Hasan, người của Al-Qaeda?

Ngày 12-11, thiếu tá, bác sĩ tâm thần Nidal Malik Hasan, 39 tuổi, đã chính thức bị khởi tố với 13 tội danh cố ý giết người. Hasan là hung thủ xả súng giết chết 13 đồng đội và làm bị thương 42 người khác ở Ford Hood hôm 5-11 trước khi bị bắn trọng thương. Nếu xét thấy có tội, Hasan sẽ bị tòa án quân sự Mỹ kết án tử hình.

Nidal Malik Hasan (bên trái) và al-Awlaki. Ảnh: AP

Hãng tin AP dẫn lời Chris Grey, người phát ngôn của ban điều tra tội phạm quân đội Mỹ, cho biết thêm Hasan có thể bị khởi tố thêm một tội danh cố sát nữa vì trong số những người chết có một thai phụ và thai nhi đã chết theo mẹ.

Trong khi đó Tổng thống Barack Obama đã ra lệnh rà soát lại tất cả những thông tin tình báo liên quan đến hung thủ, chủ yếu xem những thông tin đó đã được chia sẻ giữa các cơ quan hữu quan như thế nào và có được xử lý thỏa đáng hay không.

Hiện nay, FBI (cảnh sát liên bang) và Ngũ Giác Đài (tức bộ quốc phòng) đang đổ lỗi nhau về chuyện biết Hasan có những quan hệ đáng ngờ với các phần tử Hồi giáo cực đoan nhưng không xử lý đến nơi đến chốn. Hậu quả là có đến 55 người chết và bị thương trong vụ thảm sát kinh hoàng tại căn cứ quân sự lớn nhất nước Mỹ.

Quan hệ đáng ngờ

Đối với người Mỹ bảo thủ và có định kiến với tín đồ Hồi giáo thì hung thủ Nidal Malik Hasan, một người Mỹ gốc Palestine sinh tại Arlington, bang Virginia, hẳn phải có một động cơ gì đó liên quan đến tổ chức khủng bố quốc tế Al-Qaeda.

Cả tuần qua, báo chí Mỹ liên tục đưa ra những nguồn tin cơ quan điều tra và tình báo Mỹ theo đó thiếu tá, bác sĩ tâm thần Hasan từng có những hành vi đáng ngờ liên quan đến các tổ chức Hồi giáo cực đoan và đặc biệt, với Anwar al - Awlaki, một thủ lĩnh Hồi giáo Mỹ gốc Trung Đông..

Nhật báo The Washington Post dẫn nguồn tin FBI cho biết cơ quan này, từ tháng 12 năm ngoái cho đến mấy tháng đầu năm nay, đã bắt được từ 10 đến 20 thư điện tử (e-mail) của Hasan gửi cho Anwar al-Awlaki, năm nay 38 tuổi, một imam (lãnh tụ tinh thần Hồi giáo) cực đoan Mỹ gốc Yemen thân Al-Qaeda, sinh tại bang New Mexico, rời khỏi Mỹ năm 2002 và hiện nay đang sống ngoài vòng pháp luật ở Yemen. Al-Awlaki được coi là người tuyển mộ lính mới cho Al-Qaeda.

Các nhà điều tra Mỹ cũng phát hiện hồi cuối tháng 5-2001 trước khi xảy ra sự kiện 11-9, Hasan đã từng tiếp xúc với Anwar al-Awlaki nhân đám tang mẹ của Hasan tổ chức tại thánh đường Hồi giáo Dar al Hijrah ở Falls Church thuộc ngoại ô thủ đôWashington. Lúc đó al-Awlaki sinh sống và giảng đạo ở thánh đường này.

Hai tên không tặc Al-Qaeda gây ra sự kiện 11-9 cũng sinh hoạt tại thánh đường này. Liệu Hasan có tiếp xúc với hai tên không tặc này hay không đang là một câu hỏi được các nhà điều tra đặt ra trong khi tìm hiểu động cơ giết người hàng loạt của Hasan.

