Thẻ hành nghề biểu diễn: Cần hay không?

Thang giá trị

NSND - đạo diễn Trần Ngọc Giàu tỏ rõ quan điểm: “Tôi ủng hộ việc cấp thẻ hành nghề biểu diễn vì đó là việc nên làm trong một xã hội mà đa số thanh thiếu niên ôm giấc mơ làm “người nổi tiếng”. Sự bùng nổ của các phương tiện truyền thông, giải trí, nhất là internet, đã góp phần tạo ra không ít những gương mặt nổi tiếng nhưng thực chất không có tài năng về trình diễn nghệ thuật. Vì nổi tiếng nên nghiễm nhiên bước vào các lĩnh vực nghệ thuật giải trí rồi làm “loạn” lên”.

Việc ai cũng có thể đứng trên sân khấu làm ca sĩ, nghệ sĩ, diễn viên, MC, người mẫu… là một minh chứng cho thấy không phải ai cũng nhận thức rõ vai trò và trách nhiệm của người làm nghệ thuật. Không chỉ cấp thẻ hành nghề cho nghệ sĩ biểu diễn mà ngay cả đội ngũ làm công việc sáng tạo như đạo diễn, biên tập chương trình cũng phải tính tới, sự rối ren trong hoạt động biểu diễn nghệ thuật thời gian qua cũng có đội ngũ này góp phần.

Theo NSƯT Hữu Châu: “Sự lộn xộn lâu nay của hoạt động biểu diễn chuyên nghiệp có thể được coi là hậu quả của việc bãi bỏ thẻ hành nghề. Có em chỉ mới học vài tuần trong trường đã nghênh ngang tự xưng là nghệ sĩ chuyên nghiệp. Có em hát dở tệ, phát âm không chuẩn cũng được gọi là ca sĩ. Theo tôi, việc cấp thẻ hành nghề là một cách để chọn đúng người có năng lực hoạt động biểu diễn chuyên nghiệp.

 NSND - đạo diễn Phạm Thị Thành cũng cho rằng: “Cần phải có thẻ hành nghề để tránh việc ai cũng ngộ nhận mình là tài danh. Nghệ sĩ muốn được cấp thẻ phải đáp ứng được những tiêu chí nhất định, đó là quy định. Thẻ hành nghề sẽ có giá trị khi nó phục vụ đúng mục đích ngăn chặn những lộn xộn đang xảy ra trong lĩnh vực hoạt động biểu diễn, đồng thời còn tạo bước tiến thuận lợi về sau cho công tác đào tạo, truyền nghề, định hướng sự chuyên nghiệp cho mỗi cá nhân khi muốn bước chân vào con đường nghệ thuật”.

Đạo diễn Chánh Trực nói: “Theo tôi, việc phục hồi thẻ hành nghề không có gì phải ầm ĩ, vì chúng ta tự điều chỉnh để công việc chung của xã hội mỗi ngày tốt hơn. Thẻ hành nghề ra đời lúc này ít nhất cũng làm cho các nghệ sĩ có trách nhiệm hơn với nghề nghiệp của mình. Vấn đề là việc thực hiện như thế nào để nghệ sĩ không đối phó, không xảy ra tiêu cực trong việc -  xin cho. Có như thế, tấm thẻ mới thật sự giá trị và tồn tại lâu bền trong đời sống xã hội”.

Những băn khoăn

NSƯT Vũ Linh cho rằng: “Thẻ hành nghề biểu diễn cần xác lập giá trị về quyền lợi và nghĩa vụ của nghệ sĩ, để mỗi người có ý thức hơn khi có được tấm thẻ đó. Bản thân tôi băn khoăn bởi đã có hơn 3.000 tấm thẻ hành nghề từng được Bộ Văn hóa - Thông tin trước đây (nay là Bộ VH-TT-DL) cấp cho các nghệ sĩ biểu diễn từ năm 1999 chỉ tồn tại vỏn vẹn 3 năm, bị bãi bỏ vào năm 2002, liệu việc này có lặp lại?”.

Theo NSƯT Thoại Miêu: “Xã hội đang khuyến khích sự đa năng của người làm nghệ thuật. Nếu nghệ sĩ có khả năng tham gia và làm tốt vai trò của mình trong nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác nhau, được công chúng ủng hộ thì Nhà nước không nên hạn chế họ. Giới trẻ ngày nay muốn thử sức mình ở nhiều lĩnh vực nghệ thuật khác nhau nên nếu giới hạn trong một lĩnh vực nhất định là đồng nghĩa chúng ta tước mất cơ hội của họ. Vì vậy, việc cấp thẻ cũng cần được xem xét toàn diện”.

NSND Trần Ngọc Giàu cũng góp ý thêm: “Việc cấp thẻ hành nghề không nên làm theo kiểu “hô biến” là cả làng đều có thẻ, rồi sau đó mọi việc đâu lại vào đấy. Ngân sách Nhà nước bị tiêu tốn thêm mà không mang lại lợi ích gì”.

Theo NSND Kim Cương: “Cấp lại thẻ thì cũng phải nâng cao giá trị của tấm thẻ, người có thẻ hành nghề chuyên nghiệp có được quyền lợi và có nghĩa vụ. Nếu vi phạm các quy định về hoạt động biểu diễn thì Nhà nước thu hồi thẻ, nghệ sĩ không được biểu diễn chuyên nghiệp”.

Nghệ sĩ Tú Trinh băn khoăn liệu khâu hậu kiểm và các chế tài trong xử lý vi phạm có được thực hiện nghiêm túc sau khi cấp thẻ hay không. Nếu không làm tốt công tác này thì việc cấp thẻ cũng
vô dụng.

Kỳ tới: Quan trọng là cách làm