Qua vụ NSƯT Ái Xuân bị sỉ nhục, nghĩ về văn hóa thưởng thức

 Những tràng pháo tay và hoa đã làm nên nhịp cầu thân thương giữa nghệ sĩ và công chúng. Thế nhưng, khi những cành hoa được xem là “phương tiện” để miệt thị nghề ca hát, cũng chính là lúc người nghệ sĩ bị xúc phạm.

Khách “sộp”: 10.000 đồng!

Sự kiện ca sĩ – NSƯT Ái Xuân bị hai người khách hành hung trong đêm 7-11 tại Nhà hàng Vườn Lan (quận 10 – TPHCM) đã khiến giới nghệ sĩ bất bình trước thái độ vô văn hóa của những người ỷ vào đồng tiền để nhục mạ nghệ sĩ. Trong sự bất bình đến căm phẫn, NSƯT Ái Xuân nói: “Đêm 7-11, như mọi đêm, tôi đến biểu diễn tại Nhà hàng Vườn Lan. Một số khán giả đã yêu cầu tôi hát bài Giữa Mạc Tư Khoa nghe câu hò Nghệ Tĩnh, một số em bé đã lên tặng hoa cho tôi, cũng như mọi khi tôi đón nhận trân trọng. Nhưng tôi thật sự mất bình tĩnh trước những lời bất lịch sự của một người khách - mà  theo lời kể của nhân viên ở nhà hàng thì anh ta tên là C., phóng viên của một tờ báo ở TPHCM. Sau khi tôi tỏ thái độ không nhận hoa, kể cả hoa có kẹp tờ giấy bạc 10.000 đồng, anh này trở về bàn chửi bới, tỏ thái độ trịch thượng trong lúc tôi đang biểu diễn. Sau khi chấm dứt bài hát tôi đã xin lỗi và bày tỏ quan điểm của mình, rằng nghệ sĩ đi hát là vì cuộc sống, nhưng bao giờ cũng giữ lòng tự trọng với nghề nghiệp. Mong khán giả thông cảm, nếu khán giả nào tặng hoa trân trọng thì Ái Xuân nhận, còn không trân trọng thì Ái Xuân xin từ chối. Cả đời đi hát của tôi, chưa bao giờ bị xúc phạm đến như vậy. Anh C. đã ngang nhiên đặt ra một giới tuyến: “Bên có tiền, bên không có tiền, lấy cái nào?”. Nghệ sĩ chúng tôi không chịu đựng nổi thái độ vô văn hóa đến như vậy”.

Ép hôn và... tủi nhục

NSƯT Phương Hồng Thủy trong một lần đi hát ở sân khấu đại nhạc hội, một khán giả đã lên sân khấu tặng chị đóa hoa và ép chị phải... hôn anh ta trước mặt khán giả. Chị từ chối nhận hoa thì liền bị mắng là “mất lịch sự”. Một lần, nghệ sĩ Dạ Hương hát ở quán vọng cổ Hoa Mộc Lan (quận 11-TPHCM) đã từ chối nhận tiền “boa” của một người khách sàm sỡ, cũng bị cho là vô lễ. Trong một số sô diễn ở nước ngoài, chuyện ca sĩ, nghệ sĩ bị một số khán giả bôi nhọ qua cách tặng tiền, quà cũng là những ví dụ điển hình về thái độ thiếu văn hóa trong giao lưu giữa nghệ sĩ và công chúng. NSƯT Minh Vượng kể: “Biết được thói quen của khán giả kiều bào ở Úc thường lì xì nghệ sĩ lúc đang biểu diễn, điều này dễ gây phản cảm lúc đang diễn, tôi có sáng kiến xin khán giả hãy tặng hoa, quà - nếu có - sau giờ diễn. Vậy mà vẫn bị mắng là khó tính, nhiều lúc tủi nhục phải nuốt vào trong lòng”.

Nghệ sĩ phải biết từ chối

Nghệ sĩ Lê Vũ Cầu bức xúc: “Người nghệ sĩ phải biết từ chối vì lòng tự trọng. Chẳng qua có một vài nghệ sĩ vô ý thức, gợi ý xin xỏ trơ trẽn khiến một số kiều bào phản ứng. Nhân cách nghệ sĩ không thể đánh đổi bằng những bao lì xì, những món quà đắt giá. Để giữ lòng tự trọng, thì dẫu chỉ một nhành hoa nhỏ cũng thấy nghề nghiệp ấm áp”.

 Người nghệ sĩ chỉ hát hay, biểu diễn xuất thần khi sự hưởng ứng của công chúng được biểu lộ một cách văn hóa. NSND Phùng Há nhận định: “Khán giả là một trong ba thành phần làm nên vở diễn, chương trình. Do vậy, giáo dục, hướng dẫn một bộ phận khán giả có văn hóa, có thẩm mỹ trong thưởng thức cũng là một yếu tố quan trọng để xây dựng đời sống văn hóa”.