Trả lời ý kiến cử tri phía Nam về giá điện

Trong các cuộc tiếp xúc cử tri tại một số tỉnh phía Nam để chuẩn bị cho kỳ họp Quốc hội (tháng 5-2024), đã có 8 câu hỏi/ý kiến của cử tri liên quan đến Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) về giá điện và triển khai thị trường điện. Phó Tổng Giám đốc EVN Võ Quang Lâm đã giải đáp các ý kiến và câu hỏi này.

- Cử tri tỉnh Long An: Đề nghị tăng định mức bậc 1 trong điện sinh hoạt cho 50 kWh là nhỏ quá?

- Cử tri tỉnh Kiên Giang: Đề nghị ngành điện xem xét lại thang giá điện 50 kWh như hiện nay là quá thấp và không phù hợp?

Ông Võ Quang Lâm: Theo số liệu thực tế năm 2023, trên cả nước, số hộ có mức sử dụng điện dưới 50 kWh/tháng là 3,2 triệu hộ, chiếm 11,51% tổng số hộ sử dụng điện cho sinh hoạt với mức sử dụng bình quân là 24 kWh/hộ/tháng; số hộ có mức sử dụng điện dưới 100 kWh/tháng là 7,6 triệu hộ, chiếm 27% tổng số hộ sử dụng điện cho sinh hoạt với mức sử dụng bình quân là 54kWh/hộ/tháng.

Trong dự thảo sửa đổi Quyết định số 28/2014/QĐ-TTg ngày 7-4-2014 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện (dự thảo Quyết định 28), trên cơ sở đề xuất của EVN, Bộ Công Thương đã trình Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh giá bán lẻ điện cho sinh hoạt từ 6 bậc xuống còn 5 bậc, trong đó giá bán lẻ điện bậc 1 sẽ là giá cho 100 kWh đầu tiên. Hiện nay, dự thảo Quyết định 28 đang được các bộ thẩm định để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét ban hành trong thời gian tới.

- Cử tri tỉnh Kiên Giang: Đề nghị ngành điện xem xét bình ổn lại giá điện, giá điện ngày càng cao quá. Giá điện hiện nay tăng cao, ảnh hưởng trực tiếp đến tất cả các loại hàng hóa, ảnh hưởng đến đời sống người dân, do đó đề nghị Đại biểu Quốc hội có ý kiến với Chính phủ điều chỉnh mức giá phù hợp với thực tế. Hiện nay sử dụng điện vào giờ cao điểm giá quá cao đề nghị xem lại cho phù hợp.

- Cử tri tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu: Kiến nghị giảm giá tiền điện (năm ngoái trong 1 năm giá điện tăng 2 lần).

- Cử tri tỉnh Trà Vinh: Kiến nghị xin giữ giá điện.

Ông Võ Quang Lâm: Việc điều hành, điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân trước đây được thực hiện theo quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg ngày 30-6-2017 của Thủ tướng Chính phủ và hiện nay thực hiện theo Quyết định số 05/2024/QĐ-TTg ngày 26-3-2024 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân quy định (có hiệu lực từ ngày 15-5-2024 và thay thế Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg). Đối với cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân tại Quyết định số 05/2024/QĐ-TTg quy định như sau:

- Khoản 1 Điều 4:

"Giá bán điện bình quân được lập trên cơ sở chi phí khâu phát điện, chi phí mua các dịch vụ truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện lực, chi phí dịch vụ phụ trợ hệ thống điện, chi phí điều hành - quản lý ngành, các khoản chi phí khác được phân bổ và chỉ bao gồm những chi phí phục vụ trực tiếp cho việc sản xuất, cung ứng điện của EVN để đảm bảo khả năng vận hành, cung ứng điện và đáp ứng nhu cầu đầu tư…".

- Các khoản 1, 2, 3, 4 Điều 3:

"1. Hằng năm, sau khi kiểm tra chi phí sản xuất, kinh doanh điện năm N-2 của EVN, giá bán điện bình quân năm N được xem xét, điều chỉnh theo biến động khách quan thông số đầu vào của tất cả các khâu (phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện, điều độ hệ thống điện và điều hành giao dịch thị trường điện lực, dịch vụ phụ trợ hệ thống điện và điều hành - quản lý ngành) và việc phân bổ các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện.

2. Trong năm, giá bán điện bình quân được xem xét điều chỉnh trên cơ sở cập nhật chi phí khâu phát điện, chi phí mua điện từ các nhà máy điện cung cấp dịch vụ phụ trợ theo thông số đầu vào cơ bản trong khâu phát điện và các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện.

3. Khi giá bán điện bình quân giảm từ 1% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành thì giá điện được phép điều chỉnh giảm tương ứng.

4. Khi giá bán điện bình quân tăng từ 3% trở lên so với giá bán điện bình quân hiện hành thì giá điện được phép điều chỉnh tăng."

Như vậy việc điều hành, điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân sẽ được thực hiện trên cơ sở kết quả tính toán, các hồ sơ thủ tục quy định tại Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg trước đây và Quyết định số 05/2024/QĐ-TTg hiện hành.

Trong các năm vừa qua, giá nhiên liệu đầu vào cho sản xuất điện (than, dầu, khí, tỷ giá) tăng cao do biến động của tình hình chính trị - xã hội toàn thế giới, diễn biến phức tạp của dịch bệnh, cùng với ảnh hưởng của hiện tượng El-Nino khiến cơ cấu nguồn điện biến động theo chiều hướng bất lợi (tỷ trọng các nguồn điện có giá rẻ như thủy điện giảm, các nguồn điện có giá mua đắt như nhiệt điện than, nhiệt điện dầu… tăng cao), dẫn tới chi phí khâu phát điện tăng cao.

Trong bối cảnh đó, EVN và các đơn vị thành viên đã nỗ lực tối đa để thực hiện các giải pháp tiết giảm chi phí, tuy nhiên do giá thành khâu phát điện tăng quá cao dẫn tới chi phí sản xuất, kinh doanh điện của EVN vẫn tăng cao, gây áp lực lên cân bằng tài chính của EVN. Đối với việc điều hành giá điện trong thời gian tới sẽ thực hiện trên cơ sở các quy định tại Quyết định số 05/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

-Cử tri tỉnh Kiên Giang: Đề nghị Đại biểu Quốc hội có ý kiến để ngành điện có thị trường bán lẻ điện cạnh tranh để có thể giảm giá điện.

Ông Võ Quang Lâm: Việc triển khai Thị trường bán lẻ điện cạnh tranh đã được quy định tại Quyết định số 63/2013/QĐ-TTg ngày 8-11-2013 của Thủ tướng Chính phủ, theo đó Đề án Thiết kế mô hình thị trường bán lẻ điện cạnh tranh tại Việt Nam đã được Bộ Công Thương phê duyệt (tại Quyết định số: 2093/QĐ-BCT ngày 7-8-2020), trong đó bao gồm các giải pháp và kế hoạch thực hiện thị trường bán lẻ điện cạnh tranh cho 3 giai đoạn (giai đoạn 1 đến hết năm 2021, giai đoạn 2 từ năm 2022 - 2024 và giai đoạn 3 từ sau năm 2024) khi các điều kiện tiên quyết của từng giai đoạn được đáp ứng. Hiện nay, EVN và các tổng công ty điện lực đang chủ động phối hợp với Cục Điều tiết điện lực để triển khai thực hiện các nhiệm vụ đã được giao tại Quyết định số 2093/QĐ-BCT./.