“EINSTEIN” - Chân dung một nhà bác học

Cái mà người ta thường gán ghép, cho Einstein là “gàn dở”, “lập dị” trước đây không còn lý do để tồn tại khi tìm thấy trong những phát biểu của Einstein về các khía cạnh mà ông quan tâm đã được tác giả sắp xếp lại một cách có hệ thống, không kể những trang đoạn nói về một Einstein say mê âm nhạc đến nhường nào, cho thấy một khía cạnh khác trong cuộc sống đời thường của ông.

“Einstein” - tác giả Nguyễn Xuân Xanh, tiến sĩ toán, Việt kiều Đức. Nhà Xuất bản Tổng hợp TPHCM, tháng 2-2007

Hình ảnh một Einstein như vậy đã được tiến sĩ Nguyễn Xuân Xanh mô tả một cách khá đầy đủ với ngồn ngộn chi tiết thú vị và độc đáo về nhà khoa học nhiều cá tính này trong một công trình biên soạn công phu, khẳng định sự góp mặt của một nhà khoa học Việt nam vào diễn đàn “Einstein học” trên thế giới.

Nguyễn Xuân Xanh tâm sự: “Viết về Einstein thực sự là khó, bởi ông là một nhà bác học quá vĩ đại, khối lượng tư liệu thế giới về ông quá đồ sộ... Einstein không để lại một màu đơn điệu mà là một bức tranh đầy sắc màu và hoành tráng...” và với ba năm sưu tập và biên khảo, tác giả đã thành công với những trang viết của mình, không những tóm tắt lại thuyết tương đối và cơ học lượng tử của Einstein một cách dễ hiểu và đầy đủ để học sinh, sinh viên có thể đọc mà còn nêu bật ý chí phấn đấu và tinh thần làm việc không ngơi nghỉ trước những nghịch cảnh và thách thức đối với ông trong suốt cuộc đời bắt đầu từ một “cậu bé không bình thường” đến chàng “sinh viên lười biếng” và... cuối cùng là nhà bác học sáng chói bằng những cứ liệu nguyên bản quý báu. Nói như Nguyễn Xuân Xanh: “Einstein có khi phải một mình dám đương đầu lại cả tinh thần thời đại trong khoa học và chính trị”, dũng cảm dấn thân trước những thành trì bảo thủ trong nghiên cứu học thuật cũng như vượt qua những định kiến quy chụp... Có thể nói, đây là tác phẩm biên khảo về Einstein một cách toàn diện và đầy đủ nhất được một nhà khoa học Việt Nam viết, thể hiện tâm huyết của tác giả gửi gắm với thế hệ trẻ Việt nam ngày nay, mong muốn “các em học sinh, sinh viên của nước ta có một tinh thần vươn tới trong học tập, vượt khó trước mọi thử thách và không bị kìm hãm bởi những định kiến sẵn có trong cuộc sống”.