Giai điệu tự hào: Nghe và tranh luận

Nhiều khán giả xúc động khi nghe những giai điệu được cất lên trong Giai điệu tự hào, phát sóng trên VTV3 vào mỗi tối thứ bảy cuối tháng. Đây là chương trình được thực hiện trên cơ sở Việt hóa format (định dạng) chương trình truyền hình Tài sản quốc gia - nổi bật nhất, đạt được nhiều thành công vang dội trong vòng 4 năm qua (từ 2009-2013) của lịch sử truyền hình Nga.

Dù không phải ai cũng quen với cách làm mới những bài hát cũ, quen với cách nghĩ mở, nói thẳng mà chương trình đưa ra nhưng một chương trình kết hợp giữa chính luận và giải trí đã đem đến cho khán giả nhiều cảm nhận thú vị.

Sức hút từ những giai điệu tự hào

Nhà văn - nhà phê bình Trần Thị Trường chia sẻ rằng không phải tất cả nhưng nhiều người bạn cùng lứa tuổi của bà thường xuyên chờ đợi đến tối thứ bảy cuối tháng để xem Giai điệu tự hào. “Chúng tôi ủng hộ sự đổi mới trong nghệ thuật, mà đạo diễn Việt Tú và nhạc sĩ Quốc Trung lại làm chương trình rất hấp dẫn dù không cầu kỳ” - nhà văn này nhận xét. Bà cũng đánh giá cao sự sáng tạo của Quốc Trung trong việc làm mới những tác phẩm cũ bằng một tinh thần mới. “Có những người cho rằng hòa âm phối khí theo kiểu mới khiến cho ký ức của người nghe bị xúc phạm. Thế nhưng, việc nhạc sĩ Quốc Trung vừa đánh thức ký ức vừa sáng tạo nghệ thuật làm cho nhiều thế hệ khán giả cùng nghe được những ca khúc đã có tuổi đời vài chục năm là điều rất đáng quý. Công chúng vẫn nghe theo thói quen nhưng không nên thế” - bà Trường nói.

Ca sĩ Hồ Quỳnh Hương sẽ biểu diễn trong chương trình Giai điệu tự hào vào tối 26-4Ảnh: Phương Thảo

Nhạc sĩ Giáng Son cũng bày tỏ sự hứng thú của mình với Giai điệu tự hào. “Tôi thích dựng lại những bài hát cũ bằng cách mới, bằng tinh thần bây giờ chứ nếu cứ hát như Đài Tiếng nói Việt Nam mấy chục năm trước thì những giai điệu tự hào rất khó đến với khán giả trẻ” - tác giả của ca khúc Giấc mơ trưa nhận định. Nhưng cái được của chương trình, theo chị, là người xem có thể tiếp nhận một cách nghĩ mở, nói thẳng, vốn không quen với người Việt. Không đơn thuần là một chương trình ca nhạc, điều đặc biệt của Giai điệu tự hào là sau mỗi ca khúc, các khách mời bình luận đưa ra những quan điểm về bài hát, về ký ức văn hóa - xã hội. Bởi những trải nghiệm và quan điểm khác nhau nên khán giả có thể thấy được những cuộc đối thoại, phản biện lúc tương đồng, lúc mâu thuẫn đến nảy lửa của người nghe.

Phản biện nhưng không phủ nhận

Sau mỗi số phát sóng của Giai điệu tự hào, hàng ngàn bình luận đã xuất hiện trên các diễn đàn về quan điểm các khách mời đưa ra trong chương trình. Khen có, “ném đá” cũng nhiều. Nhạc sĩ Quốc Trung, đồng đạo diễn âm nhạc của chương trình, cho biết ê-kíp sản xuất chịu nhiều thách thức cả về chuyên môn, hình thức lẫn nội dung. Tuy nhiên, Giai điệu tự hào hoàn toàn tôn trọng quan điểm của các khách mời dù quan điểm đó có khác biệt cơ bản so với số đông. Anh cũng thẳng thắn cho biết sẵn sàng đón nhận những lời khen - chê từ phía khán giả bởi biết mình đang làm gì, đang hướng tới điều gì. Quốc Trung cũng kỳ vọng qua chương trình, khán giả sẽ dần làm quen với cách nghĩ mở, nói thẳng, đưa ra những quan điểm trái chiều trên cơ sở tôn trọng, hợp tác.

Rất nhiều tranh luận đã nổ ra giữa những khán giả lớn tuổi, những người yêu bài ca đi cùng năm tháng bằng trải nghiệm, ký ức và khán giả trẻ - những người chỉ coi các ca khúc nổi tiếng một thời là những ca khúc cổ động chứ không mang đến cảm xúc cho họ. Nhạc sĩ Giáng Son cho rằng trái chiều có thể chấp nhận nhưng phủ nhận sạch trơn quá khứ là không được. “Tôi thấy quá là vô ơn nếu phủ định sạch trơn” - Giáng Son nêu quan điểm.

Nhà văn Trần Thị Trường cho rằng cái hay của chương trình là các cá nhân được phát biểu ý kiến chủ quan của mình, một sự đổi mới để người ta không phải nói theo người khác, theo cấp trên. Tuy nhiên, những bình luận ấy phải đạt được giá trị thông tin, quan niệm thẩm mỹ được công chúng chấp nhận. “Ở Giai điệu tự hào, có những người mang cái tôi rất lớn trong khi thông tin bình luận đưa ra không nhiều, thông điệp gửi đến người nghe cũng không rõ ràng, quan niệm thẩm mỹ không được ủng hộ. Tất nhiên, vì format chương trình, họ có quyền được nói tiếng nói của mình nhưng khán giả cũng có quyền phản ánh đến nhà tổ chức để họ cân nhắc có nên mời những người này nữa hay không” - bà Trường nói.

Trên diễn đàn Những bài ca đi cùng năm tháng, những người yêu nhạc truyền thống thẳng thắn chỉ trích việc nhiều thành viên trẻ của hội đồng bình luận nói không ăn nhập gì với nội dung cần thảo luận, không đi thẳng vào bài hát, không đi vào cái hay cái đẹp của giai điệu, ca từ cũng như bối cảnh ra đời, những kỷ niệm về bài hát để người nghe có cảm tưởng đẹp đẽ về bài hát đó. “Đấy mới là cái làm cho những giai điệu đó trở nên niềm tự hào của mỗi chúng ta chứ không phải là chỉ trích, vùi dập, phủ nhận tất cả” - người quản lý diễn đàn này viết.