100 phim tình “hay nhất” Hollywood

 Viện điện ảnh Hoa Kỳ (American Film Institute – AFI) vừa công bố danh sách 100 phim tình hay nhất lịch sử điện ảnh Mỹ. Tác phẩm Casablanca (1942) với hai ngôi sao Humphrey Bogart và Ingrid Bergman được chọn đứng đầu danh sách. Hạng nhì là Gone with the wind (1939) với Clark Gable và Vivian Leigh; và West Side Story (1961) đứng hạng ba. Không phim nào sản xuất trong bốn thập niên trở lại đây có mặt trong 5 thứ hạng cao nhất và chỉ hai phim trong thập niên 1970 lọt vào 5 thứ hạng kế tiếp (The way we were hạng 6 và Love story hạng 9). Theo cách bình chọn của AFI,  có thể thấy rằng hoặc họ có khuynh hướng tập trung vào phim cổ điển hoặc họ tỏ ý chê bai thế hệ mới ở Hollywood không biết làm phim tình. Cụ thể, Pretty woman (1990) với Julia Roberts và Richard Gere được xếp hạng 21 và phim Ghost (1990) với Patrick Swazye và Demi Moore nằm hạng 19.

Liệu có chính xác khi xếp King kong (1933) là phim tình?.- Một cách ngẫu nhiên, 7 trong 10 phim đứng đầu đều có chuyện tình đổ vỡ và đôi vợ chồng/tình nhân phải chia tay. Ngoài ra, người ta cũng đếm được 187 vụ “choảng lộn” so với 260 cảnh hôn nhau trong 100 phim tình. Các con số thống kê khác cho thấy Cary Grant và người-đàn-bà-quá-đẹp Katharine Hepburn có mặt trong 6 phim (nhiều nhất) trong 100  phim tình của AFI. Kế đến là Humphrey Bogart và Ingrid Bergman (trong 5 phim). William Wyler và George Cukor là hai đạo diễn “lãng mạn nhất”. Mỗi người có đến bốn phim lọt vào danh sách 100 AFI... Như cách đây hai năm, khi AFI tung ra danh sách 100 phim hay nhất mọi thời, 100 phim hài hay nhất mọi thời và 100 phim kinh dị hay nhất mọi thời, lần này nhiều chỉ trích danh sách 100 phim tình hay nhất mọi thời cũng xuất hiện. Nhìn vào thứ tự danh sách 100 phim tình, hẳn nhiều người yêu điện ảnh sẽ thắc mắc trước cách đánh giá của AFI. Thật ngớ ngẩn khi King Kong (1933) được đánh giá là phim tình và không những thế phim về con quái vật quậy phá lung tung này còn đứng hạng 24; trong khi tuyệt phẩm The sound of music (1965) lại xếp hạng 27 và thậm chí The Hunchback of Notre Dame (1939) bị tống xuống “tận cùng thế giới” (hạng 98)!

Không theo giá trị nghệ thuật.- AFI dựa vào tiêu chuẩn gì để lập danh sách 100 phim tình hay nhất lịch sử điện ảnh Mỹ? Trên trang web của mình, AFI cho biết họ tập trung vào các tiêu chí: Phim đàm thoại dài (hơn 60 phút); phim Mỹ nói bằng tiếng Anh và được hãng Mỹ sản xuất; phim mang nội dung lãng mạn; phim có chất lãng mạn gây ảnh hưởng cho làng điện ảnh cũng như văn hóa Mỹ và vẫn gây cảm hứng cho nghệ sĩ và khán giả đương đại. Không thấy AFI đề cập đến nội dung kịch bản, bối cảnh chính trị-xã hội và kỹ thuật dựng phim - những yếu tố không bao giờ có thể bỏ sót khi đánh giá và nhìn nhận một tác phẩm điện ảnh. Nói cách khác, danh sách 100 phim tình (cũng như các danh sách trước đó của AFI) chỉ giới hạn ở mức độ liệt kê hơn là một bảng tổng sắp có thứ tự theo chất lượng giá trị nghệ thuật thực sự (và làm hài lòng đa số). Với công việc chỉ mang tính liệt kê như vậy, chỉ cần rảnh một chút, ai cũng làm được.