Cay đắng nghiệp làm “bầu”

Sân khấu kịch nói vài năm qua có nhiều nghệ sĩ chịu bỏ vốn làm “ông/bà bầu” sân khấu. Có ít nhất 10 nghệ sĩ đã vướng phải nghiệp làm “bầu”. Nhưng làm “bầu” không như làm nghệ sĩ. Không ít người nếm mùi thất bại, cay đắng cho nghiệp làm “bầu” mà họ lỡ mang.

Từ lỗ đến lỗ

Khi sân khấu kịch nói còn ăn nên làm ra, thấy Hồng Vân mở Sân khấu Kịch Phú Nhuận thành công, không ít nghệ sĩ hăm hở làm “bầu”. Từ 15 năm trước, bỏ vốn đầu tư mở sân khấu số 7 Trần Cao Vân, quận 1 , TP HCM đã khiến bộ đôi Minh Nhí - Quốc Thảo mất gần 1 tỉ đồng. Sau này, khi nhắc lại sự việc, nghệ sĩ Quốc Thảo nói: “Chúng tôi nóng vội, muốn tự khẳng định nhưng rồi chưa có chiến lược nên đành phải bỏ cuộc”.

Nghệ sĩ Minh Béo và Kiều Oanh trong một chương trình hài kịch tại Sân khấu Sao Minh Béo

Sự thất bại của Minh Nhí - Quốc Thảo không đủ sức ngăn cản mộng làm “bầu” của nhiều đồng nghiệp trẻ. Nghệ sĩ Trịnh Kim Chi được xem là bà “bầu” trẻ có máu liều nhất. Khi mở sân khấu kịch cà phê tại Gò Vấp (TP HCM), chị đã phải bù lỗ từng suất diễn để duy trì thói quen đến xem kịch cà phê cho khán giả tại địa chỉ này. Ròng rã suốt 3 năm, thấy không gánh nổi nên Kim Chi quyết định về cộng tác với ông “bầu” Bảo Anh dựng sân khấu tại Nhà hát Hậu Giang, quận 6. Trịnh Kim Chi nói: “Tôi và anh Bảo Anh cũng thuộc dạng liều thâm niên, đã thất bại một lần vẫn không buông, cứ làm tới cùng. Chúng tôi chỉ mong được làm nghệ thuật theo ý mình và có chỗ diễn cho các diễn viên, đạo diễn trẻ được đào tạo bài bản ra trường có nơi làm nghề”.

Biết gian nan nhưng vẫn lao tới là nghệ sĩ Minh Béo. Anh chạy từ rạp Vườn Lài (quận 10) về đến Trung tâm Văn hóa quận 11, lập nên sân khấu Sao Minh Béo, để rồi chịu lỗ nặng gần 3 năm. “Mẹ tôi nói sao con phải cực như vậy? Cứ đi diễn, làm những việc người ta mời, để khỏi phải tính toán đau đầu sau mỗi đêm diễn. Tôi nói như trấn an mẹ và cũng trấn an mình rằng con đã vướng nghiệp làm “bầu” nên phải chịu nhưng con tin rồi Tổ nghiệp sẽ thương, một khi mình làm nghề nghiêm túc, có chiến lược, khán giả sẽ đến với mình” - nghệ sĩ Minh Béo chia sẻ.

Với nghệ sĩ Cát Tường, cô cũng đã từng được xem là một trong những “bà bầu” trẻ có biệt danh “liều mạng”. Cát Tường từng đầu tư vốn để dựng vở tại Nhà hát Sân khấu nhỏ TP HCM. Nghiệp làm “bầu” khiến cô cùng với nhóm đạo diễn Nguyễn Khắc Duy, Hoàng Quân lập Công ty An, chuyên tổ chức sự kiện, sân khấu giải trí liên quan đến nhạc kịch. Với tham vọng sẽ đầu tư cả việc đào tạo, “bà bầu” này hứa hẹn sẽ chơi tới cùng với sự đam mê nhạc kịch. “Sau chương trình đầu tiên tại Nhạc viện TP HCM: “Broadway In Saigon - Hành trình của những giấc mơ”, chúng tôi đã có thêm điểm cộng để tiếp tục lao tới” - nghệ sĩ Cát Tường tâm sự.

Kéo nhau ra tòa

Vướng phải nghiệp làm “bầu - nửa nhà nước, nửa tư nhân” phải kể đến nghệ sĩ Mỹ Uyên. Cô gần như được trao quyền quyết định sau gần 2 năm cuối trước khi Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP HCM (5B Võ Văn Tần) tạm ngưng chuẩn bị sửa chữa. Mỹ Uyên đã tự bỏ tiền túi làm một số vở diễn, hoạch định kế hoạch biểu diễn, tập dượt để có thể sáng đèn trong suốt thời gian dài. Đến lúc này, Mỹ Uyên đang là quyền giám đốc nhà hát nhưng số nợ tồn đọng của Nhà hát Kịch Sân khấu nhỏ TP HCM từ những “trào trước” để lại cô sẽ phải giải quyết sao cho “thuận buồm xuôi gió” trước khi tòa nhà 5B Võ Văn Tần khởi công xây mới. Điều này quả thật không dễ chút nào.

Vụ kiện thưa giữa nghệ sĩ Ngọc Trinh với Nhà hát Kịch TP HCM thời gian qua chứng minh cho nỗi cay đắng của “bà bầu” trẻ này. Ngọc Trinh kiện Ban Giám đốc Nhà hát Kịch TP HCM đơn phương ngưng những suất diễn của 6 vở kịch mà cô đã đầu tư trên 600 triệu đồng dựng vở. Chưa biết ai đúng, ai sai nhưng thời gian qua, nghệ sĩ này đã tổn hao nhiều sức lực, tiền bạc cho vụ kiện. Sau nhiều lần hòa giải bất thành, phiên tòa xét xử vụ kiện sẽ được tiến hành trong thời gian tới. “Tôi chưa thể nói gì khi phiên tòa chưa diễn ra, điều tôi mong mỏi trong phiên tòa này là tìm lại sự công bằng cho mình” - Ngọc Trinh tâm sự.

Rõ ràng, số tiền đầu tư dựng vở trên 600 triệu đồng khó thu hồi, ê-kíp diễn viên tứ tán, mỗi người mỗi ngả lo cho cuộc sống riêng, cảnh trí bị hư hao, tinh thần suy sụp… việc diễn lại các vở đã đầu tư là rất khó. Nghệ sĩ Trịnh Kim Chi cho biết cô đã mời Ngọc Trinh về Nhà hát Hậu Giang để cùng hợp tác. Ngọc Trinh có nhiều kinh nghiệm, có sẵn ý tưởng cho kịch bản nên hy vọng mối hợp tác sẽ thành công.

Sau những khó khăn phải đối mặt, các “ông, bà bầu” sân khấu trẻ đã rút được nhiều bài học kinh nghiệm lớn, đó là không nên đổ xô làm “bầu” theo trào lưu, hễ thấy mình có tên tuổi, có đủ lực là mở sân khấu, bất chấp có mục tiêu, chiến lược phát triển hay không khiến sân khấu kịch xã hội hóa tại TP HCM rơi vào khủng hoảng, có lượng mà thiếu chất.