Làm thế nào quản lý và định hướng sáng tác nhạc trẻ?

Ông Nguyễn Văn Tín (đứng), Phó Tổng biên tập Báo Người Lao Động đón tiếp các vị khách mời

Bạn đọc có câu hỏi hoặc ý kiến hay nhất do Ban Tổ chức bình chọn sẽ được nhận  phần thưởng là một máy karaoke do công ty Sơn Ca tài trợ.

Vào lúc 9 giờ sáng nay, tại tòa soạn Báo Người Lao Động, đã có mặt những vị khách mời: bà Nguyễn Thế Thanh, Phó Giám đốc Sở VH-TT TPHCM đại diện cho cơ quan quản lý, ông Huỳnh Tiết, giám đốc Trung tâm Băng nhạc Bến Thành Audio – Video đại diện cho các đơn vị sản xuất băng đĩa nhạc, Giáo sư - nhạc sĩ Ca Lê Thuần, Chủ tịch Hội Âm nhạc TPHCM và nhạc sĩ trẻ Trần Minh Phi.

Buổi giao lưu trực tuyến giữa các vị khách mời với bạn đọc Báo Người Lao Động đã được bắt đầu.

1. Tại sao phần lớn nhạc sĩ trẻ hiện nay khi sáng tác ca khúc thường kém về ca từ so với thế hệ các nhạc sĩ đàn anh trước đây? Phải chăng trình độ văn chương chữ nghĩa của họ quá thấp? (Nguyễn Hoàng Nam, phường 7, Phú Nhuận, TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Cách đây 4 năm tôi đã đề cập đến vấn đề này trong bài phỏng vấn của báo Thểthao-Văn hoá. Nói chung, nền tảng văn chương của thế hệ trẻ(chủ yếu là 8X) Việt Nam được xây dựng trên một mặt bằng văn học chông chênh và đầy đất lầy. Điều này quá rõ khi chúng ta nhìn vào trình độ dạy và học văn của chúng ta trong mấy thập niên qua và hiện nay. Đó chính là sản phẩm của nền giáo dục văn quá máy móc và vô cảm mà chúng ta phải gánh chiu

2. Có ý kiến cho rằng chính các hãng sản xuất băng đĩa nhạc đặt hàng nên các nhạc sĩ mới viết. Và có những nhạc sĩ viết ca khúc nghiêm túc thì không được các hãng mua để sản xuất chương trình nhưng khi chuyển qua viết những ca khúc hàng chợ thì trở nên sống khỏe. Vậy có phải các hãng sản xuất đã góp phần vào sự phát triển của loại ca khúc nhảm nhí này? (Lê Hiếu, Bình Thạnh, TPHCM)

- Ông Huỳnh Tiết: Tôi được biết các hãng sản xuất băng đĩa lớn, có uy tín, ít khi đặt hàng cho các nhạc sĩ không có tên tuổi viết bài; mà nếu có thì đặt hàng một cách nghiêm túc, không chạy theo thị hiếu tầm thường. Sở dĩ có tình trạng trên là vì một số hãng bán tên đứng giấy phép cho một số tư nhân bỏ vốn ra làm chương trình mà không kiểm soát nội dung. Các hãng băng đĩa có uy tín không bao giờ phổ biến các loại nhạc như vậy.

3. Ngày xưa, những nhạc sĩ tài ba ca từ trong ca khúc của họ vốn có chất thơ nhưng họ vẫn tìm những bài thơ hay để phổ nhạc. Còn các nhạc sĩ trẻ chúng ta ngày nay chẳng ai quan tâm gì đến việc phổ thơ. Anh(chị) giải thích gì về điều này?(Thái Thị Thảo, phường 6, quận 3, TPHCM)

Nhạc sĩ Trần Minh Phi

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi:

Thơ đuơng thời in ra để tặng chứ không bán được. Ít bạn trẻ nào chịu đọc thơ vì thời gian đã dành hết cho Game, Chat và vô số thú tiêu khiển hiện đại không dành cho một góc tâm hồn văn chương tử tế. Tuy nhiên tôi cũng lưu ý là có một số nhạc sĩ ngày xưa có ca từ tốt họ vẫn thường ít phổ thơ(như Trịnh Công Sơn…) và thơ cũng như văn chương tiểu thuyết của chúng ta hiện nay cũng đang ở trong một căn nhà lụp xụp và thiếu tính đương đại so với ngày xưa nên không thu hút được nhạc sĩ tìm đến với thơ nhiều như xưa.

