Đại tiệc văn hóa nghệ thuật quốc tế

Festival Huế 2008 với chủ đề “Di sản văn hóa với hội nhập và phát triển” diễn ra trong 9 ngày đêm, được khai mạc vào tối 3-6 và bế mạc tối 11-6. Đây là festival có quy mô lớn nhất từ trước tới nay, được xem như là một đại tiệc văn hóa nghệ thuật quốc tế. Bữa đại tiệc ấy được chia thành 3 tour với những “món ăn” văn hóa nghệ thuật đặc sắc mang tầm quốc tế. Ngoài các lễ hội như lễ Nam Giao, lễ hội Áo dài, Đêm Hoàng cung... sẽ được tiếp tục, điểm nhấn đáng chú ý nhất tại Festival Huế 2008 là lần đầu tiên ban tổ chức tái hiện 4 lễ hội mang đậm dấu ấn văn hóa Huế.

Lễ tế đàn Xã Tắc

Theo ban tổ chức, công trình kiến trúc đàn Xã Tắc được xây dựng từ năm 1806 dưới triều Vua Gia Long. Lúc ấy, triều đình huy động các dinh trấn trên cả nước cung cấp đất sạch để đắp đàn. Đàn là nơi để các triều vua Nguyễn tế lễ thần Đất và thần Lúa, cầu mong mưa thuận gió hòa an lành cho trăm họ. Đàn Xã Tắc có ý nghĩa rất lớn, xã là đất, tắc là lúa, là biểu tượng của văn minh lúa nước, nên người xưa phải thờ cúng và việc tế thờ này là muôn đời.

Dưới thời Nguyễn, các lễ cúng tế của triều đình được chia làm 3 bậc: đại tự, trung tự và quần tự. Lễ tế đàn Xã Tắc thuộc vào bậc đại tự, giống như lễ tế đàn Nam Giao và lễ tế ở các miếu thờ vua chúa nhà Nguyễn.

Trong dịp Festival Huế 2008, lễ tế Xã Tắc lần đầu tiên được phục dựng một phần, nhằm đưa vào phục vụ du khách và nhân dân. Lễ tế được tổ chức khá quy mô, hơn 400 người tham gia với đầy đủ đạo cụ, phục trang, nghi trượng, cờ phướn, với đầy đủ các nghi thức truyền thống.

Lễ tế đàn Xã Tắc được tái hiện và cùng với lễ tế đàn Nam Giao sẽ góp phần tiếp tục đề cao những giá trị nhân văn người Việt. Đó là sự gắn kết giữa con người với thế giới tự nhiên và môi trường sống, biểu thị khát vọng cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, thiên hạ thái bình.

Lễ đăng quang của hoàng đế Quang Trung tại núi Bân

Năm 1788, tại Phú Xuân, Huế, vị anh hùng áo vải cờ đào Nguyễn Huệ đã cho san đắp ngọn núi Bân, lập đàn tế trời, lên ngôi hoàng đế, lấy hiệu Quang Trung, quy tụ lòng dân trước khi kéo đại quân ra Bắc đánh tan 29 vạn quân Thanh xâm lược.

Lần này, lễ đăng quang của Hoàng đế Quang Trung sẽ được tái hiện một cách hoành tráng tại di tích lịch sử núi Bân với sự tham gia của hàng trăm diễn viên và võ sinh Huế, lực lượng nhạc võ Tây Sơn - Bình Định.

Lễ hội tiến sĩ võ

tái hiện sau 139 năm.- Trong suốt 143 năm tồn tại của mình, dù nhà Nguyễn đã tổ chức 39 khoa thi hội tiến sĩ văn, nhưng chỉ 3 lần tổ chức khoa thi tiến sĩ võ, vào các năm Ất Sửu (1865), Mậu Thìn (1868), Kỷ Tỵ (1869), đều diễn ra dưới triều Tự Đức. Kỳ thi cuối cùng đã diễn ra cách đây 139 năm. Tổng cộng tiến sĩ võ dưới triều Nguyễn có 10 người, trong đó có 1 người Quảng Bình, 2 Quảng Trị, 3 Thừa Thiên, 2 Quảng Nam và 2 Bình Định.

Lễ hội tiến sĩ võ lần này chỉ mô phỏng một phần lịch sử bằng cách nêu tên 7/10 người. Hội thi tiến sĩ võ ngày xưa kéo dài 50 ngày. Trong khoảng thời gian này, thí sinh phải qua kỳ thi hội, thi đình với các môn binh pháp, trận pháp (thi viết), khảo thí côn gỗ, đao khiên và bắn súng điểu thương. Tại Festival Huế 2008, ban tổ chức không tái hiện cuộc thi tiến sĩ võ một cách chân xác, mà chỉ xây dựng một lễ hội với các tiết mục rước chiếu chỉ, tuyên đọc các môn võ tiến sĩ đã vượt qua trong hội thi. Vì lễ hội tổ chức như một vòng chung khảo, nên ban tổ chức sẽ để cho mỗi võ sĩ (được đóng vai) biểu diễn một môn sở trường.

Hội thi còn là cuộc hội ngộ và trình diễn của những võ sư hàng đầu VN, “trong vai” những tiến sĩ võ đã được xướng danh trong lịch sử, qua đó giới thiệu cho công chúng, du khách những đặc sắc của võ thuật cổ truyền VN. Ban tổ chức đã mời các võ sư ở TPHCM, Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam... tham gia biểu diễn. Trước khi các tiến sĩ tham dự phần chung khảo thì khoảng 130 cấm vệ quân sẽ biểu diễn các bài côn, thương... dưới sự điều khiển của một vị tiến sĩ, nhằm thể hiện khả năng huấn luyện quân binh. Lễ hội sẽ khép lại với hình ảnh đám rước tiến sĩ.

Hoành tráng với “huyền thoại sông Hương”

Giới hạn từ ngã ba Bằng Lãng đến Nghinh Lương Đình, trong một đoạn sông Hương có chiều dài chừng 12 km, gồm hai phần chính: chương trình di chuyển và chương trình cố định. Chương trình di chuyển gồm 1 chiếc thuyền cung đình và 20 chiếc thuyền rồng sẽ tham gia vào đội hình du thuyền trên cơ sở một họa đồ về cảnh thuyền vua du sông của triều Nguyễn.

Tại điện Hòn Chén, các thuyền dừng lại, hoạt cảnh rước vua lên điện chuẩn bị cho một lễ dâng hương. Thuyền về đoạn sông trước chân đồi Vọng Cảnh sẽ gặp tác phẩm sắp đặt Lễ vật dòng sông của họa sĩ Đinh Khắc Thịnh tương tác với khói màu huyền ảo. Đây là một trong những điểm nhấn độc đáo của lễ hội...

Chương trình cố định tại sân khấu Nghinh Lương Đình được dàn dựng thành 3 tầng (thượng, trung, hạ); có bốn cụm rồng, hai cụm mây làm màn hình chiếu các slide hình ảnh phông nền phụ họa thêm cho các tiết mục. Tại đây, “Huyền thoại sông Hương” sẽ tiếp tục được kể qua các loại hình như hoạt cảnh, tổ khúc, vũ khúc, ngâm thơ, được dàn dựng một cách công phu.