Có một chi tiết đáng chú ý: Ngày 9-11, tức 4 ngày sau vụ thảm sát ở Fort Hood, trong một thông điệp bằng tiếng Anh phát đi trên trang web của mình, al-Awlaki ca ngợi Hasan đã “hành động như một anh hùng”. Y còn khuyên những tín đồ Hồi giáo khác “ nối bước những người như Hasan”.

Bức thông điệp này càng làm cho người Mỹ nghi ngờ rằng Hasan có thể đã hành động theo chỉ đạo của al-Awlaki kiểu đánh bom liều chết. Nhưng thay vì mang bom trong người rồi kích hoạt cho nổ, Hasan dùng súng “tiêu diệt những kẻ phản trắc”.

Đùn đẩy trách nhiệm

Theo bản tin điện tử ABC News, FBI nói đã chuyển các thư điện tử của Hasan gửi cho al-Awlaki và những thông tin nói trên cho bộ phận chống khủng bố của Ngũ Giác Đài. Tuy nhiên, ngày 10-11 bộ này đã phủ nhận. Một điều tra viên quân đội trong đội đặc nhiệm chống khủng bố liên ngành (gọi tắt là JTFF) cho biết FBI có đưa cho xem thư điện tử nhưng chuyển đến các quan chức cao cấp của Ngũ Giác Đài theo quy trình chính thức thì không. Do đó, các nhà lãnh đạo quân đội không biết gì về các mối quan hệ đáng ngờ của Hasan với al-Awlaki và các phần tử Hồi giáo cực đoan khác.

Hơn nữa, theo điều tra viên vừa kể, JTFF đã mở cuộc điều tra về mối quan hệ giữa al-Awlaki và Hasan để rồi sau đó đình chỉ cuộc điều tra vì cho rằng Hasan không phải là một mối đe dọa khủng bố. Thông tin này hình như cũng không đến tai các quan chức quân sự.

Ngũ Giác Đài nói nếu biết trước họ đã không thăng cấp cho Hasan (từ đại úy lên thiếu tá) hồi tháng 5-2009 và điều động về Fort Hood từ tháng 7. Trước đó, Hasan – tốt nghiệp bác sĩ năm 2001 – phục vụ tại Trung tâm Y tế quân đội Walter Reed.

Việc đùn đẩy trách nhiệm giữa các cơ quan nhà nước đã khiến các nghị sĩ phẫn nộ. Thượng nghị sĩ Joseph Lieberman đã yêu cầu mở cuộc điều tra xem quân đội có thật sự không biết Hasan là một tín đồ Hồi giáo cực đoan hay không. Ông nghi ngờ quân đội có biết nhưng không làm gì để ngăn chặn cuộc thảm sát ở Fort Hood.

Nghi ngờ này có cơ sở.

Theo hãng tin NPR, Hasan từng phát biểu những lời khó nghe như: “Cuộc chiến chống khủng bố (của Mỹ) thực chất là chống lại đạo Hồi” hoặc bày tỏ tình cảm chống Mỹ khá rõ ràng. Hasan cũng từng làm các đồng nghiệp xa lánh vì có lối sống cách biệt, mắc bệnh hoang tưởng, hiếu chiến và có biểu hiện rối loạn tinh thần cách đây 6 năm khi y thực tập tại Trung tâm Walter Reed.

Điều động Hasan về Fort Hood, nơi có nhiều bác sĩ tâm thần giỏi, quân đội hy vọng Hasan sẽ được hỗ trợ về mặt tinh thần và được giám sát tốt hơn.

Có ai ngờ quyết định đưa Hasan đến chiến trường Afghanistan dường như trở thành một giọt nước tràn ly. Trước ngày lên đường sang Afghanistan 24 giờ, Hasan vào trung tâm xuất quân để gây án.

Kỳ tới: Bạo lực sinh bạo lực