4. Nhà sản xuất băng đĩa nhạc cũng có trách nhiệm với thẩm mỹ âm nhạc đối với khán giả trẻ? (thienthanh@gmail.com)

- Ông Huỳnh Tiết: Đúng vậy, việc phổ biến các tác phẩm âm nhạc đến với công chúng, nhất là giới trẻ, các nhà sản xuất băng đĩa nhạc phải có trách nhiệm nâng cao nội dung, chất lượng sản phẩm của mình, không chạy theo thị hiếu thấp của một số đối tượng; mà phải định hướng giá trị thẩm mỹ cho khán giả trẻ; cụ thể là không sản xuất và phát hành những bản nhạc mà bản thân mình khi nghe đã cảm thấy khó chịu.

5. Theo ông, để hạn chế tình trạng phát hành ồ ạt những ca khúc nhảm nhí, những nhà sản xuất băng đĩa nhạc phải có những hành động cụ thể như thế nào?(butchixin@yahoo.com)

- Ông Huỳnh Tiết: Để hạn chế tình trạng phát hành những ca khúc nhảm nhí, theo tôi các nhà sản xuất cần củng cố khâu biên tập, chọn bài; nếu khâu này làm kỹ thì những ca khúc như trên khó phát hành ra thị trường. Nhà sản xuất, đơn vị phát hành phải thấy trách nhiệm của mình là tạo ra một môi trường văn hóa lành mạnh, phải chọn lọc những tác phẩm hay, có giá trị để đưa ra thị trường, có thể doanh thu ban đầu bị ảnh hưởng nhưng về lâu dài, thị trường chấp nhận thì nguồn doanh thu đem về sẽ bền vững. Phải tẩy chay những tác phẩm nhảm nhí, ca từ thô thiển…

6. Có phải một số nhạc sĩ trẻ vì kiếm tiền mà phải sáng tác chạy theo thị trường, cho ra đời những ca khúc nhố nhăng mà bản thân họ cũng không thích thú gì? Nếu đúng như vậy thì sĩ diện của người nhạc sĩ ở đâu? (Hoàng Lệ Quân, Phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Câu trả lời đã rõ như ban ngày. Có những nhạc sĩ trẻ tuyên bố tự hào công khai trên báo chí : “nhạc hay là nhạc bán được nhiều tiên”.Tiền bạc đã trở thành cứu cánh chứ không còn là phương tiện nữa. Sĩ diện ư? Có tiền và nổi tiếng là sĩ diện rồi! không có hai thứ đó đối với họ mới là mất sĩ diện!

7. Ở mỗi thời kỳ lịch sử, nhu cầu giải trí của khán giả khác nhau. Chính vì vậy, việc tồn tại những ca khúc nhạc trẻ có phần sáo rỗng cũng là một việc đương nhiên. Theo ông, có cần thiết phải bắt khán giả thời nay nghe nhạc của thời trước hay không? (Ái Huê, TPHCM)

- Ông Huỳnh Tiết: Đúng là ở mỗi thời kỳ, nhu cầu giải trí của khán giả có khác nhau, tuy nhiên vẫn tựu trung là những tác phẩm có ca từ đẹp, giai điệu dễ nhớ, dễ hát vẫn tồn tại. Ngược lại, những tác phẩm sáo rỗng sẽ không tồn tại lâu bao giờ. Đối với tác phẩm âm nhạc, không có việc bắt ép khán giả nghe, cũng không có việc nhạc của thời này hay thời kia, âm nhạc là muôn thuở. Âm nhạc theo ta từ khi sinh ra cho đến lúc lìa đời. Nếu tác phẩm âm nhạc được mọi người chấp nhận, nó sẽ tồn tại vĩnh viễn.

