng 8,3 triệu đồng/lượng) thì cuối năm đã vọt lên 516 USD/ounce (giá trong nước 9,8 triệu đồng/lượng), tăng khoảng 18%. Trong những ngày qua, giá vàng tiếp tục tăng rất cao và đạt kỷ lục mới. Trên thị trường thế giới, giá bán giao ngay dao động ở mức 540 USD- 550 USD/ounce, tùy thị trường, tăng gần 30 USD/ounce. Trong nước, giá vàng SJC bán ra từ 10,15 triệu đồng/lượng- 10,2 triệu đồng/lượng, tùy địa phương, tính ra cũng đã tăng khoảng 400.000 đồng/lượng. Đành rằng, diễn biến của giá vàng luôn đầy bất ngờ, lúc tăng lúc giảm, nhưng cuối cùng với mức tăng như trên quả là siêu lợi nhuận đối với những người đầu tư vào vàng trong thời gian qua.

Về diễn biến giá vàng sắp tới, theo các nhà phân tích, sau khi đã phá vỡ mức cản 541 USD/ounce, mức cao nhất trong vòng 25 năm qua, để có ngày lên đến 550 USD/ounce, nhiều khả năng giá vàng sẽ còn leo cao, mà dự báo sẽ tiếp cận mức 600 USD/ounce vào khoảng giữa năm nay. Cơ sở để các nhà phân tích dự báo như trên chính là triển vọng của đồng USD vẫn chưa thực sự sáng sủa, xu hướng NH trung ương các nước theo đuổi chính sách đa dạng hóa nguồn dự trữ ngoại hối, trong đó tăng dự trữ vàng vẫn tiếp tục xảy ra cũng có nghĩa vàng tiếp tục được mua vào. Còn hiện tại cũng chưa có dấu hiệu các nhà đầu tư mua vàng lúc giá giảm trong những ngày cuối năm (nay lời khá cao) bắt đầu bán vàng ra. Trong khi đó nhu cầu vàng nữ trang đang tăng cao ở khu vực châu Á do đang trong mùa cưới, nhất là Ấn Độ, thị trường tiêu thụ vàng thuộc loại lớn nhất thế giới... Trong nước, dù diễn biến từng ngày có thể khác, nhưng là nước nhập khẩu vàng nên giá cũng không thể thoát ly xu hướng giá thế giới. Và trước mắt, giá trong nước đang thấp hơn giá thế giới đến hơn 200.000 đồng/lượng nên khó có cơ hội giảm ngay...

Ông Nguyễn Công Tụ cho rằng cơ hội sinh lời khi đầu tư vào vàng vẫn còn rất cao. Tuy nhiên, “quy luật của muôn đời”, một khi lợi nhuận lớn cũng thường đi liền với rủi ro cao, thậm chí rất cao, nhất là đối với thị trường vàng hiện nay vốn đã vượt xa những dự đoán thông thường do ngoài yếu tố cung- cầu, giá cả thứ kim loại quý này đang bị chi phối bởi giới đầu cơ tiền tệ thế giới. Và một khi các nhà đầu tư bán vàng ra thu lời thì giá sẽ giảm đáng kể. Kinh nghiệm thực tế những lần sốt giá vừa qua cho thấy, khi lên thường giá vàng tăng rất nhanh, nhưng khi đã giảm thì tốc độ còn “khủng khiếp” hơn. Do đó nếu không phải giới kinh doanh chuyên nghiệp sẽ khó xoay trở kịp. Cho nên, theo ông trong điều kiện hiện nay vàng chỉ phù hợp với những người có “máu liều”, không phải là nơi đầu tư của những người thận trọng.