Bí mật tiết lộ trong đêm nhạc Văn Cao

Về bài hát “Tiến quân ca”, nhà thơ - họa sĩ Văn Thao kể lại câu chuyện xúc động hồi năm 1944, sau khi nhạc sĩ Văn Cao sáng tác xong và in trên báo Văn nghệ rồi được biểu diễn ở nhiều nơi, vào ngày 16/8/1945, nhạc sĩ Nguyễn Đình Thi được Bác Hồ giao nhiệm vụ và đã chọn lên 3 bài: “Diệt phát xít”, “Tiến quân ca” và “Chiến sĩ Việt Minh”. Sau khi nghe xong, Bác nhận xét rằng bài “Diệt phát xít” thì hay, ngắn gọn, dễ thuộc nhưng chủ nghĩa phát-xít đã qua rồi cho nên nếu lấy bài đó làm quốc ca thì không hợp lắm. Bài “Chiến sĩ Việt Minh” cũng rất hay nhưng nếu chọn bài này thì hơi khó hát, lại dài, nhân dân đứng chào cờ sẽ bị mỏi chân. Thế nên Bác chọn bài “Tiến quân ca” trở thành bài hát chính thức của Mặt trận Việt Minh. Sau đó Đại hội quốc dân đồng bào đã thông qua bài hát và chọn “Tiến quân ca” là quốc ca.

Trình diễn trong đêm kỷ niệm 90 năm ngày sinh của người nhạc sĩ tài hoa, “Tiến quân ca” được hát nguyên bản bài gốc. Ca từ hồi đầu như một lời hiệu triệu để các chiến sĩ dễ thuộc, dễ hát. Cho đến năm 1955, khi chuẩn bị họp Quốc hội khóa 2 thì nhạc sĩ Văn Cao được mời lên để sửa lời như hiện tại. Nhà thơ - họa sĩ Văn Thao cũng tiết lộ thêm, ngoài hai bài “Dưới ngọn cờ giải phóng” và “Ta đi làm con suối” lần đầu tiên công bố trong đêm nhạc lần này, hy vọng trong các chương trình sau, gia đình sẽ tiếp tục giới thiệu tới công chúng một số nhạc phẩm khác nữa cũng chưa từng công bố của nhạc sĩ Văn Cao.
 

Một bí mật đã khiến cả khán phòng ồ lên ngạc nhiên và thú vị, trong đó có cả những người bạn rất thân thiết của gia đình nhưng cũng phải thú nhận là họ chưa từng được nghe, đó là trong trường ca “Sông Lô”, có một đoạn nhạc sĩ Văn Cao đã đưa thêm một ca khúc khác vào mà rất ít người có thể phát hiện. Sau khi đưa tiết tấu gõ ván thuyền sôi động vào đoạn “Vui hát ca hòa vui hát ca hòa dân buông lưới, Phan Lương vui bóng thuyền…” thì đến đoạn “sông quanh co xuôi về hòa nhịp cùng với xuôi”, thế là chợt hình ảnh quê hương ông với “làng tôi xanh bóng tre” lại hiện ra rõ mồn một trước mắt; vậy là nhạc sĩ đã viết “dòng sông Lô trôi” với chính đoạn giai điệu của “Làng tôi”.

Ca sĩ Ánh Tuyết tự sự khiến cả khán phòng xúc động: “Trong âm nhạc của Văn Cao, có một điều gì đó rất lạ ẩn chứa trong từng giai điệu, ca từ. Dường như các ca khúc của ông gắn chặt những người yêu âm nhạc lại với nhau, làm cho chúng ta cảm nhận rõ rệt ở trong mỗi người đều có một góc rất riêng nhưng lại là điểm chung, đó là sự hàn gắn, kết nối, khiến chúng ta quên đi những sân si, xáo trộn, bươn chải trong cuộc sống đời thường...” Bí mật được tiết lộ từ Ánh Tuyết rằng trong một lần tập luyện tại chính ngôi nhà của nhạc sĩ Văn Cao, ông đã thú nhận “Trương Chi là tôi đấy!”.