8. Với tình trạng hiện nay, những ca khúc nhảm nhí được phổ biến rộng rãi và dễ trở thành ca khúc ăn khách, anh có cho rằng, thẩm mỹ âm nhạc của khán giả đang ở mức báo động? (quynhchi1985@yahoo.com)

- Ông Huỳnh Tiết: Khán giả thưởng thức âm nhạc cũng có rất nhiều dạng. Tôi nghĩ, về lâu dài, người thưởng thức sẽ chọn lọc kỹ hơn những tác phẩm để thưởng thức. Như tôi biết, thường những bài hát kém chất lượng, ca từ thô thiển chỉ tồn tại không quá 3 tháng; thậâm chí mới nghe qua, người nghe đã tẩy chay.

9. Theo anh nguyên nhân nào mà những ca khúc kém chất lượng nghệ thuật, ca từ thô thiển ngày càng nhiều trên thị trường âm nhạc? ( Trần Thu Trang, Cần Thơ)

Ông Huỳnh Tiết

- Ông Huỳnh Tiết:

Theo tôi, những ca khúc kém chất lượïng nghệ thuật, ca từ thô thiển ngày càng nhiều là do khâu quản lý nhạc sĩ của tổ chức hội, mà cụ thể là Hội Âm nhạc, không chặt chẽ. Ai cũng có thể làm nhạc sĩ, ai muốn viết sao thì viết không qua một hội đồng thẩm định nào cả. Nếu chúng ta quy định, một tác phẩm âm nhạc muốn phổ biến ra công chúng, phải qua một hội đồng thẩm định nghệ thuật rồi Sở VHTT mới cấp phép, thì tôi nghĩ sẽ không có những ca khúc kém chất lượng.

10. Ông có cho rằng, những ca khúc nhảm nhí cũng là một phần trong sự phát triển, tương quan với xã hội hiện nay hay không? (Lê Vi, Lê Văn Sỹ, Q.3)

- Ông Huỳnh Tiết: Theo tôi là không. Xã hội chúng ta ngày càng phát triển không ngừng, các giá trị thẩm mỹ ngày càng nâng cao; mọi người cùng nhau phát triển và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Hiện nay, nhiều tác phẩm âm nhạc có nội dung, chất lượng cao đã và đang phục vụ đại đa số người nghe nhạc; còn những bài hát nhảm nhí, lời lẽ thô thiển chỉ có một ít. Bởi lẻ, những bài hát như vậy, không đi vào lòng người, hát xong rồi, chẳng ai còn nghĩ đến; dứt khoát rồi những bài hát kiểu này cũng mau chóng bị lãng quên. Không thể chỉ dựa vào số ít bài hát như vậy mà đánh giá cả nền ăm nhạc Việt Nam đang phát triển.

Bà Nguyễn Thế Thanh (phải) tại buổi trực tuyến

11. Ngày xưa, những nhạc sĩ tài ba trong ca khúc của họ vốn có chất thơ nhưng họ vẫn tìm những bào thơ hay để phổ nhạc? Còn các nhạc sĩ trẻ chúng ta ngày nay chẳng ai quan tâm gì đến việc phổ thơ. Bà giải thích gì về điều này? (Thái Thị Thảo, P6, Q3, TPHCM)

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Theo tôi, nhạc sĩ có ca khúc phổ thơ hôm nay không phải là những nhạc sĩ không thể đặt ca từ hay mà trước hết họ là những người yêu thơ, đồng cảm với thơ. Hơn nữa phổ nhạc cho thơ là một việc khó bởi vì mỗi loại thơ cũng cần tìm một điệu nhạc phù hợp. Nhiều nhạc sĩ hôm nay cho rằng thiếu những bài thơ hay để phổ nhưng tôi ngờ rằng các nhạc sĩ trẻ chưachịu khó đọc văn thơ. Theo tôi, nếu chịu khó theo dõi đời sống văn học hôm nay vẫn có thể tìm ra những tác phẩm thơ hay. Tôi nhấn mạnh rằng , người sáng tác trẻ hiện nay không chịu đọc nhiều nên vốn văn chương trở nên hạn hẹp.

