Mộc mạc, trữ tình “gạo trắng trăng thanh”

Tôi không biết nhiều về ông và cũng ít có dịp tiếp xúc với ông - một người sinh ra ở Huế, thành danh tại miền Nam- nhưng với những tác phẩm do ông sáng tác và trình bày, tôi thực sự ngưỡng mộ và kính trọng ông. Thể hiện tấm chân tình của người miền Nam, các tác phẩm của ông ghi dấu nỗ lực rất lớn của người nghệ sĩ nhằm bảo tồn và phát triển văn hóa dân tộc. Từ thuở nhỏ, tôi đã nghe và say mê những câu hát của đôi song ca Ngọc Cẩm - Nguyễn Hữu Thiết như: “Ai đang đi trên đường quê, tai lắng nghe những câu hò đê mê...” mà về sau này, khi đi vào dân gian người ta lại “pha trò” để chế biến lời hai, lời ba. Điều đó cho thấy âm nhạc của ông gần gũi, giai điệu thấm vào lòng người nghe một cách tự nhiên và không gượng ép, có thể “ứng khẩu” hát miên man, tự trào cho cuộc đời thêm vui. Không mấy nhạc sĩ, ca sĩ có diễm phúc được gần gũi với công chúng, tác phẩm và giọng ca của họ đi vào đời sống nhân dân sâu rộng như vậy.

Những tác phẩm của Nguyễn Hữu Thiết luôn gắn kết với hình ảnh quê hương, đồng lúa, cụ thể nhất là Trăng đẹp tình quê, một ca khúc mà giai điệu của nó như rót vào lòng người nghe cảm xúc dạt dào tình thương yêu.

Lý do lớn nhất khiến tôi quyết định hỗ trợ ca sĩ Hồng Hạnh - ái nữ của nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết và ca sĩ Ngọc Cẩm, dàn dựng đêm nhạc của ông là muốn cùng cô tưởng niệm 4 năm ngày mất của cha mình bằng một đêm nhạc chọn lọc. Qua đó chúng tôi - những nghệ sĩ có mặt trong chương trình - cũng muốn gợi nhớ lại một dòng nhạc rất độc đáo ở miền Nam trước năm 1975. Tham vọng hơn nữa là muốn nhân đây vẽ lên vài nét chấm phá về văn hóa của người miền Nam qua âm nhạc Nguyễn Hữu Thiết.

Thuở nhỏ, tôi đã được xem đôi song ca Ngọc Cẩm - Nguyễn Hữu Thiết biểu diễn trên sân khấu, và qua lời kể của những người thời đó, đôi song ca này rất tài năng và hành nghề hết sức nghiêm túc. Điều này ta có thể hình dung khi nghe lại tiếng hát của họ trong những băng đĩa lưu trữ. Ngoài làn hơi thiên phú, họ phát âm, nhả chữ rất đẹp. Tôi lại liên tưởng đến tinh thần đầy trách nhiệm của thế hệ ca sĩ cùng thời với họ. Ngày đó làm gì có chuyện chạy sô, lại không có việc hát theo nhạc ghi âm sẵn, hát nhép, nên mỗi tiết mục biểu diễn được tập dượt rất chu đáo, ngay cả một khoảng ngân, một tiếng nấc nghẹn cần thiết trong biểu cảm, họ vẫn giữ mực thước như lần đầu mới ra mắt người nghe. Bằng tình yêu, vốn sống và tài năng, những thế hệ đi trước như vợ chồng nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết đã làm cho tiếng Việt của chúng ta giàu có và gợi cảm hơn. Phải chăng đây là điều mà thế hệ ca sĩ, nhạc sĩ ngày nay đang thiếu trầm trọng?

“Tôi rất buồn khi nghe những bài hát hiện nay với lời lẽ non nớt, giai điệu vụng về và sự trình bày hời hợt của ca sĩ”. Đó là một trong những nỗi niềm của Nguyễn Hữu Thiết về đời sống âm nhạc những năm gần đây, lúc ông còn sống.

Tôi đã được nghe album Tìm mãi thương yêu mà ca sĩ Hồng Hạnh thực hiện nhân kỷ niệm 4 năm ngày mất của cha, đó là một CD được thực hiện nghiêm túc và là một tư liệu quý vì đã giữ được giọng hát độc đáo của nhạc sĩ kiêm ca sĩ Nguyễn Hữu Thiết. Ngay cả trong đêm nhạc 9-9, chúng tôi nỗ lực rất nhiều để chương trình hòa với chất mộc mạc, trữ tình trong nhạc của Nguyễn Hữu Thiết. Trong đó, có những ca khúc vừa cũ, vừa mới như: Nước mắt mẹ tôi, Chỉ có tình yêu (Đình Văn), Anh nhớ về thăm mẹ, Tình khúc cho nhau (Vân Khánh), Ai đi ngoài sương gió (Quang Linh), Tìm mãi thương yêu (Hồng Hạnh), Hoa nhớ thương ai (Thùy Dương), Người đã đi rồi (Hương Lan), Yêu nhau đi, Điệp khúc ưu tư (song tấu Nguyễn Ánh 9 và Xuân Hiếu)...

Soạn giả Viễn Châu và những người cùng thời với nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết như nhà báo Trần Bạch Đằng, nghệ sĩ Kim Cương, nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý... đều có chung nhận định: Thành công của nhạc sĩ Nguyễn Hữu Thiết ở chỗ ngoài khả năng sáng tác, ông được trời phú một giọng hát tuyệt vời.