SỐ HÓA TRUYỀN HÌNH: Ảnh hưởng hàng triệu gia đình

Trong năm 2014, theo kế hoạch của Bộ Thông tin và Truyền thông (TT-TT), sẽ có 5 thành phố, gồm: Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ triển khai số hóa truyền hình. Vì vậy, hàng triệu hộ gia đình phải chuyển đổi, lắp mới hoặc mua tivi có sẵn bộ giải mã truyền hình số chuẩn DVB-T2.

 

Theo đề án số hóa truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất đến năm 2020, từ ngày 1-4, các loại tivi sử dụng công nghệ màn hình LCD, PDP, LED, OLED có kích thước 32 inch trở lên sẽ phải tích hợp chức năng thu truyền hình số mặt đất theo tiêu chuẩn DVB-T2. Với tivi dưới 32 inch sẽ bắt đầu áp dụng từ ngày 1-4-2015. Theo đó, giai đoạn 1 ở các TP Hà Nội, TP HCM, Hải Phòng, Đà Nẵng và Cần Thơ sẽ phải kết thúc việc phát sóng truyền hình tín hiệu analog để phát trên hạ tầng truyền dẫn, phát sóng truyền hình mặt đất trước ngày 31-12-2015. Giai đoạn 2 sẽ chuyển đổi hoàn toàn sang truyền hình số mặt đất ở 26 tỉnh, thành phố tiếp theo trước ngày 31-12-2016. Giai đoạn 3 sẽ thực hiện số hóa truyền hình mặt đất tại 18 tỉnh, TP tiếp theo, với lộ trình chuyển đổi hoàn toàn trước ngày 31-12-2018. Từ ngày 1-1-2021, các hệ thống truyền hình tại Việt Nam sẽ chuyển sang công nghệ truyền hình số.

Theo số liệu của Viện Chiến lược TT-TT,  Bộ TT-TT, hiện cả nước có hơn 22 triệu hộ gia đình, trong đó hơn 8 triệu hộ đang sử dụng truyền hình trả tiền và số mặt đất. Còn lại, số hộ gia đình cần phải thực hiện số hóa truyền hình là hơn 14,3 triệu hộ. Như vậy, sẽ có hàng triệu hộ gia đình phải sắm mới tivi có tính năng thu truyền hình số chuẩn DVB-T2 hoặc mua thêm đầu thu chuẩn DVB-T2 rời thì mới có thể thu được tín hiệu truyền hình số trong tương lai.

Theo khảo sát của chúng tôi, hiện nay, nhu cầu sắm mới tivi có sẵn bộ thu DVB-T2 ít hơn so với sắm mới đầu thu DVB-T2 vì hầu như nhiều gia đình đều đã có sẵn tivi nhưng đa phần không có tính năng thu tín hiệu truyền hình số DVB-T2. Như vậy, hàng triệu hộ gia đình bắt buộc sẽ phải sắm mới đầu thu DVB-T2 từ ngày 1-4 này cũng như về lâu dài.

Các hãng điện tử như LG, Samsung, Sony Việt Nam cho biết từ ngày 1-4, tất cả các tivi trên 32 inch được sản xuất và nhập khẩu vào Việt Nam đều sẽ tích hợp chức năng thu truyền hình số mặt đất tiêu chuẩn DVB-T2. Thứ trưởng Bộ TT-TT Lê Nam Thắng, Phó Trưởng Ban chỉ đạo đề án số hóa truyền dẫn Việt Nam, cho biết hiện nay trên thị trường Việt Nam đã có 14 chủng loại tivi tích hợp tính năng thu truyền hình số DVB-T2 đúng chuẩn kỹ thuật mà Bộ TT-TT đã ban hành. Sau ngày 1-4, sẽ có thêm khoảng 84 loại thiết bị tích hợp tính năng thu truyền hình số chuẩn DVB-T2.

Theo ông Đoàn Quang Hoan, Cục trưởng Cục Tần số - Vô tuyến điện, việc số hóa truyền hình mặt đất sẽ giúp truyền tải chương trình truyền hình với chất lượng cao hơn, thu được các chương trình chuẩn độ phân giải tốt và cũng giúp sử dụng hiệu quả băng tần. Bộ TT-TT cho biết sẽ sử dụng 1.710 tỉ đồng từ Quỹ Dịch vụ viễn thông công ích để hỗ trợ các gia đình chính sách, hộ nghèo, hộ cận nghèo tại các địa phương mua đầu thu DVB-T2; tuy nhiên, người dân phải tự sắm tivi.

 

Theo khảo sát của chúng tôi tại thị trường TP HCM, nguồn thiết bị DVB-T2 hiện có đủ loại xuất xứ và thương hiệu, giá cả và chất lượng khác nhau. Điều đáng nói là nguồn thiết bị này đa phần nhập từ Trung Quốc nhưng chất lượng rất “phập phù”, thiếu sự kiểm soát. Hiện nay, giá một đầu thu DVB-T2 tại TP HCM trung bình khoảng 700.000-900.000 đồng. Một số đầu thu cao cấp hơn với nhiều tính năng có giá trung bình từ 1-3 triệu đồng. Các đầu thu này có thể thu được 30-40 kênh truyền hình số miễn phí.

Ông Lê Dũng, chủ một cửa hàng kinh doanh thiết bị điện tử ở TP HCM, cho biết: “Các đầu thu kỹ thuật số chuẩn DVB-T2 đã xuất hiện trên thị trường Việt Nam từ 1-2 năm trước. Đa phần các sản phẩm này có nguồn gốc từ Trung Quốc, chỉ có một số ít của Hàn Quốc, Đài Loan hay châu Âu, có giá rẻ nhưng khả năng thu tín hiệu thường rất chập chờn”.

 

Theo chúng tôi được biết, không chỉ có các doanh nghiệp (DN) điện tử, nhiều DN khác cũng sẵn sàng cung cấp các sản phẩm đầu thu DVB-T2. Tuy nhiên, đã có nhiều ý kiến thắc mắc là sẽ quản lý như thế nào với các đầu thu kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, các đầu thu lậu… khi triển khai số hóa. Bộ TT-TT cho hay Bộ Tài chính sẽ chủ trì kiểm soát việc nhập khẩu, còn Bộ Công Thương sẽ kiểm soát chất lượng các thiết thị trường để tránh các sản phẩm nhập lậu. Người dân không nên tham rẻ, mua hàng nhập lậu, hàng trôi nổi không rõ nguồn gốc vì những mặt hàng này chưa qua kiểm định chất lượng.

Nhiều DN trong nước cho rằng hiện rất khó cạnh tranh về giá với hàng Trung Quốc bởi linh kiện đều nhập từ nước này nên khó có thể làm rẻ hơn. Trong khi DN trong nước còn chần chừ thì một số DN Trung Quốc đã nhanh chân cung cấp các loại đầu thu DVB-T2 vào Việt Nam với giá rẻ nhưng chưa được kiểm định chất lượng.