Vân Khánh, một trong những ca sĩ hiếm hoi " chung thuỷ" với dòng nhạc mang âm hưởng dân ca

12. Tại sao phần lớn nhạc trẻ hiện nay khi sang tác ca khúc thườngkém về ca từ so với thế hệ các nhạc sĩ đàn anh trước đây? Phải chăng trình độ văn chương chữ nghĩa của họ quá thấp ? (Nguyễn Hòang Nam, P7, Phú NHuận)

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Tôi đồng ý là ca từ của nhiều ca khuc hiệnnay không được chăm chút như trước. SÁng tạo nghệ thuật nhất là âm nhạc có hai yếu tố kỹ thuật sáng tác và trình độ văn học. Nếu một tác phẩm âm nhạc mà thiếu một trong hai hai yếu tố này thì sẽ bị chông chênh hoặc không thể được xem là mộttác phẩm âm nhạc hoàn chỉnh.

Sáng tạo nghệ thuật không thể vội được. Tác phẩm nghệ thuật ohải chín về kỹ thuật sáng tác và văn chương. Vì vậy, người làm nghệ thuật có quyền từ chối người đặt hàng khi mà tác phẩm của mình chưa đủ độ chín để ra đời. Trình độ văn chuơng của các tác giả trẻ hiện nay nhìn chung là kém. Điều này thể hiện qua các nhạc bản mà họ gởi đến Sở VHTT để xin phép phát hành. Tiếp cận với các nhạc bản này, nhiều lúc tôi khôngtin được người này là một nhạc sĩ.

13. Để đáp ứng nhu cầu của khán giả trẻ hiện nay, ông có thể đề ra một giải pháp để ca khúc vừa thẳng, thật nhưng cũng không thiếu tính thẩm mỹ văn học? (bichtram@yahoo.com)

- Ông Huỳnh Tiết: Nhu cầu thưởng thức âm nhạc của giới trẻ hiện nay rất đa dạng. Vì vậy, việc định hướng, tập làm quen nhạc cho giới trẻ là trách nhiệm của những người có trách nhiệm trong lĩnh vực này; đặc biệt các cơ quan truyền thông, và hơn ai hết là những nhạc sĩ sáng tác đúng nghĩa – nhạc sĩ sáng tác phải đặt mình vào tâm trạng của người nghe, phải rèn luyện học tập, đừng để cái tôi xen lẫn vào tác phẩm của mình. Nhạc sĩ trẻ phải khiêm tốn học tập các bậc tiền bối đi trước và phải đặt câu hỏi vì sao có những tác phẩm mà năm này qua năm khác đi đâu cũng nghe người ta hát. Đặc biệt, nhạc sĩ sáng tác phải thấy rách nhiệm của mình trong lời ca mà mình sáng tác.

Ca sĩ Lam Trường có lượng công chúng hâm mô lớn

14. Nhiều khán giả trẻ cho rằng, âm nhạc là giải trí. Vì vậy, họ không đòi hỏi quá cao ở một cái nhìn sâu sắc trong âm nhạc. Những ca khúc dễ nghe, dễ thuộc đã phần nào đáp ứng nhu cầu nghe của chính họ. Đây có là một quan niệm sai lệch không? (Mai Hoa, Vũng Tàu)

- Ông Huỳnh Tiết: Nghe nhạc là nhu cầu giải trí của mọi người. Người sáng tác âm nhạc phải bắt được thị hiếu của người nghe. Nếu viết ra những lời ca quá bình dân, ca từ quá kém thì chẳng giúp người nghe dễ nhớ mà ngược lại còn làm người ghhe cảm thấy rất khó chịu. Có những tác phẩm âm nhạc lời lẽ cũng mộc mạc, bình dân nhưng người nghe rất thấm và nhớ dai. Do đó, ngoài sự rung động và chuyển tải tình cảm vào nhạc và lời, người sáng tác phải có cái tâm, biết vận dụng câu chữ sao cho dễ hát, dễ nhớ để tác phẩm của mình được tồn tại mãi trong lòng mọi người.

15. Anh là một trong những nhạc sĩ không bị chi phối bởi thứ nhạc thị trường nhố nhăng. Anh đã làm gì để thoát khỏi những cám dỗ đó? Và anh có gặp khó khăn gì trong cuộc sống khi những ca khúc của anh viết ra bị ca sĩ thị trường cũng như các nhà sản xuất băng đĩa từ chối? ( Bùi Quốc Anh, Phường 9, Phú Nhuận, TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Tôi chẳng làm gì ghê gớm, phức tạp cả. Cứ lấy lòng tự trọng của mình ra mà lau chùi mỗi ngày là được rồi. Tất nhiên khó khăn sẽ làm bạn đồng hành với lòng tự trọng, nhưng trên con đường tôi đi đó khó khăn và lòng tự trọng giúp tôi không đánh mất chính mình.

