Dạy con nối nghiệp ông cha: Khó đi, mẹ dắt con đi!

Sẽ mang tội với tổ tiên nếu để xảy ra tình cảnh “cha làm thầy, con đốt sách” nên các nghệ sĩ thuộc những gia đình có truyền thống nghệ thuật nhiều đời luôn rèn nghề lẫn đạo đức cho con để nối nghiệp cha ông.

Những ngày qua, sàn tập tại Hội Sân khấu TP HCM rộn rã tiếng đàn, tiếng trống, có mồ hôi và cả nước mắt. Các nghệ sĩ Tú Sương, Lê Thanh Thảo, Ngọc Nga, Lê Hồng Thắm… tích cực tập luyện cùng con mình để giúp các em có được màn trình diễn ấn tượng trong chương trình “Bầu trời xanh” diễn ra đêm 27 và 28-6 tại rạp Công Nhân (TP HCM).

Trong số các diễn viên nhí, hạt nhân nòng cốt của chương trình là: Hồng Quyên (con gái nghệ sĩ Tú Sương - 13 tuổi), bé Thảo Trâm (con gái nghệ sĩ Điền Trung - Lê Thanh Thảo, 6 tuổi), bé Kim Thư (con gái nghệ sĩ Ngọc Nga), Gia Nguyên (con trai nghệ sĩ Lê Hồng Thắm)… Các nghệ sĩ phụ huynh tham gia huấn luyện và phối diễn cùng các em đang giữ trọng trách của người truyền nghề thuộc dự án của Hội Sân khấu TP HCM.

Nghệ sĩ Trường Sơn chuẩn bị cho con gái là nghệ sĩ Tú Sương diễn vai Bao Công

Trọng trách hàng đầu

Đào tạo thế hệ kế thừa để gìn giữ và phát triển các bộ môn nghệ thuật truyền thống Việt luôn là vấn đề đau đáu của người trong giới. Đặc biệt, với gia tộc nhiều đời làm nghệ thuật: Bầu Thắng - Minh Tơ - Thanh Tòng, việc truyền nghề cho hậu thế càng là trọng trách đặt lên hàng đầu nên những dự án có ý nghĩa và phù hợp với ý nguyện của gia tộc mình là họ hăng hái tham gia. Nghệ sĩ Tú Sương, thành viên trong gia tộc này, đang tích cực hướng dẫn con mình diễn vai Trần Quốc Toản trong chương trình, cho biết: “Tôi được sinh ra và lớn lên trong gia đình nhiều đời làm nghệ thuật. Có lẽ truyền thống đó góp phần thúc đẩy tôi chọn nghề này để kế nghiệp ông cha. Nay, con gái tôi, bé Hồng Quyên cũng mê nghề, không ai thúc ép, cháu tự luyện tập rồi đến với sàn diễn”.

Em gái nghệ sĩ Tú Sương là Lê Thanh Thảo cũng miệt mài trên sàn tập uốn nắn con gái từng động tác, điệu bộ để bé diễn vai Na Tra thật tốt. Ngọc Nga, chị của Tú Sương, cũng tích cực hướng dẫn con là Kim Thư. Ba cô con gái của nghệ sĩ Trường Sơn - Thanh Loan giờ lặp lại hình ảnh của cha mẹ mình ngày trước, truyền lửa yêu nghề, nuôi dưỡng thế hệ nối nghiệp của cha ông.

Bất chấp những giọt mồ hôi lăn dài trên mặt người dạy lẫn người học, khi xem các “đệ tử” tập trích đoạn “Gió lộng cờ lau”, nghệ sĩ Tú Sương vội lao ra thị phạm. Hồng Quyên bật khóc vì biết mẹ không hài lòng trong cảnh tập của mình, đến mức NSƯT Hoa Hạ khuyên nhủ Tú Sương đừng tạo áp lực cho các cháu nhưng Tú Sương chia sẻ: “Ngày trước, cha mẹ tôi cũng vậy. Tạo áp lực để con phải nỗ lực, trình diễn tốt nhất mỗi vai, có như thế chúng tôi mới đạt được thành quả như hôm nay”.

