NSƯT Hoàng Cúc: “Lớp người như chúng tôi không sợ sự thật”

- NSƯT Hoàng Cúc: Thực ra, có nhiều vai tôi thích, thấy rất hợp nhưng tôi vẫn nhường cho người khác. Vì bây giờ, trong vai trò người quản lý (NSƯT Hoàng Cúc hiện là Phó Giám đốc Nhà hát Kịch Hà Nội), lại là thành viên Hội đồng Nghệ thuật, không thể cứ "giành" vai cho mình được... Ở Nhà hát Kịch Hà Nội, anh em đùa vui gọi tôi là "chuyên gia các bà mẹ", vì tôi hay vào vai mẹ, có bà mẹ 70 tuổi, có bà 50... Nhưng bây giờ, các vai bà mẹ ấy cũng nhường lại cho những người khác.

. Phóng viên: Năm 2004, khi Nhà hát Kịch Hà Nội dựng lại vở Tôi và chúng ta, công chúng tưởng sẽ gặp lại Hoàng Cúc ngày xưa... Nhưng thay vào đó là một ê-kíp diễn viên hoàn toàn mới. Đó cũng là điều mà một diễn viên gạo cội, một nhà quản lý như chị phải chấp nhận?

- Không thể nói là "phải chấp nhận" mà thực ra, tôi vui. Vì ở hàng ghế của khán giả, tôi như nhìn lại được thời đã qua của chính mình. Khi đóng Tôi và chúng ta, tôi còn rất trẻ, mới 26-27 tuổi. Lúc dựng lại Tôi và chúng ta, gần 50 tuổi, cũng già rồi còn gì. Nếu có hóa trang cũng không thể trẻ ra đến 20 tuổi được đâu. Mà chuyển tiếp thế hệ cũng là điều tất yếu thôi. Vinh dự mà Tôi và chúng ta đã mang đến cho tôi cũng đủ rồi!

. Còn về những danh hiệu dành cho nghệ sĩ, mà thời gian gần đây có nhiều nghệ sĩ "tự ái” vì phải viết đơn, phải kê khai thành tích...

- Tôi nghĩ không nên tự ái. Các cụ ngày xưa đã có câu "Con không khóc mẹ không cho bú”... Lần này, tôi và một số nghệ sĩ khác của Nhà hát Kịch, như: NSƯT Quốc Toàn, NSƯT Hoàng Dũng, cũng làm thủ tục xét danh hiệu NSND. Ngay bản thân tôi, làm nghệ thuật là cả một quá trình phấn đấu bền bỉ, chứ không phải là những huy chương. Nếu quan niệm đây chỉ là một thủ tục hành chính thì mọi việc sẽ đơn giản hơn. Nhưng, bạn biết đấy, nghệ sĩ lại hay nhạy cảm quá mức trước mọi vấn đề! Tôi nghĩ, thực sự, danh hiệu không phải là tất cả mà quan trọng là để lại ấn tượng trong lòng của công chúng.

. Ở chị, sự nhạy cảm của một nữ nghệ sĩ ở mức độ nào?

- Tất nhiên, tôi vẫn rất nhạy cảm với đời sống, từ những điều nhỏ nhất. Chẳng hạn, những người biểu diễn vẫn quan niệm ông tổ nghề là một người ăn xin và không bao giờ được cho tiền những người ăn xin. Nhưng vượt qua cái ngưỡng của sự kiêng kỵ ấy, hễ gặp những người ăn xin ở ngoài đường, tôi vẫn không thể cầm lòng được...

. Hiện nay, có một thực tế là nhiều diễn viên đã chọn cho mình một con đường khá an toàn là học làm đạo diễn.

- Trước kia, chính tôi đã động viên các nghệ sĩ Hoàng Dũng, Thanh Du của nhà hát đi học làm đạo diễn. Tôi bảo họ rằng, có nhiều con đường để cống hiến cho nghệ thuật, mà đàn ông lại cần có sự nghiệp. Có người bảo tố chất tôi cũng phù hợp với nghề đạo diễn. Nhưng công việc, rồi gia đình đã chiếm hết thời gian của mình, mà với phụ nữ, thế là đủ...

. Thưa chị, tôi cảm thấy ngồi trước tôi là một Hoàng Cúc rất khác so với sự mạnh mẽ, thậm chí dữ dội trước kia?

- Tôi từng nói rất nhiều, muốn làm điều gì đó để thay đổi tất cả. Rồi sau đó mọi thứ vẫn thế... Bây giờ tôi thực sự mạnh mẽ hơn xưa đấy chứ!

. Nhưng bây giờ, với cương vị phó giám đốc, Hoàng Cúc là người có khả năng thay đổi nhiều thứ?

- Công việc hiện tại của tôi là tìm kiếm và lựa chọn kịch bản cho nhà hát. Trước đây, nhà hát nhận một đống kịch bản, rồi từ đó chọn ra một vở để đưa lên sàn tập. Quả thực, vẫn cách làm đó, có lúc được kịch bản rất hay, nhưng có khi lại chỉ là một kịch bản cực dở. Bây giờ tôi tự tìm tác giả, đặt hàng kịch bản phù hợp với nhà hát, và thời điểm dựng.

. Những lúc chọn kịch bản như thế mà gặp phải anh em hay bạn bè chị có ngại phê bình họ không?

- Lớp người như chúng tôi không sợ sự thật.

. Từng đảm nhận nhiều vai chính trong hàng loạt phim truyện nhựa: kể cả vai chính diện và phản diện. Theo chị, liệu những vai diễn điện ảnh có làm hỏng diễn xuất trên sân khấu kịch?

- Điều đó hoàn toàn là do ý thức nghề nghiệp của từng nghệ sĩ mà thôi. Tôi cũng từng nói với nhiều diễn viên rằng, các em khi lên sân khấu bị buông, trong khi sân khấu có đặc thù riêng, không giống như truyền hình, hay điện ảnh. Nếu không hiểu được đặc trưng đó thì không thể diễn xuất tốt được. Bây giờ, các diễn viên trẻ có hình thể đẹp. Một vài gương mặt trong số đó đã ghi dấu ấn trong lòng khán giả, nhưng cũng chỉ dừng lại ở đó, chứ chưa ai gây sốc cho khán giả. Trong khi, tôi thấy nhiều em bây giờ sống hời hợt, nhàn nhạt thế nào ấy. Họ chỉ cần danh tiếng, phải nổi tiếng bằng mọi giá, trong khi lại không suy nghĩ một cách nghiêm túc rằng, nghệ thuật và công chúng luôn đòi hỏi ở họ rất cao. Theo tôi, đó cũng chính là hạn chế của các nghệ sĩ trẻ.

. Xin cảm ơn chị!