16. Có ý kiến cho rằng không chỉ lớp công chúng trẻ,“ ăn chưa no lo chưa tới” là nguyên nhân làm sản sinh ra nhiều ca khúc có ca từ thô thiển mà chính các phương tiện truyền thông như các chương trình nhạc trẻ trên đài phát thanh, đài truyền hình, các trang Web âm nhạc, thậm chí trên các báo điện tử cũng vô tình hay hữu ý lăng xê cho các ca khúc loại này. Anh (chị) có thấy đúng như vậy không?( Lâm Ngọc Thư, phường 6, quận 3, TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Hoàn toàn đúng… một nửa thôi. Dù vô tình hay hữu ý thì gốc rễ vẫn nằm ỡ ma lực của thị trường mà môi trưởng của quảng cáo và tài trợ đã dung dưỡng chúng.(Hay đúng hơn chúng cùng sống dựa vào nhau) Một nửa còn lại thuộc về trách nhiệm của giáo dục thấp kém, của chính người cầm bút sáng tác thiếu tài năng và kém lòng tự trọng.

17. TẠ TƯ VŨ (tatuvutuoitre@yahoo.com.vn):  Người nghe có quyền khen hoặc chê. Nhưng một ca sĩ hay nhạc sĩ thực thụ thì không bao giờ dám phiêu tên tuổi của mình cùng với những tác phẩm kỳ cục như vậy.

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Tôi đồng ý với ý kiến này. Họ phải có trách nhiệm của mình, đây là trách nhiệm công dân sống trong xã hội và theo quy chuẩn đạo đức xã hội đó quy định, trách nhiệm nghệ thuật về đứa con tinh thần của mình. Đó là lòng tự trọng của người nghệ sĩ.

18. naakaa69@yahoo.com: Ta không cấm hát CKNN, mọi người có thể hát ở nhà, tự sản tự tiêu.Nhưng ta không nên cho phép hát tràn lan tại các điểm sinh hoạt cộng đồng lớn, trên các sóng truyền hình, truyền thanh, trên internet, không ghi ra ấn phẩm sách, băng, đĩa,...

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Trong tình hình hiện nay, đây cũng là một biện pháp hạn chế phần nào sự lây lan và tiêm nhiễm của các bài hát không đứng đắn. Vì thực tế số lượng công chúng nghe nhạc trên phát thanh, truyền hình rất lớn, mà đây là những cơ quan của Nhà nước nếu để nó trở thành nơi lăng xê nhưng bài hát loại đó vô hình trung khiến lớp trẻ dễ ngộ nhận những giá trị âm nhạc thấp kém là những tác phẩm được Nhà nước và xã hội công nhận.

Nhạc sĩ Trần Minh Phi (trái) đang trao đổi với ông Đình Xê, thư ký toà soạn Báo Người Lao Động

19. Nguyễn Văn Mạnh, vuotqua0883@yahoo.com: Là giới trẻ cũng là người yêu âm nhạc và thường xuyên nghe nhưng tác phẩm âm nhạc và cũng liên tục săn tìm nhửng album nhạc mới . Thực sự tôi rất bất bình trước những tác phẩm âm nhạc có nhưng ca từ không hay. Tôi thiết nghĩ âm nhạc không đơn thuần là một phương tiện để giải trí thông thường mà nó còn có ý nghĩa giáo dục nhân cách con người qua nhưng ca từ của ca khúc nhất là sự ảnh hưởng của nó tới một bộ phận lớn giới trẻ . Các cơ quan chức năng và người sản xuất, biểu diễn phải làm gì để làm sạch âm nhạc VN trong thời gian tới?

- Ông Huỳnh Tiết: Trước tiên, xin cảm ơn bạn đã đặt ra vấn đề này. Để có những tác phẩm âm nhạc có giá trị, định hướng giáo dục nhân cách cho giới trẻ, về phía cơ quan có trách nhiệm như Hội Âm nhạc, Sở VH-TT phải thẩm định cho được những tác phẩm của nhạc sĩ sáng tác trước khi đưa ra công chúng. Đối với các nhà sản xuất, phải biên tập những chương trình cho có chất lượng, tránh chạy theo thị hiếu của một ít đối tượng, phải biết chọn lọc những tác phẩm có chất lượng nghệ thuật cao. Tuy nhiên, những tác phẩm như vậy phải gần gũi với giới trẻ, dễ nhớ, dễ hát và đặc biệt, tác phẩm đó phải có sức sống trong lòng người nghe.

