Nỗi niềm thời cuộc của Người trong bóng tối

Những câu chuyện khác bắt đầu từ sau khi câu chuyện về nước Mỹ nội chiến kết thúc, trong hoàn cảnh của “một đêm xưng tội ở lâu đài tuyệt vọng”, ông già August Brill và cô cháu gái cùng kể những câu chuyện của mình và những người xung quanh. Và nhiều trong số những câu chuyện ấy lại kể về hậu quả và nỗi đau khủng khiếp trong chiến tranh, từ thế chiến thứ 2 tới cuộc chiến Iraq hiện tại. Trong một ngôi nhà, ba thế hệ, đều có những nỗi đau của riêng mình, đều có liên quan tới chiến tranh. Người chết thì đã chết, người sống thì sẽ “chết vì trái tim tan vỡ. Chuyện ấy diễn ra hằng ngày và sẽ còn như vậy cho tới tận cùng thời gian”.

Paul Auster viết Trần trụi với văn chương lúc chưa đến tuổi 40, viết Nhạc đời may rủi lúc 44 tuổi và viết Người trong bóng tối khi đã sang tuổi 60. Văn tài của ông sâu sắc, giản dị và trầm tĩnh hơn hẳn ở tác phẩm mới nhất này. Bóng dáng thấp thoáng của phong cách Hollywood trong hai cuốn trước đó đã mất hẳn. Ở Người trong bóng tối, hình như ông đang chính là ông già August Brill - người kể chuyện - và chất tự sự chân thực sâu lắng đã dung chứa kết nối rất tự nhiên mọi yếu tố hậu hiện đại vốn có trong các tác phẩm của ông: Những thực tại song hành, tính chất liên văn bản (đặc biệt là giữa văn học và điện ảnh), cấu trúc phi trung tâm về đề tài và cốt truyện...

Paul Auster được thế giới phương Tây liệt vào hàng các nhà văn đương đại lớn của Mỹ. Ông mới được biết đến ở Việt Nam, nhưng hình như đã tìm được chỗ đứng của mình trong lòng độc giả. Người trong bóng tối - một tiểu thuyết nóng bỏng những nỗi niềm của thời cuộc chúng ta nhưng vẫn bám rễ sâu xa ở những suy tư muôn đời về thân phận con người.