“Ôsin” thời nay

Nhu cầu.- Trong xã hội hiện nay, việc mỗi gia đình ở thành phố đều thuê người giúp việc gần như là điều hiển nhiên. Gia đình anh M., chị L. (làm nghề may gia công, Q. Tân Bình - TPHCM) đã năm lần bảy lượt kêu người giúp việc là bà con họ hàng từ ngoài quê vào nhưng chưa có người nào “đạt tiêu chuẩn”. Chị L. cho biết: “Do công việc làm ăn mà chúng tôi lúc nào cũng cần đến hai người giúp việc. Người chuyên lo nấu nướng, giặt giũ, người phụ việc linh tinh trong nhà. Ban đầu, chúng tôi cũng chỉ “tuyển” những người giúp việc là bà con họ hàng. Nhưng những người giúp việc này thường có tâm lý ỷ lại. Hơn nữa họ rất dễ mặc cảm, tự ái mỗi khi bị rầy la. Do đó, để khỏi mang tiếng là “bóc lột” và để được việc, cách tốt nhất là nên đến trung tâm giới thiệu việc làm để tìm “Ôsin” chuyên nghiệp. Tất nhiên, với người giúp việc là người dưng này mình phải luôn cảnh giác...”.

Muôn hình vạn trạng.- Xuất phát từ nhu cầu rất lớn đó mà trong vài năm trở lại đây ở TPHCM đã hình thành nên một đội ngũ “Ôsin” đông đảo và tương đối chuyên nghiệp. Theo đó, hình thành nhiều trung tâm xúc tiến, giới thiệu việc làm chỉ chuyên cung cấp “Ôsin”’. Theo tìm hiểu của chúng tôi thì những “Ôsin” này hầu hết là những phụ nữ đứng tuổi và có thâm niên trong nghề. Họ không coi việc làm “Ôsin” là thời vụ, tạm thời mà coi đó là một nghề hẳn hoi. Tất nhiên, nghề “Ôsin” cũng muôn hình vạn trạng. Một nhân viên tuyển dụng cho chúng tôi biết: “Nghề “Ôsin” thấy vậy chứ không “dễ ăn” đâu. Người làm “Ôsin” trước hết phải đạt... tiêu chuẩn về ngoại hình, chẳng hạn không bị dị tật, nặng tai hay nói lắp v.v... Rồi phải có sức khỏe, nhanh nhẹn, nhiệt tình, đảm đang. Tiêu chuẩn cuối cùng cũng là tiêu chuẩn quan trọng nhất là phải trung thực.”.

Cũng theo nhân viên tuyển dụng đó thì việc tìm “Ôsin” lắm khi cũng gian nan, vất vả chẳng kém... tìm người tài. Anh đưa ra ví dụ: Có gia đình yêu cầu “Ôsin” phải đạt đủ tiêu chuẩn thông thường nhưng kèm theo một tiêu chuẩn quyết định là phải biết... chăm sóc chó béc giê. Có gia đình đòi hỏi “Ôsin” phải... biết hát ru em bé. Lại có nơi đòi hỏi “Ôsin” phải là phụ nữ độc thân và tuyệt đối... không được yêu v.v... Cũng theo yêu cầu của từng gia đình mà có nơi “Ôsin” chỉ làm việc bán thời gian, giải quyết khối lượng công việc rồi về nhà chứ không ở lại.

Biết tôn trọng nhau.- Hiện nay quan niệm định kiến về đứa ở, người giúp việc gần như không còn nữa. Thậm chí trong nhiều gia đình quan hệ giữa chủ nhà và “Ôsin” gần như đặt ở mức ngang bằng, tôn trọng và sòng phẳng. Chị K. đang làm “Ôsin” cho một gia đình buôn bán vật liệu xây dựng (quận Phú Nhuận -TPHCM) cho biết: “Tôi là người giúp việc gắn bó lâu nhất với gia đình này suốt 5 năm mà không xảy ra lột vụ cãi vã to tiếng nào. Để có được điều đó là nhờ chúng tôi đã thỏa thuận với nhau một số điều khoản. Ví dụ: Tôi là người theo đạo nên mỗi chiều chủ nhật họ đều dành hai tiếng đồng hồ để tôi đi nhà thờ. Tôi không về quê ngày Tết nhưng mỗi năm vào ngày giỗ chồng tôi nhất định phải để tôi về. Nhờ sự cảm thông, tôn trọng lẫn nhau đó mà tôi luôn coi họ như những người thân thiết, phục vụ chu đáo, tận tình...”.

Tuy vậy, cũng không thể không nhắc đến những hiện tượng tiêu cực trong đội ngũ “Ôsin”. Chẳng hạn, có một số người lợi dụng lòng tốt của chủ nhà đã ăn cắp, lường gạt. Cũng xin đề cập đến những hành vi bạc đãi, khinh rẻ, coi người giúp việc như một thứ “công cụ” của một số gia đình. Nhưng, nhìn một cách khách quan khi xã hội công nhận có một nghề “Ôsin” thì những người tham gia công việc đó hẳn nhiên ý thức được vai trò, trách nhiệm của mình. Họ bước qua những mặc cảm về thân phận thấp kém để làm việc, lao động và được trả công xứng đáng.