Tranh luận quanh đề xuất tăng mức phạt vi phạm giao thông

UBND TP Hà Nội đang lấy ý kiến người dân để hoàn thiện dự thảo nghị quyết quy định mức tiền phạt đối với một số hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Mức phạt lên đến 120 triệu đồng

Theo đề xuất của TP Hà Nội, có 107 hành vi vi phạm giao thông đề xuất tăng mức phạt gấp 1,5 - 2 lần so với Nghị định 168/2024 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về trật tự, an toàn giao thông trong lĩnh vực giao thông đường bộ; trừ điểm, phục hồi điểm giấy phép lái xe.

Đáng chú ý, dự thảo nghị quyết đề xuất 5 hành vi vi phạm giao thông có thể bị phạt từ 60 triệu đồng đối với cá nhân đến 120 triệu đồng đối với tổ chức.

Cụ thể, hành vi giao phương tiện, để cho người làm công, người đại diện hoặc chủ xe trực tiếp điều khiển mà tổng trọng lượng (khối lượng toàn bộ) của xe hoặc tải trọng trục xe (bao gồm cả hàng hóa xếp trên xe, người được chở trên xe) vượt quá tải trọng cho phép của đường bộ trên 20% đến 50%.

Hành vi giao phương tiện, để cho người làm công, người đại diện hoặc chủ xe trực tiếp điều khiển có giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng tổng trọng lượng (khối lượng toàn bộ) của xe hoặc tải trọng trục xe (bao gồm cả hàng hóa xếp trên xe nếu có) vượt quá quy định trong giấy phép lưu hành.

Hành vi giao phương tiện để cho người làm công, người đại diện hoặc chủ xe trực tiếp điều khiển có giấy phép lưu hành còn giá trị sử dụng nhưng đi không đúng tuyến đường quy định trong giấy phép lưu hành.

Hành vi giao phương tiện để cho người làm công, người đại diện hoặc chủ xe trực tiếp điều khiển phương tiện (kể cả rơ-moóc và sơ mi rơ-moóc) chở hàng vượt trọng tải (khối lượng hàng chuyên chở) cho phép tham gia giao thông được ghi trong giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe trên 100% đến 150%.

Hành vi giao phương tiện để cho người làm công, người đại diện hoặc chủ xe trực tiếp điều khiển phương tiện kéo theo rơ-moóc, sơ mi rơ-moóc mà khối lượng toàn bộ (bao gồm khối lượng bản thân rơ-moóc, sơ mi rơ-moóc và khối lượng hàng chuyên chở) của rơ-moóc, sơ mi rơ-moóc vượt khối lượng cho phép kéo theo được ghi trong giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe trên 100% đến 150%.

Theo UBND TP Hà Nội, đối với những hành vi vi phạm đề xuất tăng mức xử phạt trong dự thảo nghị quyết đáp ứng một số tiêu chí cụ thể như: hành vi vi phạm có tính chất phổ biến, diễn ra hằng ngày ảnh hưởng tiêu cực đến thói quen tham gia giao thông của người dân và mỹ quan đô thị; hành vi vi phạm là nguyên nhân dẫn đến tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông.

Lý giải thêm, dự thảo nghị quyết cho hay ngày 26-12-2024, Chính phủ ban hành Nghị định 168 đã tăng nặng mức phạt đối với một số hành vi vi phạm giao thông. Tuy nhiên, thực tiễn địa bàn thành phố và tình hình vi phạm về trật tự, an toàn giao thông, cần thiết quy định tăng nặng đối với một số hành vi vi phạm để nâng cao ý thức tự giác chấp hành của người dân khi tham gia giao thông.

Về sự cần thiết ban hành nghị quyết này, TP Hà Nội cho biết Luật Thủ đô năm 2024 giao cho HĐND thành phố quy định mức tiền phạt cao hơn nhưng không quá 2 lần mức tiền phạt chung do Chính phủ quy định và không vượt quá mức phạt tối đa theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đối với một số hành vi vi phạm hành chính tương ứng trong lĩnh vực giao thông đường bộ.

Nhiều ý kiến trái chiều

Anh Nguyễn Văn Điền ở huyện Quốc Oai, tài xế xe tải thường xuyên phải chở hàng qua các tuyến phố trên địa bàn TP Hà Nội, cho rằng mức phạt như Nghị định 168 đang thực hiện là phù hợp, đã đủ sức răn đe. Còn với đề xuất của UBND TP Hà Nội, anh Điền cho biết chỉ nên tăng mức phạt đối với những hành vi vi phạm giao thông nghiêm trọng như sử dụng rượu, bia khi lái xe, vượt đèn đỏ, đi vào đường ngược chiều...

Với một số lỗi chưa đến mức nguy hiểm, việc nâng mức phạt quá cao có thể tạo thêm áp lực cho người dân, nhất là trong bối cảnh hạ tầng chưa đồng bộ. "Thay vì tăng mức xử phạt, TP Hà Nội cần tập trung vào việc cải thiện hạ tầng giao thông" - anh Điền đề xuất.

TS Khương Kim Tạo - nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban An toàn giao thông quốc gia - cho rằng mỗi người dân đều có trách nhiệm xây dựng thủ đô văn minh, sạch đẹp, an toàn, thân thiện và nhân ái... Người dân có trách nhiệm phải tôn trọng, chấp hành, tuân thủ, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật Việt Nam.

Ông Tạo cho rằng vấn đề vi phạm giao thông không chỉ nằm ở mức phạt mà còn phản ánh những hạn chế trong công tác giáo dục ý thức và mối quan hệ xã hội. Theo ông, việc tăng mức phạt chỉ nên coi là một giải pháp hỗ trợ; mục tiêu lâu dài và quan trọng hơn vẫn là xây dựng một nền giáo dục giao thông bền vững, nơi người tham gia giao thông không chỉ am hiểu pháp luật mà còn tự giác và có trách nhiệm trong việc thực hành văn hóa giao thông một cách văn minh và an toàn.

Lẽ đó, theo ông Tạo, hiện nay thay vì chỉ nâng cao mức phạt, thành phố nên chú trọng tăng cường các biện pháp giám sát giao thông hiệu quả như lắp đặt camera... Điều này bao gồm việc áp dụng công nghệ hiện đại, kết hợp với các giải pháp quản lý chặt chẽ, nhằm bảo đảm mọi người khi tham gia giao thông tại thủ đô đều tự giác chấp hành nghiêm pháp luật. Đây cũng là bước tiến để xây dựng một Hà Nội xanh - sạch - đẹp và văn minh hơn.

Còn ông Nguyễn Văn Thanh, nguyên Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam, hoàn toàn ủng hộ việc tăng mức phạt vi phạm giao thông. Tuy nhiên, ông cho rằng việc tăng mức phạt đối với 107 hành vi vi phạm là quá nhiều, mà chỉ cần tăng mức phạt đối với 50 hành vi nguy hiểm là được.