20. Anh (chị )có nghĩ nên có hội đồng xét duyệt cho những ca khúc trước khi được phổ biến không, ít nhất là về mặt ca từ? ( Trịnh Quốc Hiệp, Phùng Văn Cung Phường 7, Phú Nhuận , TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Có một hội đồng như thế dễ gây ra sự đánh mất tính dân chủ tự do trong sáng tạo. Nó dễ tạo kẽ hở cho tính bảo thủ và định kiến công lẫn tư bóp nghẹt không khí phóng khoáng và bay bổng của nghệ thuật. Hãy xây lại ngôi nhà âm nhạc của chúng ta từ nên tảng chứ không phải vá víu từ nóc nhà. Những cấm đoán, xây bờ, chốt chặn hay tạo ra những cảnh sát, công an trong nghệ thuật là hết sức phản dân chủ và phản sáng tạo. Cảnh sát trong giao thông khiến đường đi an toàn thông suốt nhưng cảnh sát trong nghệ thuật khiến sáng tạo bị tắc nghẽn. Tôi mong chúng ta không phải rơi vào tình trạng để triệt tiêu cực đoan này lại rơi vào trạng thái cực đoan khác.

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Theo tôi, không cần thiết phải thành lập Hội đồng rộng rãi để thẩm định các ca khúc trước khi cấp phép phổ biến. Tuy nhiên, rất cần tiếp tục củng cố công tác thẩm định ca khúc tại cơ quan quản lý văn hoá. Hiện nay, tại Sở VH-TT TPHCM đã có tổ thẩm định ca khúc phục vụ cho công tác xét duyệt cấp phép. Ngoài tổ thẩm định này, Sở VH-TT TPHCM vẫn thường gửi các ca khúc cần có thêm ý kiến đến các nhà chuyên môn có uy tín. Công tác quản lý văn hoá, theo tôi, có 2 chức năng là cảnh sát văn hoá và bà đỡ. Cảnh sát văn hoá là để thổi còi đúng lúc khi có những vi phạm. Bà đỡ là để cho phép những tác phẩm tuy còn mới mẻ về hình thức thể hiện nhưng không vi phạm các quy định đạo đức, chính trị thì vẫn được phép phổ biến. Cả hai chức năng này đều cần được thực hiện một cách hài hoà để giúp cho nghệ thuật có không gian sáng tạo và đúng với định hướng nhân văn.

21. Giáo dục thẩm mỹ cho thế hệ đang ngồi trên nghế nhà trường để có được lớp công chúng biết thưởng thức nghệ thuật, trong đó có âm nhạc, đúng nghĩa là sẽ không còn đất sống cho những tác phẩm nghệ thuật thấp kém. Theo anh (chị)điềuđó có đúng không? (Trần Thu Trang, phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Có một câu nói nổi tiếng đã trả lời rồi : “Muốn thưởng thức nghệ thuật phải được giáo dục nghệ thuật”. Trình độ và thị hiếu nghe nhạc của lớp trẻ hiện nay đa phần là mảnh đất màu mỡ cho cỏ dại phát triển chứ không phải là hoa thơm lá đẹp.

22. Có bao nhiêu cơ quan quản lý nghệ thuật?

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Trong cả nước ta hiện nay có 64 sở VHTT tỉnh thành với những thẩm quyền như nhau. Đã có tình trạng một vài bản nhạc được gởi đến Sở VHTT TPHCM để xét duyệt phát hành nhưng chúng tôi chưa yên tâm nên yêu cầu chỉnh sửa. Có người đồng ý điều chỉnh nhưng cũng có trường hợp không đồng ý. Như trường hợp bản nhạc của nhạc sĩ Minh Khang, khi được phòng Quản lý Nghệ thuật yêu cầu chỉnh sửa một vài ca từ cho đạt tính thẩm mỹ, anh từ chối với lý do không có gì phải điều chỉnh, nếu sở cho rằng cần sửa thì sở cứ sửa. Sau đó, đơn vị đã mang bản nhạc của anh đến xin phép tại NXB Âm nhạc và được chấp thuận.