Truyền đam mê, thắp lửa nghề cho con

NSND Thanh Tòng, “cánh chim đầu đàn” hiện nay của gia tộc này, từng kể ông rất phấn khởi sau mỗi lần trình diễn tốt vai diễn của mình nhưng cha ông là cố nghệ sĩ Minh Tơ chẳng bao giờ khen ngợi. Nhờ thế, ông luôn nỗ lực hết mức, phấn đấu từng ngày để làm hài lòng cha. Khi biết tin mình có tên trong danh sách được nhà nước trao tặng danh hiệu NSND, ông hết sức vui sướng, thầm nói lời cảm ơn đấng sinh thành.

Nghệ sĩ Tú Sương tâm sự cô không bao giờ quên thời gian được cha mẹ là nghệ sĩ Trường Sơn - Thanh Loan cho tham gia nhóm đồng ấu Bạch Long từ lúc 5 tuổi. Tiếp nối truyền thống gia đình, cô dày công tập luyện và niềm đam mê lớn dần theo năm tháng, ngọn lửa nghề chỉ tăng không giảm dẫu gia cảnh phải đối mặt nhiều nỗi lo cơm áo, ngay cả khi đoàn cải lương tuồng cổ Minh Tơ tạm ngưng hoạt động, cả gia tộc phải đi hát đình để lo cái ăn, cái mặc. Dẫu vậy, chưa bao giờ nghệ sĩ Trường Sơn và Thanh Loan khuyên con bỏ nghề để đi theo nghề khác kiếm được nhiều tiền hơn. Ông bà làm tất cả những việc liên quan đến nghề như may trang phục, làm mũ mão theo đơn đặt hàng để nuôi con. Họ cố gắng cho 3 cô con gái học văn hóa song song với học nghề. “Gia cảnh quá khổ, ăn không đủ chất dinh dưỡng nên các con tôi cứ bệnh liên tục. Thế nhưng, hễ lên sàn tập, tất cả đều hừng hực đam mê. Có lần Tú Sương tập múa giáo bị gãy chân, phải băng bột, cả nhà đều lo. Nhưng ngay khi buông đôi nạng, cháu lại lao vào nghề. Tiền lương không đủ mua son phấn, may phục trang nhưng tất cả vẫn tin khán giả không phụ lòng nghệ sĩ” - nghệ sĩ Trường Sơn kể.

“Nghiêm khắc với học trò là con, em mình, các nghệ sĩ làm cha, mẹ theo nghề hát đều muốn con không làm hổ danh gia tộc. Sẽ là trọng tội đối với tổ tiên nếu để xảy ra tình cảnh “cha làm thầy, con đốt sách” - NSƯT Quế Trân, một thành viên đại gia tộc Bầu Thắng - Minh Tơ - Thanh Tòng, bộc bạch. Cô luôn nhớ những lằn roi và nhịp thước khẽ lên tay của cha mỗi khi mình hát trật nhịp, học vũ đạo sai đường. Cực nhọc và gian khó nhưng “kiếp tằm phải nhả tơ”, niềm đam mê đã được hun đúc từ nhỏ và cả lửa nghề luôn rực cháy của gia tộc khiến những nghệ sĩ “con nhà nòi” nỗ lực tiếp nối con đường thế hệ đi trước. Họ hiểu rõ chỉ có nỗ lực mới nối nghiệp ông cha được.

Thực tế không thể phủ nhận là nhờ sự nghiêm khắc của những thế hệ đi trước mà thế hệ thứ 5 của gia tộc này gồm: NSƯT Quế Trân, Trinh Trinh, Tú Sương, Ngọc Nga, Lê Thanh Thảo đều đạt được những thành tựu trong nghề. Họ chinh phục khán giả với nhiều vai diễn được giới chuyên môn đánh giá cao. Và giờ họ áp dụng bài học nghiêm khắc với con, cháu để tiếp tục tạo ra thế hệ kế thừa xứng đáng, góp phần gìn giữ nghệ thuật cổ truyền của dân tộc và nghiệp diễn của gia tộc mình.

Kỳ tới: Tiếng sáo 3 đời