Paracetamol không phải là “thần dược”

Paracetamol hay acetaminophen là một loại thuốc được bán khá thông dụng trên thị trường, chủ yếu dưới dạng viên nén hay viên sủi, với nhiều tên thương mại khác nhau như panadol, efferalgan, acemol, tylenol, hapacol... Dù tác dụng chính của thuốc là giảm đau, hạ sốt nhưng nhiều người vẫn xem nó như “thần dược”, hễ thấy bệnh là uống, dẫn đến nhiều hậu quả khôn lường.

Nhiều tác hại

Chị T.T.Y (ngụ quận Bình Thạnh - TPHCM) vội vàng ra nhà thuốc mua mấy viên efferalgan 500 mg về khi thấy cậu con trai 10 tuổi P.N.A sốt cao đến 39OC. Cậu bé hạ sốt sau đó nhưng 2 giờ sau thì sốt lại nên chị lại cho con uống tiếp. Đến ngày thứ 3, tay chân cậu bé bắt đầu xuất hiện những vết xuất huyết đỏ bầm, chị Y. mới đưa con vào viện. Đến lúc đó, bé A. đã bị sốt xuất huyết độ 3; lúc nhập viện còn có các triệu chứng choáng váng, hạ đường huyết, hơi lơ mơ nghi ngờ là do 4 viên efferalgan mà bà mẹ vừa “nhồi” cho con trước khi vào viện.

Khoa Hồi sức tích cực – Chống độc, Khoa Cấp cứu của BV Nhi Đồng 1 cũng nhiều lần tiếp nhận các trẻ em bị ngộ độc chính loại thuốc ngỡ như an toàn này. Theo BS chuyên khoa II Nguyễn Minh Tiến, Trưởng Khoa Sốt xuất huyết, Phó trưởng Khoa Hồi sức tích cực - Chống độc BV Nhi Đồng 1, liều dùng thích hợp của paracetamol là 10-15 mg/kg trọng lượng cơ thể, tức viên 500 mg thường thấy tương ứng với cơ thể khoảng 50-75 kg. Khi bệnh nặng, mỗi ngày có thể uống nhiều nhất là 4-6 lần và mỗi lần phải cách nhau ít nhất 4 giờ.

Dễ hại gan và bỏ qua căn bệnh thật

Theo nhiều chuyên gia, paracetamol dạng uống khi vào ruột sẽ có 4% lượng thuốc biến thành chất độc có hại cho gan. Gan phải hoạt động nhiều hơn bình thường để đào thải chất độc, nếu đào thải không kịp thì chất độc sẽ tích tụ và phân hủy tế bào gan. Ngoài ra, việc dùng thuốc này tùy tiện cũng khiến nhiều bệnh nhân vô tình bỏ qua việc điều trị căn bệnh thực sự - nguyên nhân gốc rễ của chứng nhức đầu, sốt… mà họ gặp.

PGS Tuấn cũng khuyến cáo: Nếu nhận ra bản thân đang phải sử dụng paracetamol thường xuyên để trị những cơn nhức đầu, đau nhức… không rõ nguyên nhân thì trước hết nên xem lại lối sống, cách ăn uống… có phù hợp hay không. Kế đến, người bệnh nên kiểm tra sức khỏe và tìm ra căn bệnh thực sự. Dù là sử dụng đúng liều nhưng lạm dụng, uống thường xuyên thì cũng gây hại.