Cũng xin nói thêm, ngoài việc cấp phép của các sở VHTT, những ca khúc đã được NXB Âm nhạc, các đài truyền hình, đài phát thanh phát hành thì theo một quy định hiện hành của Bộ VHTT, vẫn được xem là được phép phổ biến. Chính vì vậy, khi có nhu cầu phát hành lại trong album, mặc nhiên sở phải chấp nhận những nhạc bản này dù chúng tôi thấy trong đó có những điều cần phải điều chỉnh. Đối với những ca khúc đã được sở cho phép phát hành nhưng trong lần phát hành tiếp sau, sở lại có yêu cầu chỉnh sửa (ý kiến của nhạc sĩ Trần Minh Phi), nếu có trường hợp này thì sở VHTT phải rút kinh nghiệm để tránh sự xâm phạm quyền tác giả mà giấy phép đã công nhận.

23. Thiên chức nghệ sĩ và sứ mạng văn nghệ?

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Trách nhiệm của cơ quan Nhà nước cho việc phổ biến những ca khúc không hay. Người sáng tác phải chịu trách nhiệm chính, sở chỉ có thể vận động mà thôi.

24. Xin hỏi, trung bình mỗi tuần/tháng thì Sở VH-TT cấp phép cho bao nhiêu bài hát?Phạm Thị Ngọc Chi, Địa chỉ: 28 Mạc Đĩnh Chi, Q1.

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Mỗi tháng, sở cấp trung bình khoảng 20 chương trình tương đương 200 ca khúc, trong đó có những ca khúc tái bản nhiều lần.

25. Các cơ quan quản lý văn hóa có trách nhiệm cho người dân ăn những món ăn tinh thần có chất lượng. Vì vậy, tôi không đồng tình với cách trả lời : không thể không cấp phép được. Ngoài ra, việc phổ biến các loại nhạc có tựa đề và ca từ thô tục còn là trách nhiệm của các cơ quan phát thanh truyền hình, báo chí nữa. (hoangnamthu@yahoo.com)

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Trách nhiệm xét duyệt các ca khúc trước khi phổ biến đến công chúng là thuộc về sở VHTT các tỉnh thành. Khi xét duyệt, Sở VHTT TPHCM đã dựa vào các quy định hiện hành đối với việc cho phép phổ biến tác phẩm. Những gì luật không cấm thì về nguyên tắc, sở phải cấp phép. Tuy nhiên, nếu thấy trong các nhạc bản dù không vi phạm các điều cấm nhưng chưa bảo đảm định hướng thẩm mỹ, thiếu chất văn chương, sở vẫn yêu cầu đơn vị hoặc tác giả điều chỉnh. Đã có rất nhiều trường hợp như thế. Tuy vậy, chắc chắn vẫn có thể để lọt những ca từ chưa hay. Tôi có thể khẳng định chưa hay chứ không phải là thô tục. Sở VHTT TPHCM vẫn đang tiếp tục nâng cao khả năng thẩm định ca khúc, bên cạnh đó, sẽ phối hợp chặt chẽ với Hội Âm nhạc TPHCM và các hãng băng đĩa để chấn chỉnh hiệu quả hơn nữa chất lượng âm nhạc và chất lượng văn học trong các ca khúc.

26. Riêng tôi tôi tán thành việc người người làm nhạc sỹ để thị trường âm nhạc luôn thức thời. Một tác phẩm trước khi ra thị trường không thê không qua khâu kiểm duyệt, ông Huỳnh Tiết đã nói đúng lỗ hổng của việc kiểm duyệt và cấp phép là mạnh ai nấy làm và chưa hết trách nhiệm. Thế sau cuộc giao lưu này, Hội Âm nhạc và Sở VHTT liệu có bắt tay với nhau để thực hiện chương trình cấp phép an toàn không nếu không thì dự kiến bao lâu sẽ thực hiện được. (dongvanhoang@yahoo.com)

