Virus chuyển hướng qua điện thoại

Doanh số ấn tượng

Theo công ty nghiên cứu thị trường IDC, thống kê trên phạm vi toàn cầu cho thấy các hãng công nghệ toàn thế giới đã xuất xưởng khoảng 100 triệu smartphone chỉ trong ba tháng cuối năm 2010. Như vậy, so với cùng kỳ năm 2009, doanh số bán smartphone đã tăng lên tới 87%. Trong khi đó, cũng theo thống kê của IDC thì lượng máy tính (bao gồm laptop và PC - máy tính để bàn) bán ra lại thấp hơn, đạt khoảng 92 triệu máy, so với cùng thời điểm năm 2009 doanh số máy tính chỉ tăng 3%. Các dự đoán cho thấy, năm 2011 sẽ chính thức khởi đầu kỷ nguyên của smartphone khi nó dần dần vượt xa doanh số bán máy tính.

Hãng Apple, hiện đang dẫn đầu thế giới về sản xuất smartphone và máy tính bảng (cũng được các nhà phân tích đưa vào nhóm smartphone), vừa thông báo kế hoạch bán hơn 60 triệu máy tính bảng iPad 2 trong năm nay. Nhiều công ty công nghệ nổi tiếng như Samsung, Motorola, LG, Sony... cũng quyết tâm đặt cược vào canh bạc smartphone thay vì máy tính như trước kia.

Doanh số smartphone và tablet tăng đã trở thành mục tiêu mới của virus và hacker

Lý giải cho việc smartphone ngày càng được ưa chuộng, theo chuyên gia Ramon Llamas của IDC, nhóm smartphone (gồm smartphone và tablet - máy tính bảng) và nhóm PC (bao gồm laptop và PC) phục vụ những mục đích khác nhau và thường thì người dùng sẽ cần tới cả hai loại thiết bị này. Nhóm PC vẫn rất quan trọng đối với những nhu cầu như soạn thảo tài liệu, chỉnh sửa ảnh và sáng tạo các thể loại nội dung, trong khi đó smartphone chỉ đơn thuần sử dụng để nghe, gọi điện, nhắn tin và làm một vài công tác văn phòng hoặc giải trí đơn giản.

Ngoài ra, do giá rẻ nên người tiêu dùng có thể không đắn đo để mua thêm hoặc thay thế smartphone mình đang dùng. Tuy vậy, doanh số smartphone tăng cao còn kéo theo một hiểm họa khác từng làm cho PC “điêu đứng” trong nhiều thập kỷ qua - đó là virus.

Virus bùng nổ

Trong số các hệ điều hành dùng cho các thiết bị di động, Android được xem là hệ điều hành có sự tăng trưởng nhanh nhất và mạnh nhất. Tuy thế, hệ điều hành này cũng nhanh chóng trở thành mục tiêu tấn công của virus và các hacker. Giữa tháng 8-2010, hãng bảo mật Kaspersky thông báo phát hiện ra trojan SMS đầu tiên trên hệ điều hành Android và khẳng định rất nhiều smartphone lẫn tablet đã bị nhiễm loại trojan này. Theo Kaspersky, trojan này đội lốt dưới vỏ bọc một ứng dụng và sau khi nhiễm vào trong máy, nó sẽ tự động gửi tin nhắn đến các đầu số dịch vụ (do tin tặc đứng tên). Bằng cách này, tiền trong tài khoản điện thoại người dùng sẽ bị chuyển hết qua cho tin tặc theo nguyên tắc mỗi tin nhắn gửi từ máy nạn nhân gửi đến đầu số dịch vụ sẽ bị tính một khoản phí (khá cao), phần phí này sau đó sẽ được nhà mạng (quản lý đầu số dịch vụ ấy) trích lại cho tin tặc sau khi trừ đi chi phí thuê bao.

Ngay sau đó, hàng loạt virus cũng được nhiều công ty bảo mật khác “điểm mặt” đã ồ ạt đổ bộ vào các thiết bị di động sử dụng hệ điều hành Android. Mới đây nhất, công ty bảo mật Symantec tiếp tục cảnh báo người dùng về một loại virus ẩn trong ứng dụng Walk and Text sẽ được tự động kích hoạt khi người dùng vô ý kích hoạt nó thông qua các key “lậu” lan tràn trên thị trường. Ngay khi được khởi động, virus này sẽ tự động bí mật thu thập dữ liệu cá nhân bao gồm tên, số điện thoại, thông tin nhận dạng và gửi tới một máy chủ điều khiển từ xa. Không chỉ dừng lại ở đó, phần mềm giả mạo này còn gửi đi các tin nhắn rác cho toàn bộ danh bạ trong máy để gài bẫy những người khác cài đặt ứng dụng này vào máy họ.

Không chỉ virus tấn công mạnh Android mà những hệ điều hành khác như Windows Mobile, Symbian, BlackBerry... cũng liên tục bị virus hoành hành trong suốt thời gian qua.

Báo động đỏ

Trước những nguy cơ đang xuất hiện trước mắt, các hãng bảo mật đã nhanh chóng nhảy vào cuộc để xoa dịu tình hình. Từ Kaspersky, Norton... cho đến đến các hãng an ninh mạng địa phương cũng tung ra rất nhiều các sản phẩm giúp smartphone chống lại các nguy cơ từ bên ngoài. Tuy nhiên, theo một báo cáo tại hội thảo bảo mật ToorCon diễn ra ở California (Mỹ), người dùng dường như không quan tâm lắm đến việc sử dụng các ứng dụng hỗ trợ để giúp bảo vệ cho điện thoại. Thậm chí, nhiều cảnh báo bảo mật cũng đã bị lờ đi và người dùng chỉ xem nó như là vấn đề của ai khác chứ không phải của mình.

Theo Eric Monti, chuyên gia nghiên cứu thuộc Công ty Trustwave, khi xảy ra một sự cố trên smartphone, nhiều người thường đổ lỗi cho các chương trình virus hoặc thậm chí là ứng dụng đã “dung túng” cho virus đó nhưng sự thực thì lỗi hoàn toàn do hệ điều hành của smartphone mà ra. Hệ điều hành của smartphone cần được nâng cấp nhiều hơn nữa để có thể chống lại các nguy cơ trong tương lai. Tuy vậy, cho đến nay gần như chưa có hãng điện thoại nào bắt tay với các hãng bảo mật để tìm giải pháp tự vệ cho hệ điều hành trên smartphone của mình.

Hiện cách thức mà Apple đang áp dụng trên iOS đã có được nhiều thành công khi ngăn chặn được virus xâm nhập các điện thoại, máy tính bảng của hãng này. Theo đó, người dùng nếu muốn cài đặt phần mềm thì phải lên App Store để tải và cài đặt trực tiếp. Apple sẽ thường xuyên theo dõi và quét các ứng dụng trên App Store để loại bỏ các nguy cơ virus. Google với hệ điều hành Android, Microsoft với Windows Phone 7 cũng đang đi theo hướng này với việc phát triển các trợ ứng dụng trực tuyến để đảm bảo an toàn cho người dùng.

“Tuy thế, về phần người dùng, hãy cài ngay một công cụ bảo mật vào điện thoại và để nó hoạt động ngầm trong máy để chống lại các bất trắc xảy ra” - Eric Monti nhận định.