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Để cải thiện chất lượng ca khúc hiện nay, đặc biệt là về ca từ, theo tôi, trước hết cần đến sự tham gia tích cực của các nhạc sĩ. Sở VHTT chắc chắn sẽ phối hợp với Hội Âm nhạc TPHCM sớm tổ chức các cuộc hội thảo, các lớp bồi dưỡng nhằm góp phần nâng cao trình dộ và trách nhiệm sáng tác tác phẩm âm nhạc, trong đó có ca khúc. Bên cạnh đó, sở VHTT cũng sẽ tăng cường làm việc với các hãng băng đĩa để có sự chấn chỉnh hiệu quả hơn vềâ công tác biên tập chương trình xin phép phát hành. Mặt khác, Đoàn TNCS cũng cần tổ chức các hoạt động nhằm nâng cao trình độ thưởng thức âm nhạc cho công chúng trẻ để họ đủ khả năng tiếp nhận hoặc không tiếp nhận những luồng âm nhạc thiếu tính thẩm mỹ. Ngoài ra, việc giáo dục âm nhạc trong nhà trường ngay từ bậc tiểu học cũng cần được coi trọng.

27. Quá trình thực hiện cần vận động mọi người tự giác thực hiện. Nhưng có chế tài mới thành công sớm, rộng khắp, bền vững. Nếu các điều luật, quy chế chưa đủ thì các cơ quan quản lý văn hóa chủ động đề xuất bổ sung các hình thức xử lý? (nakinavi@yahoo.com)

- Bà Nguyễn Thế Thanh: Tôi rất mừng khi được nhiều độc giả, công chúng âm nhạc yêu cầu cơ quản lý văn hóa nâng cao trách nhiệm của mình đối với việc xét duyệt ca khúc nhằm hạn chế đến mức cao nhất sự xuất hiện các ca khúc thiếu tính thẩm mỹ. Đặc biệt là việc các độc giả yêu cầu chúng tôi không được bó tay thúc thủ trước những hạn chế trong quy định hiện hành. Sở VHTT TPHCM đã từng triển khai một số công việc ngoài quy định như đã nêu trong câu trả lời trước đó. Tới đây, Sở VHTT sẽ tiếp tục đề xuất với cấp có thẩm quyền để được triển khai áp dụng những biện pháp chưa có trong quy định hiện hành nhằm hạn chế tình trạng phổ biến rộng rãi các ca khúc chưa hay.

28. Không phải ngẫu nhiên mà người sáng tác nhạc hay người ca hát chuyên nghiệp được gắn vào chữ “ sĩ” thành nhạc sĩ, ca sĩ. Bởi chữ sĩ là cao quý, không chỉ vinh dự mà còn đòi hỏi trách nhiệm của người ấy với xã hội với cộng đồng trong việc nâng cao đời sống hưởng thụ văn hóa tinh thần tốt đẹp cho người dân, hướng người dân đi đến những giá trị chân- thiện- mỹ. Anh (chị)nói gì về điều này?( Lê Thu Thủy, phường Tân Định , quận 1, TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Tôi nghĩ ngày nay nhạc sĩ, ca sĩ thì ít. Thợ nhạc, thợ hát mới nhiều.Chúng ta không chính danh ngôn thuận cho lắm nên mới nảy sinh ra tình trạng vàng thau lẫn lộn trong đời sống văn nghệ.

29. Hình như các nhạc sĩ trẻ hiện nay hoạt động tự do. Họ không được tập hợp sinh hoạt trong một tổ chức nghề nghiệp nào để được nâng đỡ, hướng dẫn trong sáng tác cũng như được giáo dục về ý thức và trách nhiệm đối với xã hội. Anh (chị) có thấy đó là một thiệt thòi cho họ không?( Nguyễn Ngọc Phương Trinh, quận 10, TPHCM)

- Nhạc sĩ Trần Minh Phi: Tôi cho rằng câu hỏi này không đúng với thực tế. Những nhạc sĩ tài hoa của chúng ta ngày xưa hầu như không đứng trong một tổ chức nghề nghiệp nào cả. Phần lớn- nếu không muốn nói là tất cả- họ hoạt động tự do. Tất nhiên, có một hội nghề nghiệp nào đó giúp định hướng cho những người sáng tác trẻ là một điều tốt. Nhưng tôi nghĩ một tài năng đúng nghĩa, trước tiên phải biết tự giáo dục và định hướng cho mình trước đã.